اختلال کم‌توجهی بیش فعالی در کودک چیست؟
آیا فکر می‌کنید کودک شما مبتلا به اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی یا اختلال ADHD است؟ در این متن، به نحوه‌ی تشخیص علائم و نشانه‌های اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی پرداخته شده و پیشنهاداتی در اختیار شما قرار می‌دهد.
اگر کودکی مبتلا به اختلال کم‌توجهی_بیش‌فعالی (اختلال ADHD) باشد، به این معنی است که او با مشکلات زیر روبه‌روست:
توجه کردن: برای مثال، تمرکز کردن بر کارها برای این افراد دشوار است.
بیش‌فعال بودن: برای مثال، نشستن طولانی‌مدت برای آن‌ها دشوار است.
کنترل کردن تکانش‌ها: برای مثال، آن‌ها قبل از اینکه فکر کنند دست به عمل می‌زنند.
در این کودکان، قسمت‌های گوناگون مغز طبق روال معمول با یکدیگر ارتباط برقرار نمی‌کنند. به همین دلیل، شاید آن‌ها بیش از همسالان‌شان در زمینه‌ی تفکر، یادگیری، ابراز احساسات یا کنترل رفتار مشکل داشته باشند.
اکثر کودکان گاهی چنین مشکلاتی دارند، اما در کودکان مبتلا به اختلال ADHD چنین مشکلاتی بیشتر اوقات اتفاق می‌افتد و تأثیر زیادی بر زندگی روزمره‌ی آن‌ها دارد.
علت دقیق اختلال ADHD معلوم نیست. اما می‌دانیم که این اختلال به دلیل والدین بد یا بدتربیتی به وجود نمی‌آید.
علائم اختلال ADHD
این علائم به دو گروه تقسیم می‌شوند:
۱. علائم بی‌توجهی
این بدان معنی است که کودک:
زیاد به جزئیات توجه نمی‌کند و به دلیل «بی‌احتیاطی» اشتباهاتی از او سر می‌زند.
دستورالعمل‌ها را به‌سختی دنبال می‌کند و در به پایان رساندن کارهایی مانند مشق‌شب یا کارهای خانه مشکل دارد.
به‌سختی به مسائل توجه می‌کند.
حواسش اغلب با چیزهای کوچک پرت می‌شود.
در به خاطر سپردن مسائل روزمره مشکل دارد.
از انجام دادن وظایفی که به تلاش ذهنی زیادی نیاز دارند، مثل انجام دادن تکالیف مدرسه اجتناب می‌کند.
به نظر می‌رسد زمانی‌که با او صحبت می‌کنید به شما گوش نمی‌دهد.
در نظم دادن به کارها یا انجام دادن به موقع کارها مشکل دارد.
اغلب وسایلی مانند مداد، کتاب، کیف پول، کلید یا تلفن همراه را گم می‌کند.
۲. علائم بیش‌فعالی/ تکانشی
این بدان معنی است که کودک:
خیلی تکان می‌خورد و نمی‌تواند آرام بنشیند.
همیشه عجله دارد.
این‌ور و آن‌ور می‌چرخد و از چیزها بالا می‌رود.
زیاد حرف می‌زند.
شرکت در فعالیت‌ها یا بی‌سروصدا بازی کردن برایش دشوار است.
در نشستن سر کلاس درس یا میز شام مشکل دارد.
بی‌تاب است.
بی‌اختیار و بدون فکر حرف می‌زند.
وسط صحبت یا بازی دیگران می‌پرد یا بدون سؤال کردن از وسایل دیگران استفاده می‌کند.
حتی اگر کودک شما علائمی مانند موارد ذکر شده را از خود نشان دهد، همیشه به این معنی نیست که مبتلا به اختلال ADHD است. مشکلات دیگری نیز وجود دارد که شاید باعث بروز رفتارهایی شبیه اختلال ADHD شود. برای مثال، مشکلات سلامتی و احساسی، اختلال در خواب یا وجود مشکلاتی در مدرسه. به همین دلیل است که کودک شما باید به‌درستی ارزیابی شود.
تشخیص اختلال ADHD: وظیفه‌ی متخصصان است که به آن رسیدگی کنند
بسته به علائم بیش‌فعالی در کودکان، احتمالاً یکی از این سه نوع اختلال کم‌توجهی_بیش‌فعالی (اختلال ADHD) در کودکان تشخیص داده می‌شود:
اختلال ADHD نوع ترکیبی: کودکان این دسته، تمام علائم بیش‌فعالی-تکانشی و بی‌توجهی را در خود دارند. آن‌ها در تمرکز کردن مشکل دارند، ناآرام و بی‌قرارند و همیشه در حال حرکت کردن هستند و اغلب بدون فکر عمل می‌کنند.
اختلال ADHD نوع بی‌توجهی: کودکان این دسته، نشانه‌های بی‌توجهی را از خود بروز می‌دهند. آن‌ها در تمرکز کردن، به خاطر سپردن دستورالعمل‌ها، توجه کردن و به پایان رساندن کارها مشکل دارند.
اختلال ADHD نوع بیش‌فعالی-تکانشی: کودکان این دسته، بیشتر علائم بیش‌فعالی-تکانشی دارند. آن‌ها همیشه در حرکت هستند، بیشتر اوقات عجله دارند و اغلب بدون فکر عمل می‌کنند.
پزشکان برای بررسی علائم اختلال ADHD در کودک، از دستورالعمل‌های دقیقی استفاده می‌کنند. آن‌ها مواردی از جمله:
سن کودک: علائم کودک باید قبل از ۱۲ سالگی شروع شود. برای تشخیص اختلال ADHD کودک حداقل باید پنج سال داشته باشد؛ زیرا احتمالاً دلایل زیادی برای این نوع رفتارها در سن کمتر وجود دارد.
تعداد علائم: تشخیص خاص اختلال ADHD به تعداد علائم بی‌توجهی، بیش‌فعالی/تکانشی کودک بستگی دارد.
مدت زمان علائم: کودک حداقل باید شش ماه نشانه‌های بیماری را بروز دهد.
شدت علائم: همه‌ی کودکان گاهی بی‌قرار هستند و بدون فکر عمل می‌کنند، اما کودکان مبتلا به اختلال ADHD به مراتب بیش از سایر کودکان هم‌سن‌وسال خود رفتارهای بیش‌فعالی و تکانشی دارند. همچنین، علائم باید حداقل در دو زمینه از زندگی کودک خلل ایجاد کند، برای مثال، مدرسه، خانه یا مهدکودک.
تشخیص اختلال ADHD کار ساده‌ای نیست، زیرا اختلال ADHD می‌تواند با سایر مشکلات پزشکی و رفتاری هم‌پوشانی داشته باشد. اما تشخیص صحیح موجب می‌شود روند درمان بیش‌فعالی در کودکان با شرایط مناسبی پیش رود.
اختلال ADHD و نوجوانان
کودک مبتلا به اختلال ADHD در سال‌های نوجوانی با مشکلات بیشتری روبه‌روست. از سوی دیگر، شاید کودک شما برای مدیریت علائم خود از استراتژی‌های مؤثری استفاده کند.
با بزرگ‌تر شدن کودک، شاید علائم اختلال ADHD تغییر کند یا کاهش یابد. برای مثال، شاید کودک هنوز در تمرکز کردن و به خاطر سپردن مسائل مشکل داشته باشد، اما علائم بیش‌فعالی در او کم شده باشد.
برخی کودکان مبتلا به اختلال ADHD در بزرگسالی دیگر علائمی ندارند.
زندگی روزمره‌ی کودکان مبتلا به اختلال ADHD
کودکان مبتلا به اختلال ADHD می‌توانند بسیار خلاق باشند و برای انجام دادن کارهایی که دوست دارند وقت زیادی صرف کنند؛ همچنین آن‌ها بیش از سایر کودکان برای چیزهای جدید تلاش می‌کنند.
اما زندگی با اختلال ADHD برای کودکان و خانواده‌های آن‌ها مشکل‌آفرین است.
برای نمونه، شاید برخی از این کودکان در خوابیدن مشکل داشته باشند و کل شب را بیدار بمانند و برخی به اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) و اختلال سلوک، اضطراب در دوران کودکی و نوجوانی یا افسردگی نوجوانی مبتلا شوند.
اما اختلال ADHD را می‌توان کنترل کرد. متخصصان سلامتی می‌توانند با شما همکاری کنند تا راهبردهای مؤثری را برای کنترل آن در خانه و مدرسه به کار ببرید. خواندن کتاب با موضوع بیش‌فعالی در کودکان نیز می‌تواند به شما کمک کند.
منبع:کتاب هدهد
