بایدها و نبایدهای ارتباط با نوجوانان/والدین کانون ارتباط باشند

یک روانشناس گفت: والدینی که نمی‌توانند با نوجوان خود ارتباط مناسب برقرار کنند و یک فضای مناسب و امن برای او به وجود بیاورند، بدانند نوجوانشان به سمت منابع دیگری برای برقراری ارتباط می‌رود.

«پریوش رحیم‌پور» در گفت‌وگویی با بیان اینکه نقش پدر و مادر همزمان و همپای تغییرات زیستی نوجوان باید تغییر کند، اظهار کرد: والدین به حدی خود را درگیر مسائل و مشکلات زندگی کرده‌اند که دیگر توانایی پذیرش و کنار آمدن با نوجوان را ندارند.

این روان شناس، نادیده گرفتن نوجوان یا داشتن انتظار و توقع بالا توسط والدین را کاری خطا دانست و گفت: والدین آگاه و فهیم با درک و پذیرش تغییرات جسمانی و روانی نوجوان به او کمک می‌کنند تا نوجوان شایستگی و تغییرات و تناسب بدن خودش را نه به عنوان یک هدف بلکه به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به هدف‌های ارزشمند زندگی تلقی بکند و با ایجاد یک محیط سالم، امن و بدون تنش به سازگاری اجتماعی نوجوان کمک کنند.

وی یکی از مهمترین منابع ناراحتی‌های عاطفی نوجوان را تغییر در روابطش با والدین عنوان کرد و افزود: پدر و مادر باید به تدریج زمینه‌های رشد استقلال سالم نوجوان را متناسب با توانایی‌ها و قابلیت‌های او فراهم کنند. این را باید بدانیم که نوجوانان دوست دارند که استقلال کسب کنند ولی متاسفانه بیشتر والدین با حمایت‌های بی‌دلیل، نوجوانان را به خود وابسته می‌کنند که این خصلت دوران کودکی است و والدین باید با نظارت کافی اختیاراتی را به نوجوان بدهند تا نوجوانان بتواند با آرامش وارد مرحله بزرگسالی شود.

رحیم‌پور ادامه داد: والدینی که نتوانند با نوجوان خود ارتباط مناسب برقرار کنند و یک فضای مناسب و امن برای آن‌ها به وجود بیاورند ممکن است نوجوانانشان به سمت منابع دیگری برای برقراری ارتباط گرایش پیدا کنند که ممکن است والدین در خصوص میزان شایستگی و صلاحیت این منابع  آگاهی کافی و لازم را نداشته باشند و به همین دلیل است که پدر و مادر باید دانش خود را بالا ببرند تا بتوانند این مسیر را با آرامش و بدون خطر یا کم خطر طی بکنند.

این روانشناس با بیان اینکه یکی دیگر از ویژگی‌های دوره نوجوانی، استقلال عاطفی است، تصریح کرد: نوجوانی دوره احساس استقلال است به طوری که وابستگی به پدر و مادر در ذهن نوجوان ضعیف می‌شود و گرایش به گروه‌های همسالان تقویت می‌شود. چرا که نوجوانان نیاز دارند که به آن‌ها اهمیت داده شود و برای آن‌ها ارزش قائل شد که این نکته باید مورد توجه پدر و مادر و اولیا مدرسه قرار گیرد.

وی ادامه داد: اگر نوجوان احساس کند که مثل بزرگسالان در تصمیم گیری موثر بوده و در انجام کارها مورد مشورت قرار می‌گیرد اعتماد به نفسش بالا می‌رود ولی اگر ببیند همه چیز برعکس شده و دیگران همانند دوران کودکی برای او تصمیم می‌گیرند باعث نگرانی او می‌شود و نکته دیگر اینکه والدین و مربیان مدرسه باید به آن توجه کنند شخصیت دادن به نوجوان است به طوری که در صحبت‌هایشان با نوجوان به او دستور ندهند در این دوره دیگر پیام و حرف آمرانه اصلاً نافذ نیست بلکه عکس‌العمل منفی ایجاد می‌کند به همین دلیل واژه‌هایی که انتخاب می‌کنیم باید محبت‌ آمیز و لطیف باشد تا نوجوانان آن را بپذیرند.

این مدرس دانشگاه یکی دیگر از ویژگی‌های دوره بلوغ را توجه به ظاهر و زیبا دانستن و زیبا نشان دادن خود دانست و گفت: نوجوانان معمولاً محبوبیت اجتماعی را می‌خواهند و تمایل به پذیرش در گروه‌های مختلف را دارد که منجر به پیش‌آمد دو مرحله می‌شود یکی اوایل بلوغ که به آن خودشیفتگی می‌گویند و نوجوان مرتب ظاهر خود را چک می‌کند و به دنبال آراستگی خود است و مرحله بعد دگرشیفتگی است که در دوره بعدی نوجوانی رخ می‌دهد و به دیگران علاقه‌مند می‌شود که در این میان رابطه پدر و مادر با مدرسه می‌تواند کمک کننده و اثربخش باشد تا بتوانند با همکاری اولیا مدرسه به نوجوان در رفع مشکلات کمک کنند و اثربخش باشند و والدین نیز قبل از هر چیز باید این ویژگی‌ها را بپذیرند و بدانند که این رفتارها غیرطبیعی نیست.

رحیم‌پور تصریح کرد: نباید با نوجوانان برخورد تند داشته باشیم و یا آن‌ها را مورد توهین قرار بدهیم چون رفتارهای دوره نوجوانی ریشه در نیاز آن‌ها دارد که والدین می‌توانند با روش‌های مناسب و به موقع و توام با همدلی در رفع مشکلات نوجوانان موثر باشند.

وی یکی دیگر از نیازهای نوجوانان را نیاز به راهنمایی دانست و افزود: در این دوره نوجوان در مدرسه نیاز به راهنمایی دارد خصوصا نیاز به راهنمایی در حوزه انتخاب رشته بیشتر دیده می‌شود و اگر اولیا نتوانستند کمک کننده باشند باید از مشاور تحصیلی کمک بگیرند و باید سعی داشته باشند تا توانایی‌های فرزندانشان را مورد توجه قرار دهند که دیده شده در بسیاری از افراد با انتخاب رشته نادرست نوجوان ضربه‌ای بسیار سخت و جبران‌ناپذیر خورده است.

این روانشناس با بیان اینکه اوقات فراغت بخش جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که نحوه گذراندن آن معمولاً باعث سلامت، رشد و کمال فرد می‌شود، تصریح کرد: اگر اوقات فراغت به درستی گذرانده نشود باعث انحراف نوجوانان می‌شود.

وی ادامه داد: نوجوان از یک‌سو تمایل به برقراری ارتباط با دیگران خصوصا هم سن و سالان خود دارد و از یک‌نواختی گریزان است و از محیط خانه هم ممکن است خسته شود و از طرف دیگر هنوز بد را از خوب تشخیص نمی‌دهد و اگر نوجوان ما برای گذران اوقات فراغت به درستی راهنمایی نشود ممکن است به سمت کارهایی برود که آثار نامطلوبی برای نوجوان داشته باشد.

رحیم‌پور تاکید کرد: والدین باید در داخل منزل یک فضایی را به وجود آورند تا نوجوانان بتواند بخشی از اوقات فراغت خود را در یک فضا و بستر مناسب بگذرانند و لازم است که پدر و مادر نوجوان را جذب کنند و با او ارتباط مناسبی داشته باشند و یک ارتباط عاطفی خوب با نوجوان داشته باشند و او را بپذیرند تا نوجوان با آن‌ها هم صحبت شود و در برقراری ارتباط با دیگران افراط نکند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

ارتباط قوی گفتگو محور؛ مهم‌ترین اصل در تربیت کودکان