شاخص‌های بومی سواد بازی های رایانه‌ای چیست؟

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که از نظر کارشناسان، سواد بازی در حوزه بومی و بین‌المللی دارای اشتراک‌های زیادی است که بیشتر در مورد قالب و سواد بازی معطوف به کودکان صدق می‌کند و تفاوت از آنجا آغاز می‌شود که کاربر بازی، نوجوان باشد.

از آنجا که امروزه بحث بومی‌سازی سواد رسانه‌ای و همچنین سواد بازی از سوی فعالان این حوزه مطرح می‌شود، به نظر می‌رسد باید به فاکتورهایی دستیافت در بومی‌سازی سواد بازی تمرکز شود. دیدگاه‌های دو گروه در این حوزه از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ کارشناسان این حوزه و والدین که در این پژوهش روی نظر کارشناسان تمرکز شده است.

در پژوهشی که توسط محمدحسن یادگاری و فاطمه حاجی کاظم تهرانی از گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران انجام شد، شناخت شاخص‌های بومی سواد بازی‌های رایانه‌ای از طریق مصاحبه عمیق با کارشناسان مورد بررسی قرار گرفت.

در پژوهش حاضر، شناخت تمایزات بین مبانی سواد بازی‌های رایانه‌ای جهانی و آموزه‌های بومی- ملی مسئله اصلی است. درواقع با این سؤال مواجه می‌شویم که آیا آموزه‌های جهانی می‌تواند پاسخ درستی به‌نظام ارزشی و هنجاری جامعه ایران داشته باشد یا خیر؟ سوادِ بازی در حوزه ملی- بومی چه وجوه تمایزی با سوادبازی در عرصه جهانی دارد؟

داده‌های این پژوهش از طریق تحلیل ۱۲ مصاحبه عمیق نیمه‌ساختاریافته با کارشناسان، مدرسان و فعالان حوزه سواد رسانه‌ای و سواد بازی به دست‌آمده است.

یادگاری و حاجی کاظم تهرانی در این پژوهش، معتقدند که درباره آنچه به‌عنوان نقاط افتراق سواد بازی‌های رایانه‌ای در عرصه ملی و بین‌المللی باید مدنظر قرار گیرد یا به بیان دیگر تفاوت‌های سواد بازی که باید در کشور گسترش یابد با سواد بازی در سطح بین‌المللی، از نظر کارشناسان این حوزه، اختلاف نظر وجود دارد.

۱۲ مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته با متخصصان سواد بازی نشان داد که با وجود اختلاف نظر در مورد شاخص‌های مهم در بومی‌سازی سواد بازی، اشتراکاتی نیز وجود دارد که از این قرار است؛ سواد بازی در سطح جهانی و در سطح بومی به لحاظ قالب یکی است و اختلاف در محتواست. همچنین این شاخص‌ها در مورد کاربران کودک تقریباً یکی است و تفاوت از آنجایی آغاز می‌شود که کاربر نوجوان باشد. نکته مشترک دیگر اینکه یک نسخه واحد برای سواد رسانه‌ای و در اینجا به طور ویژه سواد بازی‌های رایانه‌ای وجود ندارد و دلیل آن، تفاوت در نظام ارزشی کشورها و ملت‌های مختلف است. نظام ارزشی در پاسخ مصاحبه‌‎شوندگان در قالب ارزش‌های دینی، اخلاقی، سیاسی و ملی‌گرایانه و فرهنگی مورد بروز و ظهور یافته است. کارشناسان، توجه به دو موضوع ایدئولوژی سازندگان بازی از منظر رابطه قدرت و رسانه و آیتم‌های روانشناختی از جنبه‌های آسیب‌شناسانه و فرصت‌شناسانه را مهم می‌دانند.

نتایج این پژوهش در هفتمین کنفرانس بازی‌های رایانه‌ای؛ فرصت‌ها و چالش‌ها در زمستان ۱۴۰۰ در دانشگاه اصفهان ارائه شد.

منبع: ایسنا