ضرورت ایجاد تغییرات در «کلیله‌ودمنه» برای جذب بچه‌ها
بهنام حاجی‌زاده گفت: به عقیده من، بچه‌ها به دلیل نثر کلیله‌ودمنه و بیان نکات اخلاقی با داستان‌هایی که برای‌شان چندان مهیج نیست، علاقه زیادی به مطالعه این کتاب ندارند و برای اینکه مطالعه کلیله‌ودمنه و این‌گونه داستان‌ها برای بچه‌ها جذاب شود باید تغییراتی در آن‌ها ایجاد شود.
کاترین لسکی، از نویسندگان آمریکایی حوزه کودک و نوجوان، از افرادی است که به شدت مجذوب جغدهاست. او چندین سال پیش به تحقیقی گسترده درباره این پرندگان و عادت‌هایشان دست زد تا روزی کتابی غیرداستانی درباره جغدها و با عکس‌های شوهرش، کریستوفر نایت بنویسد. اما متوجه شد این کار بسیار دشوار است چون جغدها موجودات کم‌رو و شب‌زی هستند. برای همین تصمیم گرفت درباره دنیای جغدها داستانی خیالی بنویسد. اما در عین خیالی بودن، تاریخ طبیعی جغدها را برای بچه‌ها بیان کند. براین اساس مجموعه «نگهبانان گاهول» را نوشت که نخستین جلد آن سال ۲۰۰۳ از سوی انتشارات اسکولاستیک و به تدریج جلدهای بعدی آن منتشر شد و توانست به عنوان منتخب پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌تایمز انتخاب شود.
کاترین لسکی کتاب‌های داستانی و غیرداستانی بسیاری نوشته که یکی از آن‌ها «دوران شهدگیری» نام دارد و توانست برای آن جایزه افتخاری نیوبری را دریافت کند. «سفر شبانه» برنده جایزه کتاب ملی یهود، و «ورای زمان سوزان» جزو فهرست کتاب‌های برتر کتابخانه ملی آمریکا برای نوجوانان و همچنین مجموعه‌های «دختران دریا» و «گرگ‌های ماورا» از دیگر کتاب‌های داستانی او هستند. کاترین لسکی برای خدماتش در ادبیات غیرداستانی جایزه شیپور طلایی کتاب بوستون و جایزه کتاب کودک واشینگتون‌پست را نیز گرفته است. او و شوهرش در کمبریج ماساچوست زندگی می‌کنند.
لسکی در مجموعه «نگهبانان گاهول» که سه‌جلد نخست آن با ترجمه بهنام حاجی‌زاده از سوی نشر هوپا منتشر شده، داستان جغد کوچکی به نام «سورن» را بیان می‌کند که به همراه سایر اعضای خانواده‌اش در جنگل تایتو- قلمرویی آرام برای جغدهای انباری- زندگی می‌کنند غافل از اینکه شرارتی در کمین است که صلح تایتوها را برهم می‌زند و مسیر زندگی سورن را تا ابد تغییر می‌دهد.
در جلد نخست این مجموعه با عنوان «اسارت» سورن را به همراه تعدادی بچه جغد اسیر می‌کنند و به دره‌ای تاریک و مخوف به نام «یتیم‌خانه» می‌برند. سورن و دوستش «گیلفی» تصمیم می‌گیرند برای فرار از این زندان مخوف پرواز کنند درحالی‌که تا آن موقع پرواز نکرده‌اند. به این ترتیب سفری جادویی آغاز می‌شود. آن‌ها در طول راه با دو جغد دیگر دیدار می‌کنند و تصمیم می‌گیرند حقیقت را کشف کنند و از دنیای جغدها در برابر خطر بزرگی محافظت کنند.
و این داستان در جلدهای بعدی این مجموعه با عنوان‌های «سفر، نجات، محاصره، فروپاشی، اشتعال، نوازنده، مطرود، نخستین زغال‌گیر، ظهور هول، شاه‌بودن، درخت طلایی، رود باد، تبعید و جنگ اخگر» ادامه می‌یابد.
بهنام حاجی‌زاده، مترجم «نگهبانان گاهول» درباره این مجموعه به ایبنا می‌گوید: به دلیل علاقه شخصی که به جغدها و به‌طورکلی داستان‌هایی که شخصیت‌های اصلی‌شان حیوانات است، من دوست داشتم کتابی در این باره ترجمه کنم تا مجموعه «نگهبانان گاهول» را دیدم. علاوه براین «نگهبانان گاهول» مجموعه‌ای است که بعد از چاپ با استقبال زیادی روبه‌رو شد و به عنوان منتخب پرفروش‌ترین‌های نیویورک‌تایمز معرفی شد. این استقبال به‌قدری بود که براساس سه جلد نخست این مجموعه هم انیمیشنی ساخته شد و در سال ۲۰۱۰ اکران شد. این انیمیشن اقتباس آزادی از این مجموعه بود و خطوط زمانی و شخصیت‌ها با هم ترکیب شده بودند و برخی شخصیت‌های داستان هم حذف شده بودند.
به گفته این مترجم، نخستین جلد این مجموعه ۱۵ جلدی در سال ۲۰۰۳ و آخرین جلد آن در سال ۲۰۱۳ از سوی انتشارات اسکولاستیک منتشر شد و همین مساله سبب شد که به عنوان یک اثر کلاسیک جای خود را در بین مخاطبانش باز کند و عملا یک نسل با این مجموعه بزرگ شده‌اند. این مجموعه تا به‌حال به بیش از ۲۰ زبان زنده دنیا ترجمه شده است.
حاجی‌زاده با بیان اینکه تا به حال ۱۰ جلد از این مجموعه را ترجمه کرده و ۸ جلد آن را در اختیار نشر هوپا قرار داده که سه جلد نخست آن منتشر شده، می‌گوید: بقیه جلدها را تا ۶ ماه آینده ترجمه می‌کنم و به ناشر تحویل می‌دهم. البته بعد از این ۱۵ جلد کتاب دیگری هم مازاد بر افسانه‌های فراموش‌شده گاهول منتشر شد و اگر از این مجموعه ۱۵ جلدی استقبال شود و ناشر هم تمایل داشته باشد جلد ۱۶ را هم ترجمه می‌کنم.
او در ادامه می‌افزاید: کاترین لسکی بعد از این مجموعه، مجموعه‌های دیگری هم مرتبط با «دنیای گاهول» از زبان حیوانات دیگری مانند اسب‌ها، گرگ‌ها و خرس‌ها نوشته است که در مجموع ۳۱ جلد می‌شود. با عنوان‌های مجموعه ۶ جلدی «گرگ‌های ماورا» که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ منتشر شد، مجموعه ۳ جلدی «اسب‌های سپیده‌دم» که از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ منتشر شد و مجموعه ۳ جلدی «خرس‌های یخی» که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ منتشر شده است.
حاجی‌زاده درباره فضای داستان‌ها توضیح می‌دهد: با اینکه داستان این مجموعه درباره حیوانات است و مشابه کلیله‌ودمنه است اما دنیاپردازی و شخصیت‌پردازی نویسنده به‌گونه‌ای است که شخصیت‌ها برای مخاطب کاملا ملموس است و می‌تواند با آن‌ها ارتباط برقرار کند و به راحتی مضمون اصلی داستان را دریافت کند زیرا این مجموعه علاوه بر سرگرم‌کننده بودن بسیار آموزنده و حاوی پیام‌ها و نکات اخلاقی کاربردی برای مخاطبان است. دوستی، صداقت، وفاداری و آزادی از مفاهیمی هستند که در این داستان به خوبی بیان شده‌اند.
وی در ادامه درباره داستان های کلیله‌ودمنه بیان کرد اینکه این مفاهیم در کتاب‌هایی مانند «کلیله‌ودمنه» هم بیان شده‌اند می‌افزاید: به عقیده من، بچه‌ها به دلیل نثر کلیله‌ودمنه و بیان نکات اخلاقی با داستان‌هایی که برای‌شان چندان مهیج نیست، علاقه زیادی به مطالعه این کتاب ندارند و برای اینکه مطالعه این‌گونه داستان‌ها برای بچه‌ها جذاب شود باید تغییراتی در آن‌ها ایجاد شود. اما داستان‌های مجموعه «نگهبانان گاهول» در عین حالی‌که آموزنده است برای بچه‌ها جذابیت دارد.
این مترجم همچنین بیان می‌کند: داستان‌های این مجموعه به چند دوره زمانی و شخصیتی تقسیم می‌شود؛ در ۶ جلد نخست ماجرای سورن بیان می‌شود، در دو جلد بعدی ماجرای برادرزاده سورن، در جلدهای نهم و دهم سرگذشت نگهبانان گاهول در بدو تاسیس و در پنج جلد آخر نبرد نهایی با دشمنان. به عبارتی دیگر در سه جلد نخست این مجموعه روی دوستی، در سه جلد بعدی شجاعت، در جلدهای هفتم و هشتم اراده آزاد و … تاکید می‌شود واین مطالب برای کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند بسیار آموزنده و الهام‌بخش است تا بدانند چگونه با دوستانشان رفتار کنند، چگونه در مقابل دشمنانشان بایستند و کجا از اراده آزادشان استفاده کنند.
منبع:ایبنا
