داستان زندگی فردوسی برای نوجوانان
«شب گرفتن ماه» با تلخیص محمدرضا سرشار از کتاب «بسی رنج بردم» ساتم الوغ زاده روایت داستان زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی برای نوجوانان است.
به گزارش ایسنا، چاپ ششم این کتاب در ۲۹۶ صفحه، با شمارگان ۲۵۰۰ نسخه و قیمت ۶۵هزار تومان توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.
سیدمهدی موسوی‌تبار در یادداشتی درباره کتاب «شب گرفتن ماه» نوشته است: «شاهنامه»، «رستم»، «سهراب»، «سیاوش» و… . احتمالا شما که در حال خواندن این مطلب هستید در عمر شریف‌تان دست‌کم یک‌بار یکی از این اسامی را شنیده‌اید. اسم‌هایی که یا در اشعار، یا در ضرب‌المثل‌ها و یا حتی در زندگی روزمره خود و هنگام صداکردن دوستان‌تان از آن‌ها استفاده کرده‌اید. هرچند کمتر شده اما هنوز هم کسانی هستند که شاهنامه بخوانند و عده‌ای هم دور آن‌ها جمع شوند. آن‌هایی که شاهنامه می‌خوانند و یا شاید آن‌هایی که نمی‌خوانند هم ممکن است بدانند که خالق «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی است؛ شاعر قرن چهارم و به نظر بخش زیادی از کارشناسان و اهالی فرهنگ و هنر، بزرگ‌ترین شاعر زبان پارسی. درباره فردوسی، کتاب‌های متعددی با زاویه نگاه‌های مختلف منتشر شده است. گروهی صرفا روی وجه ملی‌گرایی او مانور داده‌اند و گروهی دیگر بخش شاعرانگی او را برجسته کرده‌اند.
یکی از کتاب‌هایی که در سال‌های اخیر و توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده، «شب گرفتن ماه» است که محمدرضا سرشار از تلخیص کتاب «بسی رنج بردم» ساتم الوغ زاده، نویسنده مشهور تاجیک، برای نوجوانان آماده کرده است. هرچند مخاطب این کتاب نوجوانان در نظر گرفته شده است اما جوانان و حتی بزرگسالان هم به راحتی می‌توانند با این اثر ارتباط برقرار کنند زیرا نثر آن در مرز سادگی و شاعرانه بودن قدم برمی‌دارد.
«بسی رنج بردم» الوغ زاده در سال ۷۹ منتشر شد و یک سال بعدش از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به عنوان یکی از کتاب‌های برگزیده سال جمهوری اسلامی ایران معرفی و از نویسنده آن تقدیر شد و نزدیک به یک دهه بعد، سرشار این کتاب را برای نوجوانان ایرانی به فارسی رایج در ایران برگرداند و البته آن را خلاصه هم کرده بود. هرچند نزدیکی‌های زبان تاجیک‌ها و ایرانی‌ها کار را برای سرشار راحت‌تر کرده بود اما وجود بعضی کلمات سنگین در متن اولیه و همچنین تبدیل آن به یک متن «راحت‌خوان» و بدون نیاز به لغت‌نامه و همچنین روان، از ویژگی‌های زحمات سرشار است.
«شب گرفتن ماه» درباره زندگی حکیم ابوالقاسم فردوسی است اما در خلال خواندن این داستان، با تاریخ و ادبیات قرن چهارم و حتی پیش از آن هم تا حدودی آشنا می‌شویم. کتاب از بخش‌های مختلف و البته بدون عنوانی تشکیل شده است. سکانس‌هایی است برای به‌وجودآوردن یک فیلم جذاب و دلنشنین. زاویه دید داستان، دانای کل است و همین به نویسنده اجازه داده است که با رفت و برگشت‌های زمانی، اطلاعات مناسب و به اندازه‌ای به مخاطب بدهد و از آن‌سو هم به عناصر داستان‌گویی توجه کند.
مخاطب در این کتاب، همان اندازه که با زمان، مکان، طبقات اجتماعی و مناسبات زمان فردوسی آشنا می‌شود، به همان مقدار با شخصیت‌ها و روایت‌ها و حتی خرده‌روایت‌ها ارتباط برقرار می‌کند. شخصیت‌های محبوب و منفوری که هر کدام تاثیری در تداوم داستان و مهم‌تر از آن روی زندگی و کار فردوسی داشتند. سکانس‌هایی که صحبتش رفت به مثابه قطعات پازل، شخصیت فردوسی را برای مخاطب تشکیل می‌دهند و یکی از دقیق‌ترین و منصفانه‌ترین تصاویر از فردوسی و زمانه وی در این کتاب دیده می‌شود.
«شب گرفتن ماه» که در کتاب، متوجه دلیل انتخاب این عنوان نمی‌شویم، یک اثر جذاب و مفید است و شباهتش به فیلمنامه یا حتی نمایشنامه در برخی بخش‌ها آن را شبیه به یک اثر نمایشی کرده است. سرشار که خود نویسنده کودک و نوجوان است رازهای ارتباط با مخاطب و تکنیک‌های یک اثر شاخص برای نوجوانان را می‌دانسته و از همین پشتوانه و تجربه برای خواندنی‌تر شدن این کتاب استفاده کرده است. این تاثیر تا جایی است که اگر نام نویسنده از شناسنامه و جلد کتاب حذف شود می‌توان آن را شبیه به برخی از آثار سرشار دانست.
در بخش‌هایی از این این کتاب درباره اختلافات فردوسی و سلطان محمود غزنوی می‌خوانیم و خلف وعده محمود به حکیم توس در پرداخت صله به‌خاطر سرودن شاهنامه را می‌بینیم و خوابی که او پس از مرگ فردوسی می‌بیند. از خواندن بیت «جهان را بلندی و پستی تویی/ ندانم چه‌ای هرچه هستی تویی» توسط فردوسی در خواب و متاثر شدن محمود پس از بیداری. از مشاعره‌ها بین شاعران بزرگ آن دوره تا ساختار حکومت و همچنین نقش شعر در زمانه فردوسی.
منبع: ایسنا
مرتبط:
