با احساسات کودکان در بحران کرونا چگونه رفتار کنیم؟

دکتر فریبا عربگل با اشاره به سوگواری کودکان در بحران‌ها، گفت: بچه‌ها نیز همانند بزرگترها در مواجهه با از دست دادن و فقدان یک عزیز، دچار واکنش سوگواری می‌شوند، بنابراین به محض گریه یا بی‌تابی کودک نباید یادآوری کرد که گریه بد است و دیگران با دیدن اشک‌ها غمگین می‌شوند.

وی با تاکید بر این که اغلب بزرگسالان تمایل ندارند درباره مشکلات و مسایل فقدان عزیزان با کودکان خود صحبت کنند افزود: این موضوع دلایل مختلفی دارد که یکی از مهمترین دلایل آن ایجاد درد و رنج در خود والد و یا بزرگترهاست.

عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که قدرت کلام ضعیف‌تر کودکان نسبت به بزرگترها یکی از مهمترین عللی است که کودکان نمی‌توانند به درستی احساسات خود را کنترل و یا بیان کنند، خاطرنشان کرد: ممکن است بزرگسالان اصلا متوجه تغییر حالات روحی و روانی کودکان نشوند بنابراین باید از طریق رفتار کودکان متوجه شویم که چه احساسی دارند و در چه شرایطی به سر می‌برند.

از دست دادن، بخش جدانشدنی زندگی است

عربگل توضیح داد: فقدان عزیزان و یا از دست دادن بخش جدانشدنی زندگی است بنابراین به هر میزان که از این مسایل اجتناب یا فرار کنیم باز هم احتمال این که  خودمان یا بچه‌ها از دست دادن را در زندگی تجربه کنیم زیاد است، حتی این از دست دادن می‌تواند از دست دادن معلم، دوست و یا همکلاسی باشد.

فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوان ادامه داد: حتی از دست دادن یک توانایی مثلا در اثر ضربه و یا حادثه می‌تواند در کودکان واکنش سوگ ایجاد کند.

وی تاکید کرد: اپیدمی کرونا برای کودکان نیز مشکلات جدی را فراهم آورده که از مهمترین آن می توان به بیماری، مرگ و یا از دست دادن سیستم‌های حمایتی مثل مدرسه رفتن، بازی و یا تعامل با دیگران اشاره کرد.

عربگل با بیان این که فقدان و مرگ عزیزانی که در اثر کرونا از بین رفته‌اند می‌تواند موجبات استرس کودکان را فراهم آورد، خاطرنشان کرد: به طور مثال اگر کودکی در شرایط دیگری پدر و مادر و یا یکی از عزیزان خود را از دست می‌داد، به احتمال زیاد از این فقدان کمتر آزار می‌دید چرا که اطرافیان بیشتر در کنار او بودند و نقش حمایتی پررنگ‌تری را تجربه می‌کرد ولی در این بازه زمانی با توجه به توصیه‌های بهداشتی مبنی برمحدودیت ارتباط و تماس فیزیکی کودکان و حتی بزرگسالان بیش از پیش در معرض خطر افسردگی هستند.

این عضو هیئت علمی با اشاره به این که فقدان‌های ناشی از کرونا برای کودکان بسیار متعدد است گفت: در شرایط کرونایی کودکان خیلی بیشتر از قبل احساس تنهایی می‌کنند زیرا شیوع کرونا فقط باعث مرگ و میر نمی‌شود، بلکه باعث جلوگیری کودکان از رفتن به مدرسه شده و همچنین  ارتباط آنان را با سایر کودکان،  دوستان و معلم کمرنگ کرده است، بنابراین کودکانی که عزیزی را از دست داده‌اند در شرایط سختی به سرمی‌برند.

در فقدان‌ها، کودک را به فردی آگاه بسپارید

وی به خانواده‌هایی که کودک خردسال دارند و در عین حال عزیزی را از دست داده‌ند، توصیه کرد: لازم است فردی آگاه در این شرایط از کودک مراقبت کند. این فرد باید مسئول مراقبت از کودک باشد و او را تنها نگذارد همچنین  کودک نیز با این فرد بزرگسال ارتباط نزدیک و مناسبی داشته باشد.

ایجاد شرایطی که کودک بتواند احساسات خود را آشکارا بیان کند دومین توصیه این روانپزشک بود و گفت: ترس از گفت‌وگو و عدم آگاهی کافی از چگونگی رفتار با کودکان مهمترین عاملی است که در بیشترموارد باعث می‌شود که با کودکان ارتباط مناسبی نداشته باشیم، مثلا بزرگسالان حتی اجازه نمی‌دهند کودکان احساسات خود را در فقدان‌ها آشکار کنند و به محض اینکه کودک گریه یا بی‌تابی می‌کند مدام به او یادآوری می کنند که گریه بد است یا دیگران با دیدن اشک‌های او غمگین می‌شوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: نباید براحساسات بچه‌ها سرپوش بگذاریم و در حالیکه بچه ناراحت است و می‌خواهد گریه کند مدام بگوییم گریه نکن. بزرگسالان ناخواسته حرفهایی به کودکان می‌زنند که این حرف‌ها بر روح و روان کودک تاثیر منفی دارد.

ابراز احساسات برای کودکان دشوار است

وی ادامه داد: بزرگسالان راه‌های مختلفی برای ابراز احساسات دارند، آنها می‌توانند درباره ناراحتی‌ها و غم‌هایشان حرف بزنند و از این طریق احساسات خود را تخلیه کنند ولی کودکان خصوصا کودکانی که قدرت کلام ضعیف‌تری دارند نمی‌توانند درباره احساسشان گفت‌وگو کنند و این درحالی است که هر چه سن کودک پایین‌تر و از نظر شناختی ضعیف‌تر باشد بروز احساسات برای او دشوارتر خواهد بود.

عربگل خواندن مطالب، کتاب و یا انیمیشن‌هایی با موضوع سوگ و یا از دست دادن را راه‌حل مناسبی برای کمک به کودکان دانست و توضیح داد: دریافت اطلاعات از این منابع به کودکمان کمک می‌کند تا متوجه شود در این دنیا تنها نیست بلکه دیگران نیز با این مشکلات و موضوعات درگیر هستند و این شرایط را تجربه می‌کنند. این راهکار می‌تواند تسکینی برای کودکان باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: ممکن است کودک از دیدن بچه‌ای در آغوش پدر یا مادرش احساس حسادت کند، ما نمی‌توانیم بگوییم چرا احساس حسادت می کنی چرا که حسادت هم نوعی احساس است و باید طوری رفتار کنیم که او بداند که ما متوجه احساساتش هستیم.

فوق تخصص روانپزشکی کودکان و نوجوان در پایان تاکید کرد: در فقدان‌هایی که کودکان با آن مواجه می‌شوند با مشاهده علائمی و یا هر گونه صحبت درباره خودکشی و یا آسیب رساندن به بدن حتی با لفظ شوخی، طولانی شدن دوره سوگ(بیش از شش ماه) و در نوجوانان در صورت مصرف سیگار و یا الکل حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

منیع:ایسنا

مرتبط:چگونه بر ترس کودکان از کرونا پایان دهیم