تاثیر ریزگردها و آلاینده‌ها بر سلامتی افراد
عباس شاهسونی عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی برنا درباره تأثیر ریزگردها بر سلامتی اظهار کرد: مواجهه با ذرات معلق ناشی از طوفان‌های گرد و غباری می‌تواند سلامتی همه افراد را تحت تأثیر قرار دهد؛ به ویژه کسانی که به مدت طولانی در مواجهه با آلاینده‌های هوا قرار دارند. با این حال برخی از افراد بیش از دیگران تحت تأثیر اثرات آلودگی هوا قرار می‌گیرند. آلاینده‌های مختلف ممکن است تأثیرات متفاوتی بر این گروه‌ها داشته باشد. به عنوان مثال علائم را در افراد آسمی تشدید کنند و افراد با سابقه بیماری‌های قلبی و ریوی ممکن است بیشتر تحت تأثیر ذرات معلق هوا قرار گیرند. به طور کلی کودکان زیر ۵ سال، افراد سالمند (بالای ۶۵ سال)، افراد دارای بیماری‌های تنفسی و قلبی-عروقی، افراد دارای آلرژی، افراد مبتلا به سندرم متابولیک، زنان باردار و افرادی که وضعیت اقتصادی نامناسبی دارند (اقشار کم بضاعت) جزو این گروه‌ها محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: افرادی که نسبت به آلاینده‌های هوا حساس‌تر هستند، از جمله افراد مبتلا به آسم، بیماری‌های ریوی مزمن مانند برونشیت مزمن و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) و نیز بیماران قلبی، در صورت قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا ممکن است علائم بیماری‌شان تشدید شود. این افراد حتماً باید از داروهای تجویزی پزشک خود استفاده کنند و اگر علائم شدیدتر شد و برطرف نشد، به پزشک مراجعه کنند.
شاهسونی افزود: جنین و مادران باردار هم اگر برای مدت طولانی در معرض سطوح بالای آلودگی هوا قرار گیرند، ممکن است با نتایج نامطلوبی مانند تولد نوزاد با وزن کم یا تولد نوزاد نارس مواجه شوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد: همچنین کودکان به دلایل متعددی نسبت به بزرگسالان به آلاینده‌های هوا حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر هستند؛ چرا که ریه آنها هنوز به طور کامل تکامل نیافته است، سیستم‌های ایمنی، دفاعی و سوخت و ساز آنها در حال شکل‌گیری است و کامل نشده است، عفونت‌های تنفسی در آنها بیشتر رخ می‌دهد، نسبت به بزرگسالان فعال‌تر هستند و حجم هوای تنفسی آنها نسبت به وزن بدنشان بیشتر است؛ بنابراین در مواجهه با دوزهای بالاتری از آلودگی قرار می‌گیرند. برخی کودکان، به‌ویژه آنهایی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای ریه مانند آسم و فیبروز کیستیک ریه هستند، نسبت به آلودگی هوا بسیار آسیب‌پذیرترند.
وی درباره افراد سالمند عنوان کرد: افراد سالمند نیز بیش از سایرین در معرض خطرات آلودگی هوا قرار دارند؛ زیرا سیستم ایمنی آنها ضعیف‌تر است و ممکن است مبتلا به بیماری‌های پنهان قلبی-عروقی و تنفسی باشند. بدن آنها توان کمتری برای جبران و مقابله با اثرات ناشی از مخاطرات زیست‌محیطی دارد. آلودگی هوا می‌تواند باعث بدتر شدن بیماری‌های قلبی و سکته مغزی و قلبی شود و بیماری‌های ریوی مانند برونشیت مزمن و آسم را تشدید کند.
شاهسونی افزود: همچنین افراد چاق، سیگاری، کم‌بضاعت، دیابتی، مبتلا به سرطان به‌ویژه سرطان ریه نیز از جمله گروه‌های پرخطر محسوب می‌شوند که آلودگی هوا می‌تواند اثرات بیشتری بر سلامتی آنها داشته باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تصریح کرد: آلودگی ذرات معلق، بسته به غلظت آنها، می‌تواند برای تنفس انسان بسیار خطرناک باشد. آلودگی ذرات قابل تنفس ممکن است باعث بیماری، بستری شدن در بیمارستان و حتی مرگ زودرس شود. قرار گرفتن کوتاه‌مدت در معرض آلودگی ذرات معلق هم می‌تواند منجر به مرگ شود. حداکثر غلظت ذرات ممکن است از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد و مرگ زودرس ناشی از تنفس این ذرات ممکن است همان روزی که سطح ذرات بالا می‌رود یا در عرض یک تا دو ماه پس از آن اتفاق بیفتد. آلودگی ذرات همچنین اثرات مضر زیادی دارد؛ از کاهش عملکرد ریه تا حملات قلبی.
شاهسونی خاطرنشان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد که افزایش کوتاه‌مدت غلظت ذرات می‌تواند منجر به افزایش مرگ‌ومیر در نوزادان، افزایش مراجعه به بیمارستان برای بیماری‌های قلبی-عروقی از جمله حملات قلبی و بیماری ایسکمیک قلب، افزایش مراجعه به بیمارستان به دلیل بیماری‌های مزمن انسداد ریوی (COPD)، افزایش بستری به دلیل آسم در بین کودکان و افزایش شدت حملات آسم در کودکان شود.
