ارتقای مهارت بینایی کودکان کم توان ذهنی با استفاده از بازی‌های جدی
نتایج یک پژوهش نشان می دهد بازی‌های جدی راهکاری سودمند و کم هزینه برای خانواده‌های دارای کودکان کم توان ذهنی است.
کم توان ذهنی یا به اصطلاح دیگر نارسایی رشد قوای ذهنی سابقه ای طولانی دارد و همواره افرادی در اجتماع وجود داشته اند که از نظر فعالیت های ذهنی دچار مشکلاتی بوده اند. این امر به طور خاص در زندگی اجتماعی امروزه نمود پیدا می کند و کسانی که به عللی قادر نیستند خود را با اجتماع هماهنگ سازند از چرخه فرآیند زندگی مدرن حذف می شوند.
تعریف کم توان ذهنی در کتاب راهنمای آموزشی کودکان کم توان ذهنی اینگونه بیان شده است: «کم توانان ذهنی افرادی از جامعه هستند که از نظر فعالیت های ذهنی نسبت به همسالان خود ضعیف تر هستند و در نتیجه نمی توانند از عهده انتظارات و تقاضای خانواده و جامعه برآیند و از توانایی یادگیری، همسازی با محیط، بهره برداری از تجربیات، درک مفاهیم، قضاوت و استدلال صحیح به درجات مختلف محرومند و این نارسایی از بدو تولد یا مراحل اولیه کودکی وجود دارد.»
مهسا عبیدی شاه تپه- دانش آموخته دانشکده چندرسانه ای دانشگاه هنر تبریز با بیان اینکه کودکان کم توان ذهنی در سه گروه کم توان ذهنی – عمیق، کم توان ذهنی تربیت پذیر و کم توان ذهنی آموزش پذیر طبقه بندی می شوند، اظهار کرد: فناوری در دنیای امروز کمک شایانی به افراد جامعه کرده و باعث سهولت در انجام امور شده است، به طور مثال ارتباطات راه دور، پزشکی، آموزش و سایر حوزه های علوم.
وی افزود: کم توانی ذهنی یا عقب ماندگی ذهنی اختلالی است که با عملکرد هوشی زیر حد طبیعی و اختلال در مهارت های انطباقی مشخص می شود. کم توانی ذهنی از لحاظ آماری، عملکرد شناختی که بر اساس آزمون استاندارد هوش، معادل دو انحراف معیار زیر میانگین جمعیت عمومی باشد، تعریف می شود.
این محقق سن شروع کم توانی ذهنی را زیر ۱۸ سال دانست و توضیح داد: منظور از مهارت های انطباقی انجام کارهایی است که در هر سن خاص به طور معمول از فرد انتظار می رود. با اقدامات آموزشی و اجتماعی می توان یک زندگی طبیعی در خارج از بیمارستان را برای این افراد فراهم کرد که شامل مدارس ویژه، انجام کارهای خانه داری و صنایع دستی و حمایت از این افراد و خانواده آنان است.
وی با بیان اینکه کم توان ذهنی بر اساس میزان بهره هوشی، از خفیف تا بسیار شدید و عمیق وجود دارد، افزود: بازی های جدی روشی آسان و بسیار کم هزینه برای خانواده های دارای کودکان کم توان ذهنی است، با استفاده از بازی های جدی می توان به افزایش مهارت بینایی و همچنین افزایش قدرت تفکر و تمرکز این کودکان کمک کرد.
این دانشجوی دانشکده چند رسانه ای تصریح کرد: این پروژه قصد دارد تا با استفاده از فناوری های نوین و به طور مشخص با استفاده از بازی های رایانه ای جدی بستری را برای کمک به کودکان کم توان ذهنی و افزایش سطح مهارت بینایی فراهم آورد.
عبیدی شاه تپه ادامه داد: در راستای تحقق هدف این پروژه مجموعه ای متشکل از چند مینی گیم طراحی و پیاده سازی خواهد شد که این بازی ها دارای طراحی ساده بوده و از المان های قابل درک و ملموس برای کودکان کم توان ذهنی استفاده می شود. همچنین روانشناسی فرم و رنگ نیز با استفاده از یافته های پژوهشگران در این زمینه در طراحی و توسعه بازی ها لحاظ خواهد شد.
وی هدف اصلی از انجام این پروژه را برداشتن گامی در جهت کمک به خانواده های دارای کودکان کم توان ذهنی دانست و گفت: امید است خانواده ها بتوانند با انجام این بازی ها در کنار فرزندانشان ضمن ایجاد سرگرمی و نشاط به افزایش مهارت های بینایی کودکان کم توان ذهنی خود بپردازند و در عین حال سبب صرفه جویی در زمان و هزینه خانواده ها شود.
عبیدی شاه تپه، گروه هدف این پروژه را کودکان کم توان ذهنی آموزش پذیر اعلام کرد گفت: این گروه ۷۰ الی ۸۰ درصد معلولیت ذهنی را تشکیل می دهد.
وی تاکید کرد: بازی های جدی طراحی شده، کودکان کم توان ذهنی را تر یب به بازی می کنند و هم چنین در کنار بازی کردن موجب تقویت مهارت بینایی این کودکان نیز می شود. هدف این بازی ها تقویت تمرکز چشمی و حافظه توالی بینایی است.
شاه تپه افزود: کودک در این بازی ها با جابه جایی اشکال با چشم خود نیز آنها را دنبال می کند و همچنین با به خاطر سپردن تصاویر در بازی دومینو حافظه و پیدا کردن آنها باعث تقویت حافظه توالی بینایی می شود.
مقاله «بررسی ارتقاء سطح مهارت های بینایی در کم‌توان ذهنی با استفاده از بازی های جدی» در ششمین کنفرانس بین‌المللی «بازی‌های رایانه‌ای؛ فرصت‌ها و چالش‌ها» در دانشگاه اصفهان در زمستان ۱۳۹۹ ارائه شد.
منبع: ایسنا
مرتبط:
در کودکان کم‌توان ذهنی رفتارهای سازش نیافته بیشتری بروز می‌کند
