روایت تسهیلگران باشگاه‌های کتابخوانی در دوران کرونا
پنجمین دوره جام باشگاه‌های کتابخوانی در حالی به فعالیت‌هایش ادامه می‌دهد که متاثر از شیوع ویروس کرونا از پاییز سال ۱۳۹۸ تا کنون بسیاری از فعالیت‌های گروهی و گردهمایی‌ها محدود شده است؛ اما به‌رغم محدودیت‌های تعامل حضوری ناشی از ویروس کرونا برنامه‌های جام باشگاه‌های کتابخوانی با بهره‌گیری از امکان‌های مجازی دنبال می‌شود.
دبیرخانه ستاد هماهنگی شهرها و روستاهای دوستدار کتاب با سه نفر از تسهیلگران برگزیده دوره‌های پیشین جام باشگاه‌های کتابخوانی درباره فعالیت‌های باشگاه‌های کتابخوانی در روزگار ِشیوع کرونا گفت‌وگو کرده است.
زهرا آبسوران از تسهیلگران جام باشگاه‌های کتابخوانی در محله الواج شهر ارومیه که فعالیت‌های کتابخوانی و فرهنگی با محوریت کتاب را با کودکان و نوجوان‌های محله‌شان پی می‌گیرد، درباره فعالیت‌های جام باشگاه‌های کتابخوانی در ایام کرونا با بیان این‌که فعالیت‌های‌شان را همانند دوره‌های گذشته در فضای مجازی و با ایجاد گروه‌های مجازی دنبال می‌کنند، گفت: نبود چشم‌اندازی روشن درباره وضعیت کنترل این بیماری نگرانی‌های جدی‌ای را برای عموم مردم ایجاد کرده است؛ بی‌شک این نگرانی در میان کودکان و نوجوانان بیشتر است. ما در باشگاه کتابخوانی سعی می‌کنیم با توضیح و روشن‌گری در این‌باره بر اساس گزارش‌های موثق رسانه‌های معتبر این نگرانی‌ها را تا حدی برطرف کنیم. از سوی دیگر مطالعه و خواندن کتاب تا حد زیادی چنین نگرانی‌ها و اضطراب‌هایی را کنترل می‌کند.
او با تأکید بر اولویت سلامتی اعضای باشگاه کتابخوانی افزود: در این ایام کتاب‌هایی را متناسب با بهداشت فردی تهیه و با بچه‌ها مطالعه کردیم. همچنین در این باشگاه برنامه‌های مختلفی را که قبلا به صورت حضوری داشتیم الان در فضای مجازی و به صورت آنلاین دنبال می‌کنیم؛ از آن جمله «یکی بود، همه چیز بود». مثلا از اعضای باشگاه کتابخوانی می‌خواهم تا هر یک بخشی از داستان و کتاب انتخاب‌شده را بخوانند و با تلفن همراه‌شان ضبط کنند و در گروه مجازی ایجادشده برای اعضای باشگاه به اشتراک بگذارند و به نحوه خوانش و اجرای یکدیگر نمره بدهند و در نهایت هم فرد برگزیده معرفی شود.
این تسهیلگر جام باشگاه‌های کتابخوانی متذکر شد: توجه و اهتمام به تقویت مهارت‌های خواندن و روخوانی و اجرای داستان و همچنین نقد و بررسی داستان‌ها و نیز نامه‌نگاری با نویسندگان کتاب‌ها از فعالیت‌های باشگاه کتابخوانی در این ایام بوده است. این دست فعالیت‌ها مبتنی بر تلاش و خلاقیت فردی است و نتیجه آن کار خلاقانه فردی در گروه مجازی کتابخوانی ارائه می‌شود و زمینه بحث و گفت‌وگو و تبادل نظر و ارتباط کودکان و نوجوانان را با هم فراهم می‌آورد.
او با تأکید بر این‌که وقفه‌ای در فعالیت‌های جام باشگاهی‌های کتابخوانی ایجاد نشده است و فعالیت‌ها دنبال می‌شود، توضیح داد: تفاوت در ایام کنونی صرفا این است که بچه‌ها نتیجه کارشان را با گذاشتن عکس و ویدئو از طریق گروه مجازی ارائه می‌دهند. مثلا فعالیت‌هایی مثل قصه‌گویی، کاردستی و شعرخوانی از جمله فعالیت‌های انفرادی است که بچه‌ها هر یک مستقلا انجام می‌دهند و نتیجه کار را برای دیگر همگروهی‌ها عرضه می‌کنند. بچه‌ها مانند گذشته نسبت به فعالیت باشگاه کتابخوانی علاقه‌مند هستند و صادقانه بگویم همین شور و شوق حضور و علاقه‌مندی بچه‌ها از انگیزه‌های اصلی‌ام برای پی گرفتن فعالیت‌های باشگاه کتابخوانی است.
صدیقه محمدی‌تبار، دیگر تسهیلگر جام باشگاه‌های کتابخوانی هم در سخنانی درباره این موضوع گفت: من و جمعی از نوجوانان در باشگاه کتابخوانی بچه‌های ایران کتابخانه پاسارگاد شهرستان گچساران مشغول کتابخوانی هستیم و فعالیت باشگاه از یک سال پیش آغاز شده است و هنوز هم ادامه دارد. با توجه به شیوع ویروس کرونا ما از طریق پیام‌رسان‌های موبایلی فعالیت‌های کتابخوانی را ادامه می‌دهیم. در شهرستان ما با جمعیت ۱۲۴هزار نفر، زیرساخت‌های فرهنگی مانند کتابخانه و مراکز فرهنگی آن‌چنان که باید قوی و گسترده نیست و از این‌رو وجود باشگاه‌های کتابخوانی می‌تواند به رشد فعالیت‌های فرهنگی به‌رغم کمبود امکانات و زیرساخت‌ها کمک کند. ما در باشگاه کتابخوانی بچه‌های ایران کتابخانه پاسارگاد برنامه‌های متنوع فرهنگی را هماهنگ با سلایق گوناگون برگزار کرده‌ایم.
او سپس بیان کرد: باشگاه کتابخوانی برای نوجوان‌ها بسیار جذاب است و در آن فرصت فعالیت‌های گروهی بیرون از مدرسه را تجربه می‌کنند به نحوی که حضورشان در باشگاه همواره با شوق و هیجان فراوان همراه است. چون اعضا از بچه‌های مدرسه بودند، در هر جلسه یکی از هم‌کلاسی‌های‌شان همراه‌شان می‌آمد و عضو می‌شد و الان باشگاه ما بسیار پرمخاطب است. در نهایت با گسترش شمار اعضای باشگاه ما دو باشگاه کتابخوانی دیگر هم ثبت کردیم. من شغلم کتابداری است. شاید در طول چندین سال گذشته چنین شور و هیجانی را ندیده بودم؛ معلم‌های بچه‌ها با من تماس می‌گرفتند و می‌گفتند کتاب کمتری به بچه‌ها امانت بدهم. علی‌رغم نبودن کتاب‌ها در کتابفروشی‌های شهر سعی کردیم از مناطق همجوار و کتابخانه‌ها منابع را تهیه کنیم.
همچنین نگین فتحعلیان، یک تسهیلگر دیگر اظهار کرد: من همراه جمعی از بچه‌ها در باشگاه اخترک کتاب از شهرستان تربت حیدریه از استان خراسان رضوی، فعالیت‌مان را از سال ۹۸ آغاز کردیم. هر روز صبح، کلاس ما با صبحانه با کتاب شروع می‌شد و در ساعت هنر و خلاقیت ارائه کتاب توسط دانش‌آموزان و با رویکردی خلاقانه انجام می‌گرفت. در چند برنامه نمایشی اعضای باشگاه توانستند مقدار قابل توجهی پول جمع کنند که صرف توسعه فرهنگ کتابخوانی در روستایی نزدیک شهرمان شد. همچنین بچه‌ها به کمک والدین‌شان کتابخانه کوچکی را در دبستان شهید تیموری واقع در این روستا راه‌اندازی کردند. چند تن از اعضا هم برای سایر کلاس‌ها به ویژه پایه‌های پایین‌تر کتاب‌هایی را ارائه کردند و توانستند آن‌چه را از کتاب و کتابخوانی آموخته بودند، بین گروه هم‌سالان‌شان ترویج کنند. در ایام قرنطینه نیز اعضا با راه‌اندازی گروهی در پیام‌رسان موبایلی کار خود را ادامه دادند.
او متذکر شد: بچه‌ها باوجود سن پایین توانستند کتاب «بادبادک‌باز» نوشته خالد حسینی را به صورت صوتی هم‌خوانی کنند. رها حسین‌پور، رها عمرانی، یگانه خطیب‌زاده و مهراوه سنجری از اعضای باشگاه با تسهیلگری من توانستند داستان‌های کوتاه بنویسند و در مسابقه‌ای هم به مرحله استانی راه یابند. جالب این‌که هر چهار نفر مبنای داستان‌شان حفاظت از محیط زیست و اهمیت آن بود. در آغاز فعالیت باشگاه کتاب‌هایی که خوانده می‌شد و نوع روش خوانش برای‌شان پیچیده بود اما بعدتر پیشرفت کردند و اگر من کتابی را سرسری می‌خواندم با نقد آن‌ها مواجه می‌شدم. باشگاه ما ۱۷ عضو دارد که به جرات می‌توانم بگویم بهترین روزها را داشتیم، حلقه وصل ما هم کتابخانه‌ای در کنج کلاس بود که هر روز پربارتر می‌شد. من یک مادرم، با هر کتابی که می‌خواندیم به دوره سنی دخترانم نزدیک‌تر می‌شدم، این باعث شد تا برای دختر سه‌ساله‌ام هم همین پروسه را طی کنم. خدا را شکر در این طرح با نظم و انسجام بیشتر کتاب‌های خوبی خوانده شد.
او در ادامه گفت: به اعتقاد من کارهای متعددی برای ترویج کتابخوانی میان کودکان و نوجوانان می‌توان انجام داد، اضافه شدن ساعت کتاب به مدرسه به جای ساعت املا، طرح مساله و معرفی کتاب به عنوان پاسخ به کودکان و دانش‌آموزان، معرفی کتاب‌های خوب و انتخاب روش‌های موثر در خوانش کتاب و دادن کارت اعتباری مخصوص خرید کتاب به دانش‌آموزان از جمله اقدام‌های موثر برای ترویج و حمایت از کتابخوانی کودکان و نوجوانان است. به اعتقاد من فعالیت باشگاه‌های کتابخوانی تا این‌جا خیلی خیلی موثر بوده است.
منبع:ایسنا
مرتبط:
انتشار «بجو بجو هیولای کتاب‌خوار» برای بچه‌ها
