مثلث سازی در خانواده؛ آنچه کودکان را آزار می دهد
به دلیل این که فرزندان در هر سنینی مشکلات را خیلی جدی تر از والدین می بینند و فکر می کنند که کانون خانواده خود را از دست خواهند داد بنابراین تمام تلاش خود را می کنند تا بتوانند این کانون را حفظ کنند لذا قبل از این که به ثمر برسند متحمل فشار میشوند بنابراین امکان شکنندگی روحی و فیزیکی آنها خیلی بیشتر میشود و احتمال ارتکاب بزهکاری برای فرار از مشکلات وجود دارد چون نمیتوانند تصمیم بگیرند و تزلزل را خیلی بیشتر حس می کنند امکان هر نوع شکنندگی برای این ها وجود دارد.
مریم سادات ظهوریان جامعه شناس و فعال فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا در رابطه با مفهوم مثلث سازی در خانواده، عنوان کرد: مثلث سازی به این معنا است که هر ارتباطی که بین دو نفر وجود داشته باشد چه در محیط خانواده و چه در محیط خارج از خانواده تا زمانی که بر اساس یک اصول تعادلی و مسالمت آمیز پیش میرود مشکلی نیست امّا زمانی که با مسئله ای مواجه می شوند که بین خودشان قابل حل نبوده قاعدتا از یک نفر سوم استفاده می کنند.
وی با بیان اینکه از منظر جامعه شناسی خانواده را به عنوان کوچکترین نهاد جامعه تلقی می کنیم، یادآور شد: خانواده را به عنوان یک اجتماعی در نظر می گیریم که زوجین اعضای اصلی و پایه ریز خانواده هستند تا زمانی که زوجین در یک تفاهم نسبی به سر میبرند مشکلی وجود ندارد اما زمانی که اختلافی شکل می گیرد و این اختلاف وسیع تر می شود و دیگر قابلیت این را ندارد که بین خودشان مصالحه انجام دهند از یک نفر سوم استفاده می کنند که در خانواده این نفر سوم فرزندان هستند البته گاهی ممکن است فرد این نفر سوم را از بین برادر و خواهر انتخاب کند.
ظهوریان بیان کرد: زمانی که فرزندان وارد این رابطه می شوند هر یک از والدین می خواهند فرزند را به طرف خود جذب کنند و با توجه به این که هنوز این فرزندان به رشد و بلوغ فکری نرسیدند که این داستان را حل کنند سبب می شود فرزند بار این مناقشه را چه از جهت این که بخواهد به هر یک از والدین خود حق بدهد و چه از جهت این که نمیتواند پشت هیچ کدام را خالی بکند متحمل شود.
وی ادامه داد: وقتی که مشکلات حل می شوند و آرامش حاکم می شود والدین به زندگی معمول خودشان بر می گردند ولی این مناقشات در افکار و روحیه کودک چه از لحاظ عاطفی و چه از جهت عقلانی و تجربه های اجتماعی ولو بر اینکه کوچکترین مقوله اجتماعی در آن تاثیر گذار بوده ته نشین می شود و رسوب پیدا می کند و این مسئله به مرور میتواند شرایط نامساعدی برای بچه رقم بزند و در وجود او نهادینه کند.
ظهوریان با اشاره به اینکه مثلث سازی می تواند گسترش پیدا کند، اظهار کرد: ممکن است مثلث بین پدر و مادر و فرزند باشد اما با توجه به این که کودک نمی تواند این مشکل حل کند از فرد دیگری کمک می گیرد و به همین ترتیب این داستان ادامه پیدا می کند و میتواند در یک تعارض ساده چند مثلث سازی صورت بگیرد و افراد بیشتری را درگیر این قضیه کند.
وی در ادامه تصریح کرد: در این مثلث سازی ها نهایتا یک تصمیمی صورت می گیرد و ناخواسته ممکن است تصمیماتی بر آن مثلث اولیه تاثیر گذار باشد که اصلا در تعارضات اولیه مطرح نبوده است.
ظهوریان عنوان کرد: درست است که ما همیشه کار را به نفر سوم واگذار می کنیم اما نفر سوم آگاه و مسلط و در واقع فقط در قالب نظر خواهی و مشورت فرد تجربه ای را به محکمه دعوت می کنیم به عنوان مثال پدر و مادر و در این صورت به عنوان یک بزرگتر با تجربه هستند که برای حل مشکل وارد می شوند اما اگر فردی را ناآگاهانه و ناخواسته وارد رابطه دو نفره کنیم این مثلث سازی میتواند به تعادل خانواده آسیب زننده باشد.
وی با اشاره به این که مثلث سازی در خانواده می تواند به روحیه کودکان آسیب وارد کند، متذکر شد: فرزندان در کانون خانواده در عین حالی که آرامش و پشتوانه دارند و درگیر شرایط جامعه نشدند ولی باید مباحث تعلیمی در آنها شکل گرفته باشد و خطا ها و شکست ها را بتوانند تجربه کنند و در عین حالی که صدمه نخورند ورود به جامعه بزرگتر (مدرسه، دانشگاه و محیط کار را و موقعیت های مختلف اجتماعی) را تجربه کنند.
ظهوریان در ادامه اضافه کرد: اگر فرزندان در عین حالی که به آن تعادل و ایستادگی در اجتماع نرسیدند این مسئله را در خانواده ای که باید یک مأمن و جایگاه امنی برای آنها باشد تجربه کنند و آنها را وارد مناقشات زناشویی کنیم و از آن ها درخواست هایی داشته باشیم که نه آموزش دیدند و نه تجربه و ظرفیت اش را دارند فشار روحی زیادی را متحمل می شوند.
وی ابراز کرد: به دلیل این که فرزندان در هر سنینی مشکلات را خیلی جدی تر از والدین می بینند و فکر می کنند که کانون خانواده خود را از دست خواهند داد بنابراین تمام تلاش خود را می کنند تا بتوانند این کانون را حفظ کنند لذا قبل از این که به ثمر برسند متحمل فشار میشوند بنابراین امکان شکنندگی روحی و فیزیکی آنها خیلی بیشتر میشود و احتمال ارتکاب بزهکاری برای فرار از مشکلات وجود دارد چون نمیتوانند تصمیم بگیرند و تزلزل را خیلی بیشتر حس می کنند امکان هر نوع شکنندگی برای این ها وجود دارد.
ظهوریان در خصوص راهکارها برا جلوگیری از مثلث سازی در روابط زناشویی تأکید کرد: مهم ترین کار این است که هر دو نفری که وارد یک معضل میشوند سعی کنند راهکار های لازم را در این مسیر پیدا کنند چرا که هیچ کس آگاه تر به پیشینه و موقعیت فعلی این دو نفر در این مشکل نیست در غیر این صورت از کسی کمک بگیرند و کسی را وارد مثلث کنند که بتواند تعادل لازم را برای این که شرایط به حالت عادی برگردد در نظر بگیرد و از تجربه کافی برخوردار باشد و شناخت کافی در رابطه با این دو نفر داشته باشد تا بتواند تصمیم درستی اتخاذ کند و شرایط رابطه مثلث سازی را گسترده تر و پیچیده تر نکند.
وی با بیان اینکه با ورود فرزندان در روابط زناشویی می خواهیم فرزند را قبل از والد شدن، والد کنیم و به همین خاطر بیشترین آسیب را کودکان متحمل خواهند شد، یادآور شد: اولین راهکار خود طرفین هستند و در صورت نیاز به ورود فرد سوم حتما از کسی کمک گرفته شود که شناخت کافی داشته باشد و بتواند راهکار درستی برای برون از این مناقشه ارائه کند و از ورود افرادی که آستانه تحمل و تجربه کافی ندارند در درجه اول فرزندان خانواده هستند پرهیز شود.
منبع: ایسنا