راهکار بر چیده شدن انگ اجتماعی از جامعه

دکتر مهتا سنگستانی گفت: ترس از انگ اجتماعی یا استیگما موجب پنهان کردن بیماری توسط بیماران مبتلا به اختلالات روانی می‌شود و این موضوع وضعیت آنها را وخیم تر می‌کند.

وی افزود: افرادی که مبتلا به  بیماری جسمانی هستند احساس شرم و برچسب خوردن در جامعه را نداشته و ممکن است هنگام مواجه  شدن با مشکل، از افراد سالم درخواست حمایت و کمک کنند در حالیکه بیماران مبتلا به اختلالات روانی بیماری خود را در جامعه و حتی در برخی موارد از خانواده خود پنهان می‌کنند که ادامه این روند وضعیت آنها را بدتر می‌کند.

سنگستانی خاطرنشان کرد: بیماران مبتلا به اختلالات روانی در برخی موارد در صورت ادامه عدم مطرح کردن بیماری در بین خانواده خود، ممکن است رفتارهای آسیب زا نسبت به خود داشته باشند همچنین ترس از قضاوت شدن داشته و سعی بر پنهان کردن مشکل روحی خود دارند.

وی ادامه داد: رفتارهای آسیب زا می‌تواند شامل سوء مصرف مواد مخدر و به پیوست آنها اعتیاد باشد همچنین آسیب جسمانی به بدن از دیگر رفتارهای آسیب زاست.

مدیر سلامت روان علوم پزشکی با بیان اینکه دیدگاه جامعه به اختلالات روانی منفی بوده، تصریح کرد: باید برنامه‌ریزی و سیاست گذاری‌ها به گونه‌ای باشد که انگ و برچسب زدن در خصوص مباحث روانی برچیده شود چرا که این افراد عضوی از جامعه هستند و نباید آنها را از جامعه جدا تلقی کنیم.

وی به تعریف استیگما یا انگ اجتماعی پرداخت و گفت: استیگما یا انگ اجتماعی به معنی برچسب خوردن یا نشان دار شدن انگ اجتماعی است و به این معنی است که یک فرد صفتی خاص داشته باشد به عنوان مثال از نژاد خاص باشد یا  بیماری خاص داشته باشد که پیرو این وضعیت فرد نشان دار شده و احساس شرم و ترس به فرد دست می‌دهد به گونه‌ای که فرد احساس جدایی از جامعه می‌کند.

وی ادامه داد: استیگما یا انگ اجتماعی را برخی افراد جدا از نژاد پرستی دانسته در حالیکه این موضوع مشابه افکار نژاد پرستانه و تبعیض محسوب می‌شود.

سنگستانی با بیان اینکه تبعیض موجب جدا کردن افراد خاص از جامعه می شود، تصریح کرد: رفتار تبعیض آمیز  موجب ترس و شرم افراد مبتلا به اختلالات روانی می شود.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته مردم نسبت به بیماری کرونا احساس انگ داشته و به دلیل ایجاد محدودیت در اجتماع و ترس از برچسب خوردن، در صورت ابتلا، بیماری خود را پنهان می‌کردند در حالی‌که این تفکر در حال حاضر کمتر شده و فرد مبتلا به کرونا انگ نمی‌خورد.

سنگستانی با بیان اینکه برخی افراد به علت استیگما یا انگ در اجتماع  ممکن است برخی مباحث را پنهان کاری کنند، تاکید کرد: این افراد ممکن است به علت ترس از دست دادن شغل خود یا ترس از دست دادن شرایط ازدواج اقدام به پنهان کاری کنند در حالیکه عواقب مطرح نکردن اختلال بسیار بیشتر از مطرح کردن آن است همچنمین افکار عمومی باید به گونه‌ای باشد که از برچسب زدن  به افراد جامعه خودداری کنند و با فرهنگ سازی در این زمینه می‌توانیم جلوی استیگما را در جامعه بگیریم.

وی به وجود اختلال وسواسی اشاره کرد و گفت: اختلال وسواسی از دیگر اختلالات روانی محسوب می‌شود که افراد به دلیل ترس از برچسب خوردن مشکل خود را هیچگاه مطرح نکرده و به دنبال درمان نمی‌روند و این موضوع با گذشت زمان   وخیم تر می‌شود.

متولیان سلامت و رسانه ها در برچیده شدن انگ و برچسب نقش مهمی دارند

سنگستانی به راهکارهای رفع باورهای نادرست اختلالات در اجتماع پرداخت و گفت: مسئولین مجموعه علوم پزشکی به عنوان متولیان سلامت و رسانه‌ها به عنوان منبع اطلاع رسانی در خصوص مباحث سلامت روان می‌توانند بسیار کمک کننده باشند تا بسیاری از افکار نادرست از جامعه برچیده شود.

وی گفت: یکی از راهکارهای جلوگیری از استیگما خودداری از انگ اجتماعی و عدم استفاده از واژه‌های نامناسب به  افراد مبتلا به اختلالات روان است که این افراد از این گونه برچسب‌ها رنجیده خاطر می‌شوند و احساس تنفر نسبت به خودشان پیدا کرده و به این ترتیب وضعیت آنها وخیم‌تر می‌شود.

مسئول واحد سلامت روان معاونت بهداشتی علوم پزشکی تصریح کرد: فردی که مبتلا به سایکوز باشد علائمی از خود نشان می‌دهد که بیماری وی نمایان می‌شود و ممکن است رفتارهایی خطر آفرین برای خود فرد یا جامعه انجام دهد، بنابراین باید این افراد را کمک کنیم تا آنها احساس تنهایی نکنند.

سنگستانی تاکید کرد: نگاه قومیتی، نژاد پرستانه و جنسیتی نباید به افراد داشته باشیم و تفکراتی از جمله اهمیت محل زندگی و وضعیت سلامتی این افراد نباید مطرح شود تا این افراد احساس جدایی از جامعه نداشته باشند.

وی به ساخت فیلم‌هایی با مضمون ترسناک اشاره کرد و گفت: برای ایجاد جذابیت در فیلم ممکن است از افراد مبتلا به اختلالات روانی استفاده شود درحالیکه این کار نادرست بوده و موجب ایجاد ترس از این افراد در ناخودآگاه افراد می‌شود بنابراین باید فیلم‌ها، کلیپ‌ها و متن‌هایی تولید شود که در کنار این افراد باشیم تا آنها احساس تنهایی نکنند.

بیماران مبتلا به اختلال روان درمان پذیر هستند

وی گفت: افراد مبتلا به اختلالات روانی درمان پذیر هستند و نباید بر این تفکر که این افراد درمان نمی‌شوند تکیه کنیم چرا که بسیاری از اختلالات روانی درمان پذیر هستند.

دکتر سنگستانی تاکید کرد:  بیماران مبتلا به اختلالات روانی مانند سایر بیماری‌های جسمی باید توسط روانپزشک درمان شود و روی آوردن به خرافه پردازی و رمالی کاری بیهوده است و این نوع تفکر باید برچیده شود.

وی ادامه داد: بیماران روانی کم هوش نیستند و نباید تصور کنیم آنها کم هوشند چرا که این افراد مانند سایر بیماری‌ها مبتلا بوده و نیاز به درمان دارند.

سنگستانی با بیان اینکه برخی بیماران مبتلا به روان بر این باورند که بیماری آنها حاصل گناه آنها بوده، تصریح کرد: این تفکر نادرست بوده چرا که بیماران مبتلا به اختلالات روانی مانند سایر بیماری‌ها امکان درگیری داشته و حتی برخی اختلالات روانی زمینه ژنتیک دارد.

بدترین راه حل برای درمان بیماران مبتلا به اختلال روان

وی گفت: بدترین راه حل برای درمان بیماری اختلال روانی اقدام به ازدواج آنها یا فرزند آوری آنها در شرایط بحرانی بیماری است چرا که این افراد در ابتدا باید درمان شوند و در شرایطی با ثبات این امر انجام شود و سپس بعد از بهبودی برای فرزندآوری یا ازدواج اقدام کنند.

سنگستانی با بیان اینکه برخی افراد از مراجعه به روانپزشک خود داری می‌کنند؛ گفت: حتی برخی بر این باورند که اگر به روانپزشک مراجعه کند ممکن است برچسب یا انگ بخورد در حالیکه این گونه نیست و این تفکرات باید برچیده شود.

وی یادآور شد: بیماران روانی واگیر دار نیستند و نباید از آنها ترس داشته باشیم و باور غلط  دوری کردن از آنها و ترس از ابتلای بیماری مشابه آنهاست که این موضوع باید مرتفع شود.

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات در مقوله سلامت روان انعکاس اخبار بسیار مهم است، گفت: باید رسانه‌ها بر روی حل کردن مشکلات جامعه قدم بگذارند و به دنبال آمار و ارقام مشکلات روان نباشند چرا که بیان کردن آمار و ارقام در خصوص اختلالات روانی ترویج مشکلات روانی است.

سنگستانی تصریح کرد: پیمایش ملی سلامت روان انجام می‌شود و آمار دقیق وجود دارد اما بیان کردن آمار و ارقام توسط رسانه‌ها مشکلی را از دوش جامعه برنمی‌دارد.

وی با بیان اینکه نه به خشونت خانگی یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی محسوب می‌شود، گفت: کودک آزاری و همسرآزاری از جمله این خشونت‌ها می‌شود و در برخی موارد سالمند آزاری و والدین آزاری در برخی خانواده‌ها دیده می‌شود که اغلب خشونت‌ها کودک آزاری و همسر آزاری هستند که بیشترین نوع آنها به صورت گفتاری است.

وی گفت: وقتی مسئله خشونت پیش می‌آید دیگر جنبه شخصی نداشته و هیچ یک از افراد خانواده حق ندارد به علت خشونت با سایر افراد خانواده بدرفتاری کند.

سنگستانی به پخش برخی کلیپ‌ها در  فضای مجازی برای درس نخواندن فرزندان اشاره کرد و گفت: در فیلم‌ها شاهد تنبیه بدنی فرزندان هستیم که این موضوع به ظاهر خنده‌دار بوده در حالیکه این موضوع گریه‌آور است.

سنگستانی گفت: مراجع مختلفی برای افرادی که با خشونت‌های خانگی مواجه هستند وجود دارد و می‌توانند در موارد اورژانسی با ۱۲۳ بهزیستی تماس بگیرند یا با معاونت اجتماعی نیروی انتظامی ارتباط بگیرند.

وی سوء مصرف مواد مخدر را راهی برای رفتارهای خشونت خانگی عنوان کرد و گفت: بیشتر خشونت‌های خانگی در حال حاضر به صورت خشونت عاطفی و بی‌توجهی است که این نوع خشونت در افراد تحصیل کرده بیشتر دیده می‌شود.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: بی‌توجهی به فرزندان و عدم تهیه به موقع نیازهای اولیه زندگی و مایحتاج فرزندان از موارد خشونت خانگی محسوب می‌شوند.

وی گفت: بیشتر مراجعین به واحد سلامت روان زنان هستند که این موضوع نشان می‌دهد زنان برای سلامت روان خود اهمیت قائل می‌شوند و آقایان به این موضوع توجه نکرده و اقدام به درمان نمی‌کنند.

والدین دوستان فرزندانشان را غیر مستقیم نظارت کنند

سنگستانی با بیان اینکه شناسنایی دوستان فرزندان بسیار حائز اهمیت است، اظهار کرد: والدین باید نسبت به شناسایی دوستان فرزندانشان به صورت غیر مستقیم نظارت کنند چرا که بسیاری از اعتیادها از طریق روابط دوستانه آغاز می شود و این نوع نظارت نباید به گونه ای باشد که فرزندان احساس محدودیت داشته باشند.

دکتر سنگستانی خاطرنشان کرد: داروهای اختلالات روانی باید تحت نظر پزشک آغاز و تحت نظر پزشک نیز قطع شود و از مصرف خودسرانه آنها خودداری کنیم.

وی گفت: استفاه از ناخالصی‌ها در مواد مخدر با این تفکر که به علت وجود ناخالضی به مواد مخدر اعتیاد پیدا نمی‌کنیم، اشتباه است چرا که اثرات بسیار مخرب بر سلامت کلیه، قلب، کبد و سایر اندام‌ها دارد.

مدیر سلامت روان علوم پزشکی تصریح کرد:  اعتیاد به مواد مخدر نوعی بیماری محسوب می‌شود و فرد از هر طبقه اجتماعی می‌تواند گرفتار مواد مخدر شود.

وی به باور غلط مبنی بر سوء مصرف مواد مخدر بر درمان برخی بیماری‌ها اشاره کرد و گفت: این باورها نادرست بوده و فرد علاوه بر آسیب به بدن و به خطر افتادن سلامتی‌اش گرفتار دام اعتیاد می‌شود.

سنگستانی در پایان گفت: باید همه مردم با کمک یکدیگر جامعه را از باورهای نادرست دور کنیم  تا بتوانیم به لحاظ بعد اجتماعی پیشرفت کنیم.

منبع: ایسنا

مرتبط:

کتاب هایی درباره تاریخ، روان‌شناسی، علوم اجتماعی و ادبیات