تشکیل زندگی پایدار در سایه مشاوره پیش از ازدواج

نهاد خانواده یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی است که با ازدواج تشکیل می‌شود، آموزش و مشاوره در مراحل قبل، حین و پس از ازدواج می‌تواند بسیار مؤثر و مفید باشد و از آمار ازدواج های ناموفق و به تبع آن آسیب‌هایی همچون طلاق، کودک‌آزاری، خشونت‌های خانوادگی، اعتیاد و همسرآزاری بکاهد. معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی با توجه به اهمیت این موضوع و به مناسبت دهه ازدواج نشست بررسی «نقش مشاوره تخصصی پیش از ازدواج در تشکیل زندگی پایدار جوانان» را با همکاری معاونت جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان استان همدان برگزار کرد.

 روانشناس و مشاوره خانواده قوه‌ قضائیه در این نشست با بیان اینکه یک مشاور باید حداقل مدرک کارشناسی ارشد رشته روانشناسی یا مشاوره را داشته باشد، اظهار کرد: بهترین زمان برای آموزش مهارت‌های زندگی در دبیرستان است و باید مراکز مشاوره فعال در دانشگاه‌ها این آموزش‌ها را ادامه دهند.

وحید مرادی با تأکید بر اینکه وزارت علوم در دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش در مداس باید به صورت جدی کارگاه‌های مهارت‌افزایی در زمینه روابط و سبک زندگی را برگزار کنند، افزود: در حال حاضر آموزش‌های پیش از ازدواج تنها در دو ساعت خلاصه می‌شود که بیشترین تمرکز آن بر روی تنظیم خانواده و بهداشت جنسی است.

وی با بیان اینکه متأسفانه خیلی از افراد از خدمات مراکز مشاوره آگاه نیستند، تصریح کرد: بیشتر افراد هنگام مواجهه با مشکل به مشاور مراجعه می‌کنند در حالی‌که بهترین زمان برای مراجعه پیش از ازدواج و آغاز رابطه است.

این روانشناس با اشاره به رابطه دوستی جوانان پیش از ازدواج، عنوان کرد: به دلیل شرایط مدرنیته کنونی؛ جدای از درسی و غلط بودن آن، روابط دوستی، عاطفی و بعضاً جنسی پیش از آشنایی رسمی اتفاق می‌افتد که در جامعه ما شکل درستی ندارد اما این آشنایی می‌تواند در قالب چهارچوبی صحیح باشد که برخی تاز نیازهای عاطفی نیز پاسخ داده شود.

وی با بیان اینکه با بالا رفتن مدت رابطه افراد از شش ماه، وابستگی عاطفی در آنان شکل می‌گیرد، تصریح کرد: ممکن است با بیشتر شدن مدت رابطه حتی این ارتباط به رابطه جنسی کشیده شود و به دلیل اینکه نیاز ارتباط با جنس مخالف در دوران دبیرستان بیشتر است، لزوم آموزش در این برهه سنی بیش از پیش احساس می‌شود.

مرادی بیان کرد: هم به جوانان و هم به خانواده آن‌ها باید شیوه صحیح آشنایی و عدم عبور از چهارچوب ها را تفهیم کنیم چرا که گاهی به دلیل اینکه شیفتگی بالاتر از عقل است، تصمیم درستی گرفته نمی‌شود.

وی وظیفه مشاوره را افزایش آگاهی و شناخت عنوان کرد و ادامه داد: در مشاوره‌های حرفه‌ای تجویز ازدواج و طلاق نداریم و تنها در زمانی که ریسک بالا است آن را گوشزد می‌کنیم و هنگامی که خانواده‌ها مصر به ازدواج هستند، علاوه بر ارائه راهکارهای مناسب یک رابطه خوب، توصیه می‌کینم برای شناخت بیشتر عقد قانونی را به تأخیر بیاندازند.

یک روانشناس حوزه خانواده نیز در این نشست گفت: «کاش قبل از ازدواج به مشاوره رفته بودیم» یکی از پرتکرارترین جملاتی است که در جلسات مشاوره شاهد آن هستیم و هنگام اعلام این جمله جز حسرت چیزی عایدشان نمی‌شود.

زهرا شایسته‌فر اظهار کرد: مراجعه‌کننده‌ها بعد از آموختن مهارت‌هایی که می‌توانند با وجود آن زندگی‌شان را نجات دهند، حسرتشان بیشتر می‌شود.

وی با بیان اینکه مشاورها افرادی امین هستند، تصریح کرد: ما در انتخاب و خرید خانه مسکونی خود که یکی از معمولی‌ترین اتفاق‌های زندگی است از آژانس‌های املاک و مشاوره آنها استفاده می‌کنیم اما در موضوع مهمی همچون ازدواج، نیاز آن را احساس نمی‌کنیم در صورتی که مراجعه به مشاور در دنیا امری بدیهی است اما در ایران هنوز جای تبلیغات بیشتری دارد.

شایسته‌فر عنوان کرد: متأسفانه بسیاری از افراد هنوز به این بلوغ فکری نرسیده‌اند که ازدواج به قدری مهم است که نه تنها بر زندگی خودشان بلکه بر کیفیت زندگی فرزندانشان هم تأثیرگذار خواهد بود.

وی افزود: در حاضر جوانان با ایجاد رابطه دوستی پیش از ازدواج، وابسته می‌شوند و از لحاظ شناختی منطقشان کار نمی‌کند و پیشنهاد ما در این خصوص مراجعه به مشاوره در همان دوران ابتدایی آشنایی است.

در ادامه یک مشاوره و روانشناس خانواده نسبت به  مشاوره های غیر اصولی و بدون مهارت علمی هشدار داد.

داوود فتحی با بیان اینکه سازمان بهزیستی به دنبال قانونی کردن فعالیت مشاوران است، تصریح کرد: ما شاهد این هستیم که در گوشه های مختلف کشور افراد در فضای مجازی  مشاوره هایی می دهند که آسبیب های جدی برای بنیان خانواده به دنبال دارد.

وی افزود: در  مشاوره های فضای مجازی ممکن است فرد تحصیلاتی در زمینه روانشناسی داشته باشد، اما صلاحیت ارائه مشاوره را ندارد.

فتحی اظهار کرد: مشاوران در مراکز بر اساس قوانین و چارچوبی که در حیطه اختیارات داشته باشند به مردم در رفع مشکلات خدمات ارائه می دهند و نسبت به این مسائل پاسخگو هستند.

وی ادامه داد: در فضای مجازی افرادی که مشاوره می دهند پاسخگو نبوده و توصیه هایی را دارند که هر فرد میانسال و با تجربه ای می تواند ارائه دهد؛ بنابراین این نوع  مشاوره ها بسیار آسیب زاست.

این دکترای روانشناسی با بیان اینکه برخی افراد بر اساس علایق خود در فضای مجاز اقدم به ارائه مشاوره می کنند، گفت: این نوع مشکلات در تمامی عرصه ها به ویژه عرصه پزشکی مشاهده می شود.

فتحی به اهمیت مشاوره های قبل از ازدواج در زوجین اشاره کرد و گفت: بر اساس تحقیقات موجود افرادی که قبل از ازدواج از مشاوره بهره مند شدند با میزان طلاق کمتری مواجه بودند.

این روانشناس و مشاور خانواده در ادامه گفت: نسبت بالای طلاق و آمار طلاقی که به وقوع می پیوندد نشان دهنده عدم استفاده زوجین از مشاوره بود که زنگ خطر جدی را به صدا درآورد به این ترتیب فرهنگ استفاده از مشاوره قبل از ازدواج باید در بین زوجین نهادینه شود.

وی با بیان اینکه طلاق آثار مخربی بر روی فرد می گذارد، گفت: ضرورت مشاوره قبل از ازدواج احساس می شود و باید جوانان را قبل از ازدواج به مشاوره دعوت کنیم.

فتحی با بیان اینکه برخی جوانان بهانه هزینه بر بودن استفاده از مشاوره را دارند؛ در حالیکه این موضوع به پایداری زندگی مشترک زوجین بسیار کمک می‌کند.

وی گفت: تعداد جلسات مشاوره قبل از ازدواج بسیار حائز اهمیت بوده و هنگامی بهره‌گیری از مشاوره در زندگی مشترک اثر مثبت بر جای می‌گذارد که زوجین حداقل چهار تا پنج جلسه مشاوره دریافت کنند.

فتحی با بیان اینکه برخی خانواده ها در برگزاری مجالس عروسی بسیار تشریفاتی عمل می‌کنند، تصریح کرد: بهره‌گیری از مشاوره به پایدار زندگی کمک می‌کند کمتر مورد توجه بوده اما تشریفات مراسم ازدواج را اولویت قرار می‌دهند.

این مشاوه یادآور شد: حمایت طولانی مدت باید از زوجین صورت گیرد به‌گونه‌ای که حتی در اوایل زندگی مشترک از مشاوره بهره‌مند شوند چرا که این موضوع در پایداری زندگی جوانان بسیار اثر گذار است.

فتحی گفت: براساس آمار موجود به‌طور تقریبی زوجینی که از مشاوره‌های قبل از ازدواج استفاده کرده‌اند؛ بین ۶۰ تا  ۷۰ درصد از طلاق جلوگیری به عمل آمده است .

در ادامه نشست یک روانشناس گفت: ضرورت مشاوره قبل از ازدواج باید در جامعه احساس شود و زمان شروع آن باید در اوایل آشنایی باشد.

رضوان مسعود میدانچی اظهار کرد: ازدواج پایه تشکیل خانواده و زندگی است بنابراین مشاوره قبل، حین و بعد از ازدواج بسیار مهم است و در مشاوره پیش از ازدواج آمادگی و شناخت افراد مشخص خواهد شد.

وی تصریح کرد: در مشاوره قبل از ازدواج، مشخص می‌شود که فرد، آمادگی و تعهد برای ازدواج را دارد؟ به بلوغ و استقلال فکری رسیده یا خیر.

مسعودمیدانچی با بیان اینکه یک فرد بالنده، طرف مقابل خود را به سمت پیشرفت هدایت می‌کند اما اگر یک فرد وابسته باشد، این آمادگی را نخواهد داشت، ادامه داد: وقتی طرفین در هنگام مشاوره با یکدیگر صحبت می‌کنند، خصوصیاتی که ممکن است از یکدیگر آگاهی نداشته باشند، بیرون ریخته خواهد شد.

این روانشناس خاطرنشان کرد: تشکیل خانواده جزئی از کل جامعه است و اگر خانواده سلامت روان داشته باشد جامعه به سمت سلامت روان پیش خواهد رفت.

مسعودمیدانچی ادامه داد: در مشاوره پیش از ازدواج، افراد یک دید واقع بینانه پیدا می‌کنند و خطراتی که ممکن است در آینده به وجود بیاید، مطرح خواهد شد بنابراین مشاوره پیش از ازدواج، در افزایش سلامت روان افراد و کاهش آمار طلاق نقش مهمی دارد.

وی با بیان اینکه معیار و اهداف افراد از ازدواج در این مشاوره‌ها مشخص خواهد شد، توضیح داد: مشاوره پیش از ازدواج، حداقل چهار جلسه است و به صورت شخصی و دونفره انجام می‌شود که در مرحله انفرادی از تست‌ها و پرسشنامه‌ها استفاده می‌شود و در مرحله بعدی انتظارات و خواسته ها مشخص می‌شود.

مشاوره خانواده خاطرنشان کرد: مواقعی که طرفین نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند، احساس ناراحتی و نگرانی کنند و ما حدس بزنیم اختلالاتی در یکی از طرفین وجود دارد، از خانواده ها برای حضور در جلسات مشاوره دعئت می‌کنیم.

وی با اشاره به ضرورت مشاوره پیش از ازدواج، گفت: ضرورت مشاوره قبل از ازدواج باید در جامعه احساس شود چون خیلی از اختلالات روانی به فرزندان منتقل خواهد شد.

مسعودمیدانچی با بیان اینکه زمان مشاوره خیلی مهم است، توضیح داد: آغاز مشاوره باید در اوایل آشنایی و تصمیم برای ازدواج باشد.

وی در پایان در رابطه با دوستی دختران و پسران، تأکید کرد: فرهنگسازی در ارتباط دوستی دو جنس مخالف در جامعه ما باید صورت بگیرد به‌صورتی‌که ارتباط دو طرف با آگاهی خانواده‌ها باشد و خانواده‌ها نیز سخت‌گیری کمتری نسبت به این ارتباطات داشته باشند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

جای گفت و گوی صمیمی در خانواده‌ها خالی است