خنده مسکن طبیعی دردهای بی‌درمان
همه ما مَثَل قدیمی “خنده بر هر درد بی‌درمان دواست” را زیاد شنیده‌ایم، ولی آیا این فرآیند تاثیری بر بهبود جان و روح آدمی دارد که این جمله آشنای گوش همه ما شده است؟ بله؛ اولین کارکرد خندیدن برای ما کمک به بقا بوده، اینکه از طریق تاثیراتی که بر روی فرایند دلبستگی میان والدین و مخصوصاً مادر و کودک داشته در واقع به بقای ما کمک کرده است…
راضیه خرم‌آبادی، روانشناس و مشاور ضمن تشریح تاثیرات مثبت خنده و یاد کردن از خنده به عنوان اولین کارکرد کمک به بقا عنوان کرد: «خنده فواید و تاثیرات مثبت فراوانی در جنبه‌های مختلف جسمی و روانشناختی، عاطفی و اجتماعی دارد و شاید بتوان گفت یکی از اولین مسیرهایی که ما توانستیم با آن ارتباط اجتماعی برقرار کنیم از طریق خنده بوده است؛ یعنی از همان زمانی که ما از شش هفتگی لبخند زدیم و بعد کم کم در دو ماهگی تبدیل به خنده شد…»
وی اضافه کرد: «خنده یک واکنش غیر ارادی است که باعث انقباضِ هماهنگِ چندین ماهیچه صورت و سریع‌تر شدن تنفس و جریان خون شده و باعث می‌شود ترشح یک سری مواد شیمیایی به نام اندورفین‌ها و انکفالین که به آنها هورمون‌های شادی‌آور نیز می‌گویند افزایش پیدا کند.»
کاهش هورمون‌های استرس‌زا با خنده
این استاد دانشگاه ادامه داد: «از طرفی دیگر خندیدن سطح هورمون‌های استرس‌زا مانند کورتیزول را کم کرده و پایین می‌آورد، پس در زمینه کنترل استرس نیز خیلی به ما کمک می‌کند. همچنین دیگر تاثیر مثبت خندیدن، تاثیر آن بر روی سیستم ایمنی ما است، در واقع سبب بهبود سیستم ایمنی انسان می‌شود، زیرا تعداد سلول‌های T را افزایش می‌دهد بنابراین سیستم ایمنی ما بهبود پیدا می‌کند.»
تاثیرات مثبت خنده بر سیستم ایمنی
وی متذکر شد: «در تحقیقات مختلف و به عنوان نمونه پژوهشی که در ژاپن با هدف بررسی تاثیرات خنده درمانی بر روی افراد مختلف مبتلا به سرطان‌های پیشرفته انجام شده بود مشخص شد خنده درمانی می‌تواند سیستم ایمنی بدن را در این افراد به میزان زیادی بهبود دهد. همینطور در دیگر تحقیقات نشان داده شده که خنده بر روی بیماران دیابتی و مبتلایان به بیماری قلبی می‌تواند تاثیرات مثبت زیادی داشته باشد.»
خنده؛ یک مسکن طبیعی
خرم‌آبادی همچنین به تاثیر خنده بر افزایش تحمل انسان اشاره کرد و گفت: «نکته مهم دیگر این است که خندیدن تحمل ما را نسبت به درد افزایش می‌دهد زیرا باعث ترشح و افزایش هورمونی به نام آندورفین که یک مسکن طبیعی است و مشابه مورفین عمل می‌کند شده، و همچنین باعث می شود میزان تحمل ما نسبت به درد افزایش پیدا کند، از سوی دیگر اگر بخواهیم دیگر تاثیر مثبت خنده را بر روی جسم در نظر بگیریم این است که متابولیسم را نیز افزایش داده و به سوخت و ساز بدن خصوصاً در بیماران دیابتی بسیار کمک می‌کند.»
وی افزود: «همچنین خنده باعث کاهش فشار خون نیز می‌شود؛ تحقیقات و بررسی‌ها نشان داده که فواید خنده در واقع معادل ورزش کردن است، و بسیاری اوقات فواید آن را حتی بیش از ورزش نیز دانسته‌اند. همچنین یک تحقیق نشان داده که یک دقیقه خندیدن تقریباً معادل با ۴۰ مرتبه نفس کشیدن است.»
کاهش علائم افسردگی
به گفته این روانشناس «از لحاظ روانشناختی نیز می‌توان گفت تحقیقات نشان داده خنده تاثیرات مثبتی بر سلامت روانشناختی ما دارد، در تحقیقی که سال ۲۰۱۲ بر روی ۱۹۸ سالمند انجام شد مشخص شد خنده علائم افسردگی و اضطراب را کاهش می‌دهد و در عین حال تحقیقات دیگر نشان داده خنده کورتکس پیشانی به عنوان مرکز و کارکردهای عالی شناختی انسان را فعال می‌کند.»
خنده و بهبود تصمیم‌گیری
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه خلیج فارس عنوان کرد: «خنده همچنین می تواند در فرایندهای شناختی ما نیز تأثیر مثبتی بگذارد و به بهبود تصمیم‌گیری‌ها کمک کند، مغز ما توانایی تشخیص تفاوت خنده مصنوعی و طبیعی را ندارد و اگر ما به صورت مصنوعی هم بخندیم همین که میمیک صورت‌مان تغییر می‌کند و مغز احساس می‌کند باید شاد باشیم دقیقاً همان اتفاقاتی در مغز ما می‌افتد که در زمان خندیدن طبیعی رخ می‌دهد.»
خرم‌آبادی خاطرنشان کرد: «طبق آنچه تحقیقات نشان داده است حتی با خندیدن‌های مصنوعی نیز احساس آرامش افزایش پیدا می‌کند و در کل پس از خندیدن آرامش زیادی داریم، عضلات حالت رهاشدگی دارند و ما یک نوع حالت ریلکسیشن را بعد از خندیدن احساس می‌کنیم و خود این ریلکس شدن و آرامش باعث می‌شود تمرکز ما افزایش یابد. در عین حال زمانی که ما می‌خندیم مسلماٌ ذهنمان و حواسمان از احساسات و افکار منفی پرت شده و قطعا احساسات مثبت‌تری را تجربه می‌کنیم.»
خنده؛ تاب‌آوری ما را افزایش می‌دهد
به گفته وی «تاثیرات خنده محدود به موارد بالا نیست بلکه شاید بتوان گفت نکته دیگری که به عنوان تاثیرات مثبت خندیدن باید ذکر شود این است که خنده تاب‌آوری ما را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود تحمل ما نسبت به مشکلات بیشتر شود. افرادی که می خندند تاب‌آوری بیشتری دارند و مشکلات پیش روی خود را بیشتر چالش می بینند تا یک مسئله غیر قابل حل.»
این روانشناس و مشاور بیان کرد: «در علم روانشناسی توانایی خندیدن و شوخی یکی از علائم مهم سلامت روان است و در مجموع حس شوخ‌طبعی یکی از دفاع های سطح بالا است و می‌توان گفت که تا حد زیادی به جلوگیری از اضطراب و افسردگی در افراد کمک می‌کند.»
تاثیر خنده بر روابط اجتماعی
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی بیان کرد: «در زمینه تاثیر خنده در روابط اجتماعی نیز واضح است شما تمایل بیشتری به ارتباط با افرادی که خنده‌رو و یا شادتر هستند دارید و حتی کودکانی که شادتر هستند بازخوردهای مثبت‌تری از محیط اطرافشان می‌گیرند و ارتباط بهتری با دیگران برقرار کرده و می‌توانند دوستان بیشتری پیدا کنند. این نه تنها در روابط اجتماعی صدق پیدا می‌کند بلکه هنگامی که ما در بعد اجتماعی قوی‌تر عمل می‌کنیم این امر در سلامت روانشناختی ما نیز تاثیرات مثبتی می‌گذارد؛ بنابراین باید توجه کنیم خندیدن یک موهبت الهی است که به شکل رایگان در اختیار ما قرار داده شده و می‌توانیم همیشه و در همه‌جا از آن استفاده کنیم و چه خوب که از این موهبت الهی هر چه بیشتر و بهتر به نفع خود و اطرافیانمان بهره ببریم.»
منبع:ایسنا
مرتبط:
