تک‌فرزندی و امپراطوران بزرگ سرخورده فردا

یک کارشناس باروری سالم و جمعیت با بیان اینکه در هیچ زمانی کم‌فرزندی یا تک‌فرزندی در جامعه ایران مانند زمان حال، فراگیر نبوده است؛ گفت: با توجه به این پیامدهای تک‌فرزندی، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان توصیه می‌کنند تا حد امکان از تک‌فرزندی پرهیز و فرصت داشتن خواهر یا برادر به کودکان داده شود.

هنگامه آریانژاد در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به رواج کم‌فرزندی و تک‌فرزندی در سطح کشور اظهار کرد: ﺍﯾﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺯﻭﺝ‌ﻫﺎﯼ ﺟﻮﺍﻥ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﺎﻭﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺍﯾﺪﻩ‌ﺁﻝ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ‌ﺍﯼ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﯾﮏ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ، ﺳﻄﺢ ﮐﯿﻔﯽ ﺗﺮﺑﯿﺖ ﮐﻮﺩﮎ ﺭﺍ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ‌ﺩﻫﺪ. این در حالی است که تک‌فرزندی بلای جان فرزند و ظلمی در حق فرزندی است که تنها به دنیا می‌آید.

وی افزود: در هیچ زمانی کم‌فرزندی یا تک‌فرزندی در جامعه ایران مانند زمان حال، فراگیر نبوده است؛ در اسلام نیز به داشتن چند فرزندی با رعایت شرایطی توصیه شده است و از تکثیر نسل به عنوان یکی از اهداف مهم ازدواج یاد شده است.

کارشناس باروری سالم و جمعیت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: والدینی که تنها یک بچه به دنیا می‌آورند، در سنین میانسالی دوباره تنها می‌شوند، به ویژه والدینی که تنها فرزند خود را در سنین پایین، مثلا ۲۵ سالگی به دنیا آورده باشند، این فرزند در سن ۲۰ سالگی به بعد مستقل می‌شود و در جستجوی شغل، تحصیلات و همسر خواهد بود و منزل پدری را ترک می‌کند؛ در نتیجه این والدین در سن ۴۵ سالگی، یعنی درست زمانی که بحران‌های میانسالی در حال شروع شدن است، دوباره تنها می‌شوند. این احساس تنهایی و نداشتن همدم، دوران میانسالی را به دورانی تلخ تبدیل و فرد را گوشه‌گیر و منزوی می‌کند.

آریانژاد ادامه داد: این بچه‌ها غالبا افرادی خودمحور و خودخواه هستند. خانواده مهم‌ترین محل جامعه‌پذیری افراد است و کودکان تک‌فرزند، همیشه در خانواده در مرکز توجه بوده‌اند و به نظرات و خواسته‌های آنان توجه ویژه شده است بنابراین، آن‌ها با چنین روحیه‌ای بزرگ می‌شوند و به همین دلیل انتظار دارند زمانی که وارد جامعه شدند نیز با آن‌ها اینگونه رفتار شود.

وی افزود: جامعه نیز اغلب فراتر از خواسته‌های افراد است و با احدی سر شوخی ندارد. با این افراد، طبق لیاقتی که دارند رفتار می‌شود و در این شرایط است که امپراطوران کوچک، گاهی تبدیل به سرخوردگانی بزرگ می‌شوند.

کارشناس باروری سالم و جمعیت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: اعتماد به نفس کاذب یکی از مشکلات شایع بین کودکان یکی یکدانه است؛ آن‌ها به واسطه غرور کاذبی که خانواده به آن‌ها تزریق کرده است، احساس می‌کنند از پس همه چیز بر می‌آیند و بدون سعی به همه چیز خواهند رسید.

وی افزود: برای آن‌ها همیشه وقت زیادی صرف شده است. این موضوع از این نظر که آن‌ها را به کودکانی آگاه به مسائل و فهیم تبدیل کرده، مفید است اما از طرفی آن‌ها را نسبت به تنش‌های اجتماعی، افرادی حساس و پرمدعا می‌کند. تک‌فرزندان فرصت تعامل، رقابت و هم‌نشینی با خواهر و برادر را از دست داده‌اند.

آریانژاد با اشاره به تاثیر تک‌فرزندی بر نسل آینده، گفت: معضلات مربوط به تک‌فرزندان به همان دوره کودکی و نوجوانی ختم نمی‌شود؛ این کودکان بزرگ می‌شوند، تشکیل خانواده می‌دهند و خودشان پدر و مادر می‌شوند. کودک یا کودکان این والدین تک‌فرزند تنها دارایی آن‌ها به حساب می‌آیند. پدر و مادر تک‌فرزند، دیر یا زود از دنیا می‌روند و یا آن قدر پیر می‌شوند که خودشان احتیاج به مراقبت دارند.

وی افزود: این والدین پیر، خواهر و برادری هم ندارند که با آن‌ها معاشرت کنند بنابراین فرزندان تمامی بار مسئولیت والد خود را باید به دوش بکشند. این فرزندان دایی، خاله، عمه و عمو ندارند تا با کودکان آن‌ها معاشرت کنند، از داشتن فامیل و اقوام محروم‌اند و هیچگاه لذت بازی یا درددل با اقوام نزدیک خود را تجربه نخواهند کرد.

کارشناس باروری سالم و جمعیت معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تصریح کرد: با توجه به این پیامدهای تک‌فرزندی، جامعه‌شناسان و روان‌شناسان توصیه می‌کنند تا حد امکان از تک‌فرزندی پرهیز و فرصت داشتن خواهر یا برادر به کودکان داده شود اما گاهی از این پدیده گریزی نیست و خانواده‌ای به اجبار این پدیده را تجربه می‌کند.

آریانژاد گفت: با تاخیر در ازدواج، فرصت زایمان دوباره برای مادر پیش نمی‌آید و زمانی که زوجین به دلیل ناباروری با روش‌های پزشکی دارای یک فرزند می‌شوند، تجربه تک‌فرزندی ناگزیر است.

منبع:ایسنا