رفتار والدین در مواجهه با استرس کودکان چگونه باشد؟

مریم کرم‌الهی با اشاره به این‌که کودکان نیز استرس را تجربه می‌کنند، اظهار کرد: عوامل استرس در کودکان متفاوت است؛ تغییر یا نیاز به تطابق با محیط، شروع فعالیتی جدید، تغییرات و وقایعی نظیر مرگ یا بیماری در خانواده و … ممکن است کودکان را دچار استرس کند و آن‌ها را تحت‌فشار قرار بدهد.

وی ادامه داد: گاهی کودکان در مورد استرس و مشکلات خود مستقیماً صحبت نمی‌کنند، در این شرایط والدین وظیفه دارند سر صحبت را باز کرده و دریابند که چه چیزی کودک را آزار می‌دهد.

کرم‌الهی افزود: درواقع علی‌رغم سکوت، کودکان میل دارند که والدین به آن‌ها کمک و مشکلشان را حل کنند، برای رفع استرس کودک ابتدا باید بفهمیم که این استرس نتیجه کدام تغییرات منفی و ناخوشایند زندگی اوست.

این روانشناس با بیان این‌که کودکان در حین رشد و بلوغ یاد می‌گیرند که با استرس مواجه شده و به آن واکنش نشان بدهند، عنوان کرد: بسیاری از عواملی که باعث استرس‌ می‌شوند برای بزرگ‌سالان قابل ‌مدیریت بوده اما برای کودکان بسیار پیچیده و آزاردهنده‌اند درنتیجه حتی تغییرات کوچک نیز می‌توانند بر احساس آرامش و امنیت کودکان خدشه وارد کنند.

وی تصریح کرد: ازجمله رایج‌ترین عوامل ایجاد استرس  کودکان می‌توان به نگرانی در مورد تکالیف یا نمرات مدرسه، درد، جراحت، بیماری و …، حجم فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها در مدرسه، باشگاه و غیره، مشکل با دوستان، آزار دیدن و زورگویی سایر بچه‌ها یا فشارهایی که از سمت گروه به کودک وارد می‌شود، تغییر مدرسه، نقل‌مکان یا مسائل و مشکلات خانوادگی، بی‌خانمانی و غیره، داشتن افکار منفی نسبت به خود، تغییرات جسمی و فیزیکی مانند دوره بلوغ در دختران و پسران، مشکلات خانوادگی مانند طلاق یا جدایی، وجود مشکلات و مسائل مالی در خانواده و زندگی در منطقه یا خانه‌ای ناامن اشاره کرد.

کرم‌الهی افزود: شاید کودکان از استرسی که بر آن‌ها وارد می‌شود باخبر نباشند اما والدین می‌توانند با مشاهده علائم و نشانه‌های فیزیکی و احساسی یا تشدید حالات نامناسب از وجود استرس در کودکان خود باخبر شوند.

این روانشناس با اشاره به این‌که استرس  کودکان نشانه‌های فیزیکی دارد، عنوان کرد: ازجمله این نشانه‌ها می‌توان به کاهش اشتها یا تغییرات دیگر در عادات غذایی کودک، سردرد، دل‌درد یا دردهای شکمی بی‌دلیل، نشانه‌های فیزیکی خاص بدون وجود بیماری یا مشکلی مشخص، کابوس‌های شبانه و اختلال در خواب اشاره کرد.

وی ادامه داد: همچنین استرس نشانه‌های رفتاری یا احساسی در کودکان دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به نگرانی و اضطراب، بروز یا تشدید ترس، ناتوانی در استراحت کردن، وابستگی شدید به والدین، عصبانیت، گریه و ناله، ناتوانی در کنترل احساسات، رفتار توأم با پرخاشگری و لجبازی، بروز رفتارهای بچگانه که مناسب سن کودک نیست و عدم علاقه به مشارکت در فعالیت‌های مدرسه یا وظایف خانوادگی اشاره کرد.

کرم‌الهی با اشاره به این‌که والدین می‌توانند برای درمان استرس  کودکان در مورد آن با او حرف بزنند، افزود: وقتی احساس می‌کنید کودک‌تان با مشکلی روبه‌روست با او حرف بزنید و سعی کنید احساس ناخوشایند او را به زبان بیاورید و در مورد آن صحبت کنید.