تاثیر اشتغال زنان در مستقل شدن کودکان
افزایش اشتغال زنان در جامعه به دلایل گوناگون باعث شده تا تاثیرات مثبت و منفی آن متوجه خانواده گردد.
زنان به دلایل مختلفی همچون کمک به وضعیت اقتصادی خانواده، داشتن تخصص ویژه یا احساس استقلال در خانواده، شاغل بودن را انتخاب میکنند که در کنار نقش مادری و همسری گاهی آسیب هایی نیز به بطن خانواده وارد میکند.
نقش تربیتی که مادران در خانه دارند غیرقابل انکار می باشد، مادران خانه دار به دلیل زمان طولانیتری که در خانه و نزد فرزندان دارند شیوه تربیتی متفاوت با مادران شاغل دارند. در این مطلب نکات مثبت و منفی اشتغال زنان بر شرایط خانواده و کودک را مورد بررسی قرار داده و نگاهی نیز بر شیوههای مستقل شدن کودکان خواهیم انداخت.
پیامدهای مثبت اشتغال مادران
۱- رضایت بیشتر از زندگی: شاغل بودن باعث افزایش اعتماد به نفس در زنان و رضایت بیشتر آنها در زندگی مشترک میشود. بر اساس نظر دکتر نسرین باقری متخصص روانشناس خانواده و ازدواج زنانی که احساس رضایت بیشتری را در زندگی تجربه میکنند از سلامت روانی بالاتری برخوردار بوده و می توانند کودکانی سالم تر پرورش دهند.
۲- استقلال بیشتر کودکان: با وجود آن همواره می بینیم مادران شاغل تمام تلاش خود را جهت رسیدگی هم زمان به امور منزل و بیرون را میکنند، اما تحقیقات نشان داده مادران شاغل فرزندان مسئولیت پذیرتری دارند.
کودکان در خانوادههایی که پدر و مادر هر دو شاغل هستند، یاد می گیرند تا در انجام کارهای خانه مشارکت کنند و یا در مشاوره کودک مسئولیت پذیری فرزند ارشد در این خانوادهها بیش از فرزندان کوچکتر مشاهده میشود، زیرا معمولا فرزندان بزرگتر نقش مراقبت از فرزندان کوچکتر را در غیاب مادر، دارند.
۳- همبستگی بیشتر در بین اعضاء خانواده: در خانوادههایی که زنان شاغل حضور دارند، مسئولیتهای زندگی در بین زوجین تقسیم میشود و مردان نیز در امور منزل مشارکت بیشتری میکنند.
این مسئله باعث همبستگی بیشتر در بین افراد خانواده میشود به شکلی که دختران در این خانوادهها تمایل بیشتری به کار کردن خارج از منزل از خود نشان داده و پسران این خانوادهها معمولا مشارکت بیشتری با همسر خود دارند.
۴- رابطه بیشتر بین پدران و فرزندان: ارزیابی ها در مراکز مشاوره خوب نشان داده کودکانی که مادران شاغل دارند ارتباط نزدیک تری با پدران خود دارند زیرا این مردان مشارکت بیشتری در فرزند پروری داشته و باعث افزایش سلامت روان این کودکان با روابط نزدیک می شوند.
رفع نیاز کودک به پذیرفته شدن و محبت از سوی هر دو والد تاثیرات عمیقی بر اعتماد به نفس و سلامت روانی وی دارد.
پیامدهای منفی اشتغال زنان بر خانواده چیست ؟
۱- خستگی جسمی و روانی: به صورت عمومی زنان از نظر روحی و روانی دارای لطافت بیشتری نسبت به مردان هستند و گاهی اشتغال به فعالیت های مردانه آنها را از نظر روحی و جسمی فرسوده میکند و همین مسئله باعث میشود تا در زمان حضور در منزل دچار خستگی و کسالت باشند.
این حالت هم برای کودک بسیار مضر بوده و هم باعث میشود تا رابطه بین مادر و کودک کمرنگ شده و کیفیت آن پایین آید.
۲- خطرات تهدید کننده کودکان: با وجود آن که گفتیم کودکانی که مادران شاغل دارند، مستقل تر از کودکان دیگر هستند اما گاهی زیاد بودن زمان کار مادر در خارج از منزل باعث میشود تا کودک مدت زمان زیادی را تنها باشد و به مرور زمان از شاغل بودن مادر احساس بیزاری کند، ضمن آن که تنها بودن کودک و شیطنت های عادی وی وقتی در خانه تنها است ممکن است خطر آفرین باشد.
۳- احساس گناه در مادر: برخی از مادران به دلیل شاغل بودن خود و صرف زمان کمتر برای کودک احساس گناه میکنند و برای رفع این احساس سعی میکنند تا با خرید هدیه و وسایل سرگرم کننده این احساس را از خود دور کنند.چنانچه این مادران از مشاوره استفاده کنند، متوجه خواهند شد این عمل نوعی باج دادن به کودک محسوب میشود و باعث آسیبهای جدی در روان کودک میگردد.
۴- سردی روابط بین زوجین: یکی دیگر از مواردی که در صورت عدم توجه زنان به ساعات حضور در منزل گریبانگیر آنها میشود سردی در روابط بین آنها و همسرشان می باشد.
تعامل کمتر زوجین به علت عدم حضور و عدم تماس با یکدیگر از نظر دکتر محمد رضا تابع جماعت متخصص روانشناس خانواده و ازدواج، می تواند به عاملی تبدیل شود که زمینه جدایی عاطفی را در بین آنها پدید آورد.
راه های ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان
دادن اجازه تصمیم گیری و حق انتخاب به کودک: والدین میتوانند با نظرات غیرمستقیم و دادن حق انتخاب و تصمیم گیری به کودک، باعث شوند تا کودک زمان هایی زندگی خود را تحت اختیار خود داشته و با پیامدهای مثبت و منفی آن رو به رو شوند که تاثیر بسیار زیادی در حس مسئولیت پذیری کودک خواهد داشت.
جلوگیری از رفتار های وسواس گونه نسبت به کودک: والدینی که دائما در کوچکترین مسائل مربوط به کودک دخالت کرده و به وی تذکر میدهند باعث میشوند تا کودک احساس وابستگی به آنها را تا بزرگسالی با خود داشته باشد.
به جای کودک صحبت نکنید: برخی از کودکان در مقابل جمع خجالتی هستند، والدین این کودکان معمولا سعی میکنند تا زمانی را که دیگران از کودک آنها سوالی میکند، به جای آنها پاسخ دهند تا احساس خجالت و استرس را در کودک خود کاهش دهند در حالی که این مسئله باعث میشود تا کودک وابسته به والدین باقیمانده و حتی در زمان مدرسه نتواند رابطه خوبی با همسالان خود بر قرار کند.