وظیفه مادران در وضعیت فعلی، مدیریت بحران است
وظیفه مادران در وضعیت فعلی، مدیریت بحران است
در پی گسترش جهانی ویروس کرونا و شیوع آن در کشور، برای پیشگیری از چرخه انتقال آن مدارس و دانشگاه ها تعطیل شده اند و کودکان، نوجوانان و جوانان بیشتر اوقات خود را در خانه سپری می کنند.
این روزها حالا اهل خانه برخلاف گذشته به دلیل جلوگیری از انتقال ویروس کرونا باید بیشتر در خانه بمانند و احتمالا با تغییر برنامه های عادی زندگی، نظم خواب و مقدار و کیفیت تحرک بدنی آن ها تغییر می کند، ممکن است شب ها دیرتر به رختخواب رفته و صبح ها دیرتر از خواب بیدار شوند؛ این در حالی است که به گفته کارشناسان، ساعات خواب مناسب برای تنظیم چرخه آرام سازی بدن باید ۱۱ شب تا ۸ صبح باشد و اگر فرد در این محدوده زمانی خواب با کیفیتی را تجربه نکند، در روزهای آینده احتمالا احساسات و رفتارهای ناخوشایند را تجربه خواهد کرد.
خلاصه آنکه این خانه نشینی پیوسته به دلیل ترس و اضطراب ناشی از کرونا ممکن است به ویژه برای فرزندان خانواده احتمال بروز اختلاف میان آن ها با والدین را افزایش دهد.
بنابراین در این شرایط بهتر است والدین با کسب مهارت های لازم در این خصوص، امکان ارتباط موثرتر خود را با فرزندان فراهم آورند.
نقش مادران در شادی و نشاط خانواده
روان شناسان می گویند «تربیت ١٠ بخش دارد که ٩ بخش آن بر عهده مادر خانواده و آن یک بخش باقیمانده که از همه مهم تر است به عهده پدر قرار دارد و آن اینکه مرد توجه کافی به زن داشته باشد! یعنی مهم ترین کاری که یک پدر خوب می تواند برای فرزندانش انجام دهد، این است که عاشق مادرشان باشد» چرا که مادران نقش موثری در شادی، آرامش، امنیت خانواده و شکل دهی نیازهای روانی دارند و باید این حس را به فرزندشان منتقل کنند که عشق بدون قید و شرطی به او دارند، اما ممکن است در برخی مواقع از رفتارهای او ناراحت شوند، زیرا در شرایط فعلی مادران خسته اند، چرا که کارهای خانه بیشتر شده است و علاوه بر کارهای خانه، ترس و اضطراب ها نیز افزایش یافته است؛ ترس هایی مانند اینکه مبادا فرزندانشان دچار بیماری شوند، مبادا دچار مشکل مالی شوند و… در این میان انرژی کودکانی که تاکنون در مدرسه و در کنار دوستانشان تخلیه می شد نیز اکنون بر مسائل مادران افزوده است و زمینه بروز برخی از اختلافات را در خانواده ها فراهم کرده است.
می توان از فرصت قرنطینه بهره برد
سیما فردوسی، روان شناس و استاد دانشگاه با تاکید براینکه باید از این شرایط به عنوان یک فرصت و تمرین برای بیشتر با هم بودن استفاده کرد، می گوید: شاخص کیفیت زندگی خانواده دارای دو محدوده حیطه فردی -سلامت جسمانی، عاطفی، محیطی و اجتماعی- و حیطه خانوادگی – زندگی روزانه، تعامل فرد با اعضای خانواده، رفاه مادی و شیوه های فرزندپروری – است که شیوه های فرزندپروری اثر بسیار زیادی بر شناخت و اعتماد به نفس فرزندان دارد، به طوری که موجب کاهش اضطراب، ترس، استرس و افزایش احساس خود ارزشمندی می شود؛ به همین دلیل محیط گرم خانوادگی، رفتار مناسب والدین با فرزندان و اینکه هر فرد در خانواده احساس ارزشمندی داشته باشد و در خانواده محبت دریافت کند موجب می شود خانواده ها که در این روزهای بحرانی در کنار هم هستند، روزهای بهتری را با هم تجربه کنند.
بروز مشکلات و اختلاف نظرها
این روان شناس ادامه می دهد: ایام قرنطینه به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا موجب شده اعضای خانواده به ویژه مادران، زمان بیشتری را با فرزندان نوجوان و جوان خود سپری کنند که در برخی مواقع با مشکلات و یا اختلاف نظرهایی مواجه می شوند.
فردوسی می افزاید: هنوز نمی دانیم تا چه مدت ماندن در خانه ها ادامه می یابد. پس بهتر است با داشتن برنامه ای منظم و منطبق با شرایط جدید، از کودکان مراقبت کنیم. لازم است درباره شرایط همه گیری ویروس به طور کامل و روشن با کودکان صحبت کنیم، یعنی برای بچه ها توضیح دهیم ویروس کرونا چه عملکردی دارد و چگونه زندگی ما را تحت تاثیر قرار می دهد. بهتر است از برنامه منظم روزانه پیروی کنید که هم خودتان و هم کودکان، متعهد به انجام آن شوید. ساعت های خواب و بیداری را تنظیم کنید و از تغذیه مناسب برخوردار شوید.
به گفته این مشاور خانواده، پس از اطمینان از سلامت جسم، نوبت به سلامت روان می رسد، اما والدین باید ابتدا فعالیت روزانه ای را در راستای سلامت روان فردی خود انجام دهند و سپس برای فرزندانشان برنامه ریزی کنند، چون والدینی که سلامت خودشان در سطح نرمالی نباشد، کلام و رفتار مناسبی در برخورد با فرزندان ندارند و روزها را به کام خود و خانواده تلخ خواهند کرد.
این دوران گذراست
این استاد دانشگاه ادامه می دهد: ممکن است برخی افراد در روزهای عادی سال فرصت بازی، خاطره گویی و صحبت با فرزندان و اعضای خانواده را نداشته باشند، اکنون در این شرایط می توان از این فرصت اجباری برای نزدیک شدن اعضای خانواده از طریق تجارب مشترک بهره برد؛ چرا که برای فرزندان –به ویژه دختران- فعالیت مشترک با والدین –به ویژه مادر – بسیار موثر بوده و موجب نشاط در فضای خانه و صمیمیت بین والد و فرزند است. بنابراین می توان از این فرصت برای گفت وگوی بیشتر اعضای خانواده با یکدیگر استفاده کرد؛ چرا که این دوران نیز گذراست و شرایط به روال طبیعی برمی گردد. البته در این شرایط ضروری است اعضای خانواده به فضای شخصی یکدیگر احترام گذاشته و اجازه دهند افراد خانواده زمان هایی را در خلوت – برای انجام کارهای شخصی خود- سپری کند.
این روان شناس می افزاید: در شرایط جدید، والدین باید از برنامه های مشخصی برای کودکان زیر ۶ سال پیروی کنند و آن ها را به حال خود رها نکنند. برای مثال می توانید برنامه های آنلاین صفحات معتبر کودکان و یا مهدهای کودک را در اختیار کودکان قرار دهید.
زمانی برای خوش گذرانی
وی می گوید: زمان خوش گذرانی می تواند شامل قصه خوانی، قصه گویی مشترک بین والدین و فرزند، نقاشی، تعریف خاطره و درست کردن هنرهای خانگی ساده باشد و یا بازی های متنوعی که احتیاج به وسایل گرانقیمت نداشته و تنها نیاز به خلاقیت والدین دارند، مانند اسم-فامیل، جابه جایی اشیا درخانه، پانتومیم، ۲۰ سوالی و خیلی بازی های دیگری که مناسب شرایط منزل است. به یاد داشته باشیم بازی، فرایند تخلیه هیجان های منفی و جایگزینی هیجان مثبت را شروع و میزان تنش ها در خانواده را کاهش می دهد. پس مادران باید بتوانند برای کاهش اختلافات با فرزندانشان همدلی کنند، در کنار یکدیگر برنامه های سرگرم کننده مانند فیلم و سریال ببینند و با انجام فعالیت های سرگرم کننده استرس خود و فرزندانشان را کاهش دهند. ضمن آنکه والدین باید بپذیرند در موقعیت ایجاد شده فرزندانشان با دوستان خود در ارتباط نیستند و با نسل بزرگ تر مانند مادر یا پدر هم چندان حرف مشترکی ندارند و شرایط برای آنان نیز سخت است.
مادران هدفمند در روزهای قرنطینه
به طور حتم مادرانی که هدفمند هستند و هدف های درونی خودشان را پیگیری می کنند، می توانند مادران شادتری باشند و اختلافات کمتری با فرزندشان داشته باشند؛ به طور مثال وقتی مادر بتواند زمانی را به خواندن کتاب مورد علاقه اش اختصاص دهد یا فیلمی را که دوست دارد تماشا و حتی بدون دلیل استراحت کند و برای خود واگویه های مثبت ایجاد کند، می تواند استرس و اضطراب خود و خانواده را کاهش دهد.
فردوسی یادآور می شود: فرزندان به ویژه نوجوانان و جوانان نیز باید بپذیرند مسئولیت هایی بر عهده دارند و ممکن است مادران نیز دچار خستگی شوند. در این راستا مادران نیز می توانند با پرسش هایی مانند اینکه «در انجام دادن چه کارهایی در خانه می توانی به من کمک کنی» از فرزندشان، مسئولیت هایی را به آن ها واگذار کنند. باید پذیرفت اکنون شرایط بحرانی ایجاد شده و وظیفه مادران در این شرایط، مدیریت بحران است، مادران باید بتوانند ذهنشان را آرام و حل مسئله کنند، از هرگونه تصمیم گیری احساسی و عجولانه بپرهیزند، موقعیت ها را تحلیل و محدودیت ها را درک کنند.
منبع: قدس آنلاین
مرتبط:
کودکان مضطرب را تنها نگذارید/توصیه به والدین