وضع بد کتابخوانی تا انتقاد از سیستم آموزش و پرورش
وضع بد کتابخوانی تا انتقاد از سیستم آموزش و پرورش
اسدالله شعبانی از وضعیت بد کتاب و کتابخوانی می‌گوید و نسبت به نظام آموزشی آموزش و پرورش انتقاد دارد.
شاعر و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان درباره وضعیت ادبیات و کتاب کودک و نوجوان در سال گذشته اظهار کرد: در کشورما اطلاع‌رسانی، خوب نیست؛ ما اطلاع دقیقی از تولید، مصرف کتاب و بازخورد کتاب‌هایمان نداریم. رسانه‌ها فرمالیته کار می‌کنند و ما واقعا نمی‌دانیم استقبال بچه‌ها از کتاب چگونه است و اصلا خانواده‌ها با کتاب چه رابطه‌ای دارند. فقط چیزهایی را از شمارگان کتاب ناشران درمی‌یابیم که نشان می‌دهد سال به سال وضع بدتر می‌شود و تمام شعارهای دولتی، جشنواره‌ها، باشگاه‌های کتابخوانی که در پس پرده آن، کسانی برای خودشان بازار گرمی می‌کنند، کوبیدن بر پیت توخالی ست!
او با بیان این‌که وضعیت‌مان به طور کلی در زمینه ادبیات و کتاب و کتابخوانی اصلا خوب نیست گفت: مشکلات ما بنیادی ست. الان هم در شرایط کرونایی، چاپ و نشر کتاب کاغذی دچار سرنوشت نامعلومی شده است! فقط در فضای مجازی است که می‌کوشند راه‌هایی را پیدا کنند آن هم با این اینترنتی که ما داریم، پیداست که به این آسانی ها راه به جایی نمی‌بریم. آنچه آشکار است این است که ما سال‌هاست در فعالیت های فرهنگی دچار بن بستیم و در این بن بست‌ها بیهوده دست و پا می‌زنیم، راه رشد و رونق بسته است ادبیات کودک و کتاب و کتابخوانی هم در همین چهارچوب فرومانده است. امیدوارم در دنیای پس از فروکش کردن کرونا به خود بیاییم. شتر سواری دولا دولا نمی‌شود. جامعه ما به دگرگونی‌های بنیادی نیازمند است. اگر بناست کتاب و کتابخوانی به مسیر رشد و رونق خود باز گردد، شایسته است همه روش‌های ناکار آمد را که ده ها سال است در این گستره به کارگرفته شده کنار بگذاریم، به رقابت آزاد در تولید کالاهای فرهنگی تن در دهیم و حق انتخاب را برای تولید کننده و مصرف کننده محترم بشماریم. تنها با چنین ساز و کاری است که می‌توان به پویایی رسید و گرنه باکانالیزه کردن فعالیت‌های فرهنگی و هنری از طریق عوامل دولتی و شبه دولتی کاری از پیش نخواهیم برد.
او با بیان این که دولت هم درگیری‌های زیادی دارد، کمبود بودجه و تحریم اقتصادی و مشکلات دیگر که عملا اقتصاد کشور را در بن‌بست قرار داده است. نمی‌تواند کاری بکند و همان بهتر که نتواند.
شعبانی در ادامه بیان کرد: البته این‌طور نیست که نویسندگان و کوشندگان در این پهنه ها بی‌تفاوت باشند، آنان ایده‌های خوبی دارند و اگر شرایط مناسبی فراهم باشد می‌توانند در همه پهنه‌های ادبی، هنری و آموزشی کارهای خوب و خلاقه پدید آورند اما آنان هم در این فرو بستگی کارها گیر کرده‌اند. از سویی هم مردمی که خواننده کتاب هستند و کتاب برای آن‌ها تولید می‌شود به قدری درگیر گرفتاری‌های زندگی روزمره شده‌اند که گویی نگاهشان نسبت به کتاب، دگرگون شده و آن را موجب درد سر می‌دانند و اصولا فرصتی هم برای خواندن کتاب ندارند. با چنین رویکردی پیداست که سهم بچه‌ها هم از کتاب چه خواهد بود!
نویسنده مجموعه «قصه‌های عامیانه» و «قصه‌های شیرین شاهنامه» سپس بیان کرد: دغدغه خانواده‌ها این است که بچه‌ها درس‌شان را بخوانند تا در آینده بتوانند به شغل و موقعیت مناسبی دست یابند در صورتی که نظام آموزشی ما به گونه‌ایست که چنین امکانی را هم برای همه فراهم نمی کند. نظام آموزشی ما اصولا به نظر می‌رسد دانش‌آموزان را به عنوان دانش آموز نمی‌پذیرد، انگار گروهی را گیر آورده و می‌خواهد از آن‌ها آدم‌های خاصی بسازد! در نتیجه بچه‌هایی که خواست و پسندشان در نظام آموزشی نادیده گرفته می‌شود پس از چندی بی‌هیچ دلبستگی به فرهنگ و میهن خود آرزوهایشان را در سرزمین‌های بیگانه می‌جویند!
او تاکید کرد: آموزش و پرورش ما، یکی از بال‌هایش یعنی تربیت را از دست داده است، تربیت ذوق هنری و ادبی در این نظام جایی ندارد. با آن یکی بالش هم گرچه بال بال می‌زند اما پروازی در کار نیست.
شعبانی با اشاره به تغییرات کتاب‌های درسی گفت: اخیرا در آموزش و پرورش برخی از درس‌های خوب را هم از کتاب‌های بچه‌ها حذف کرده اند، مثلا شعری از حافظ را حذف کرده و درسی را جایگزین کرده‌اند که صدای کارشناسان درآمد، این نشان می‌دهد مسولان دفتر تالیف کتاب‌های درسی معنای ادبیات را درک نمی‌کنند و پرورش ذوق دانش آموزان برایشان بی‌اهمیت است.در این سیستم همه چیز در آموزش خلاصه می‌شود آن هم به قول خودشان آموزشی با رویکرد دینی آیا این جماعت پس از این همه سال نمی‌دانند نتیجه هر افراطی تفریط است؟
این شاعر خاطر نشان کرد: من به عنوان یکی از کوشندگان پهنه ادبیات کودکان هرگز نخواسته‌ام نومیدانه حرف بزنم من این مردم و تاریخ و فرهنگشان را دوست دارم. دلم می‌خواهد در جهان پساکرونا مسولان ما بیدار شوند و دگرگونی‌های بنیادی در همه عرصه‌ها به ویژه پهنه فرهنگ و آموزش و پرورش کشور ایجاد شود تا ما هم بتوانیم به نیاز های ذوقی و هنری کودکان و نوجوانان کشورمان پاسخ دهیم. شرایطی فراهم آید تا در تالیف کتاب ها به پسند و انتخاب خانواده‌ها و فرزندانشان توجه شود، در کنار آموزش‌های ضروری کتاب و کتابخوانی هم در مدرسه ها جزو برنامه‌های درسی جای گیرد.
منبع: ایسنا
مرتبط:
پویش «با کتاب در خانه» در نوروز امسال
