صنعت سینما باکمک به حوزه اسباب بازی قلمرو هنر کودکان را توسعه دهد
صنعت سینما باکمک به حوزه اسباب بازی قلمرو هنر کودکان را توسعه دهد
علیرضا تابش، مدیرعامل بنیاد فارابی می گوید: دولت باید اهتمام بیشتری برای حمایت از صنعت اسباب بازی داشته باشند.
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ، روان شناسان، دوران کودکی و نوجوانی را مهم ترین دوران رشد انسان می دانند و معتقدند شخصیت افراد در این دوران شکل می گیرد. تجربه های دوران کودکی، بالاترین اهمیت را در شکل گیری الگوهای شناخت رفتار فرد در ابعاد گوناگون زندگی آینده اش دارد که یکی از این تجربه ها، بازی کردن است. بازی در میان کودکان اهداف متنوعی را دنبال می کند. بازی ابزاری است که توسط آن کودکان قابلیت های فیزیکی، فکری، عاطفی، اجتماعی و ذهنی خود را توسعه می دهند. بازی ابزاری برای ایجاد و حفظ روابط دوستی است. بازی، شرایط ذهنی و بستر منحصر به فردی را برای استدلال، حل مساله و تلاش های نوآورانه و خلاقانه می آورد.
پیتر گری، روانشناس پنج ویژگی را برای بازی ها بیان می کند، این ویژگی ها عبارتند از اینکه اول، بازی فعالیتی است که توسط خود فرد انتخاب شده و راهبری می شود. دوم بازی فعالیتی است که در آن ابزارها ارزشمندتر از اهداف هستند. سوم ساختار و قوانین بازی از طرف محیط دیکته نمی شود بلکه از ذهن بازی کننده ها جاری می شود. چهارم بازی ها تخیلی بوده و معمولا از زندگی واقعی فاصله دارند و پنجم بازی یک ذهن فعال و هشیار ولی بدون استرس را درگیر خود می کند. هر چه یک فعالیت، نزدیکی بیشتری با این ویژگی ها داشته باشد، مردم بیش تر این فعالیت را بازی تلقی می کنند.
دسته بندی های مختلفی از انواع بازی هایی که توسط کودکان قابل انجام است ارائه شده که هر یک برای طراحی و یا شناخت بازی ها و نحوه سرگرم کنندگی آن ها مفید هستند. کودرویتز و والاس انواع بازی ها را در میان چهار دسته حسی، فانتزی، ساختنی و چالشی طبقه بندی کرده اند و عقیده دارند هر نوع بازی از انواع اسباب بازی فیزیکی تا بازی های ویدئویی، برای هر سنی را می توان با این طبقه بندی متمایز کرد و مورد بررسی قرار داد. در واقع انواع مختلف بازی در میان طیفی از این ویژگی ها قرار گرفته و نهایتا هر یک از این ویژگی ها راسی از یک هرم را تشکیل می دهند. در توضیح هر یک از این طبقه بندی ها می توان عنوان کرد:
بازی های حسی؛ صرفا با درگیر کردن حس زیبایی دوستی، سرگرمی ایجاد می کند مثل انواع جغجغه ها و یا جعهبه های موسیقی. بازی های فانتزی؛ نقش آفرینی فرد را نیز به دنبال دارند. «خاله بازی» را می توان به عنوان خالص ترین شکل فانتزی در کودکان به حساب آورد. در بازی هایی ویدئویی نیز سبکی تحت عنوان سبک نقش آفرینی وجود دارد که محیط های مختلف جنگی یا زندگی معمولی را شبیه سازی کرده و فرد را در موقعیت های مختلف آن قرار می دهد. بازی های ساختنی؛ در این گونه بازی ها، خلاقیت افراد صرف ساخت و ایجاد می شود «گِل بازی» معروف ترین شکل این بازی است و مجموعه اسباب بازی های «لگو» مبتنی بر این طیف از بازی ها ساخته شده اند.
بازی هایی چالشی؛ این گونه بازی ها که عموما به صورت گروهی طراحی می شوند، اهدافی تعیین شده دارد و افراد درگیر در بازی به چالش برای زودتر رسیدن به هدف یا دست یابی به اهداف متضاد می پردازند.
در این میان، اسباب بازی ها از اولین چیزهایی هستند که کودک نسبت به آنها حس مالکیت دارد. با توجه به گستردگی و تنوع قابل توجه مصرف کنندگان اسباب بازی، این صنعت به یکی از شاخص ترین صنایع دنیا در حوزه سرگرمی تبدیل شده است. قدرت برخی بازیگران این صنعت نیز قابل توجه است. به عنوان مثال کمپانی متل با عرضه باربی یک دارایی فکری منحصر به فرد خلق کرده تا جایی که استودیوهای فیلمسازی و یا تولیدکنندگان پوشاک، حاضرند بابت اخذ مجوز استفاده از نام، تصویر و یا عروسک باربی در محصولات خود به دارنده آن پول پرداخت کنند. کمپانی لگو و هازبرو، نمونه های دیگری از این تولیدکنندگان پیشرو به حساب می آیند.
اسباب بازی ها از اولین چیزهایی هستند که کودک نسبت به آنها حس مالکیت دارد. با توجه به گستردگی و تنوع قابل توجه مصرف کنندگان اسباب بازی، این صنعت به یکی از شاخص ترین صنایع دنیا در حوزه سرگرمی تبدیل شده است. قدرت برخی بازیگران این صنعت نیز قابل توجه است.
صنعت اسباب بازی در جهان، امروزه تنوع و گستردگی فوق العاده زیادی دارد. اسباب بازی ها و عروسک ها امروزه هم از نظر کاربرد و هم از نظر طراحی بسیار متفاوت و گوناگون هستند. اسباب بازی ها به گونه ای طراحی می شوند که بتوانند متناسب با تمایلات دختران و پسران در هر گروه سنی و با هر سلیقه ای باشند. اسباب بازی ها معمولا حتی پیش از اینکه کودکان به دنیا بیایند، در چیدمان اتاق کودک حضور دارند، یافته های مصاحبه با والدین کودکان نشان می دهد که تقریبا همه این افراد برای سیسمونی کودکان خود از اسباب بازی ها استفاده کرده اند. از همین رو، کودک از آغاز فرآیند شناخت جهان پیرامون خود با اسباب بازی ها آشنا می شود. نکته قابل توجه در این مورد این است که بسیاری از این اسباب بازی ها با طراحی شخصیت های انیمیشنی هستند، این موضوع باعث می شود تا کودک از همان ابتدا با این شخصیت ها آشنا شده و با آنها انس بگیرد. از این رو، کودکان ارتباط بسیار خوبی با اسباب بازی ها دارند و کمتر کودکی می توان یافت که از اسباب بازی استفاده نکند. برآورده های صورت گرفته در این پژوهش نشان می دهد که اندازه بازار اسباب بازی ها در کشورمان به مبلغی بالای هفت هزار میلیارد تومان در سال می رسد.
خیلی از منتقدان می گویند چه اشکالی دارد که در سریال های تلویزیونی اسباب بازی ها و محصولات صنایع فرهنگی را تبلیغ کنیم. زمانی که سریال های امریکایی را تماشا می کنیم در اتاق کودکان و نوجوانان می بینیم از سقف یک هواپیما آویزان است، روی دیوار گلایدار نصب شده است، بر روی میزش ماکت شاتل وجود دارد، آنان با این کارشان فرهنگ هوا و فضایی را اشاعه می دهند. برای همین امریکا بزرگترین صنعت هوا و فضایی دنیا را دارد. در فیلم های آلمانی محال است که کودکان در اتاقشان قطار نداشته باشند به همین خاطر آلمان بزرگترین صنعت ریلی دنیا را دارد. از کودکی فرهنگ و آموزش این حوزه ها را در آنان نهادینه می کنند. اما در ایران مسئول مربوطه فقط منتظر است که دوران خدمت اش طی شود و رزومه اش را ارتقا دهد وتنها ۴ تا نشست، کارگاه و رویداد برگزار کند. برخی تولیدکنندگان اسباب بازی هم محصولاتشان را تولید می کنند تا فقط آن محصول را به مرحله فروش انبوه برساند. تا زمانیکه در رسانه های ملی، سینما، مجلات و رسانه های مجازی جایی برای این محصول فرهنگی باز نشود و به آن بها ندهند هیچ کدام از صنایع فرهنگی ما رشد نخواهد کرد. درباره بهره مندی از صنعت اسباب بازی و سرگرمی در صنعت سینما خبرگزاری مهر با علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد فارابی گفت وگو کرده است که در ادامه می آید:
صنعت اسباب بازی و عروسک دو وجه اقتصادی و تکنیکی و وجه فرهنگی و محتوایی دارد به اعتقاد من دستگاه دولتی بایستی حامی و تسهیل گر بخش خصوصی باشند تا تولیدکنندگان و فعالان این حوزه بتوانند در رقابت با کالاهای خارجی شخصیت و کاراکتر محبوب ایرانی کودکان را تولید کنند و در دسترس آنان قرار دهند.
تابش درباره تعامل صنعت سینما با صنعت سرگرمی و اسباب بازی گفت: سینمای ایران و صنعت سرگرمی و صنعت تصویر وجوه معنوی، فرهنگی و تکنیکال را با هم دیگر دارد و بخشی از این وجوه تکنیکال می تواند در تعامل با صنعت اسباب بازی قرار گیرد و فیلم ها به عنوان رسانه مطرح و موثر نزد خانواده ها و به خصوص کودکان زمینه ای برای این شوند که کاراکتر و شخصیت های محبوب بچه ها در فیلم ها به صورت اسباب بازی، عروسک و … در اختیار کودکان قرار بگیرند و صنعت اسباب بازی و صنعت سینما و تصویر به همدیگر در این راه و مسیر کمک کنند. و بخشی از کالاهای فرهنگی خانواده های ایرانی تعلق به تولیدات ایرانی باشد.
مدیرعامل بنیاد فارابی اظهار کرد: البته چند تا موضوع را تولیدکنندکان اسباب بازی مطرح می کنند که همچنان و هنوز انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی داریم، اگر نظام صنفی و اتحادیه در این حوزه صورت گیرد قطعا فعالان این حوزه در وزارت خانه ها، دستگاه های حاکمیتی، مجلس و دولت می توانند دیدگاه ها و نظراتشان را مطرح کنند، بالاخره فعالان در صنعت اسباب بازی با مباحث مالیاتی و ارزش افزوده سروکار هستند.
صنعت سینما به کمک صنعت اسباب بازی بیاید
او ادامه داد: ببینید صنعت اسباب بازی و عروسک دو وجه اقتصادی و تکنیکی و وجه فرهنگی و محتوایی دارد به اعتقاد من دستگاه دولتی بایستی حامی و تسهیل گر بخش خصوصی باشند تا تولیدکنندگان و فعالان این حوزه بتوانند در رقابت با کالاهای خارجی شخصیت و کاراکتر محبوب ایرانی کودکان را تولید کنند و در دسترس آنان قرار دهند.
تابش بیان کرد: در زمانه ای هستیم که تکنولوژی نوین ارتباطی سهم بیشتری از مصرف فرهنگی خانوار را به خود اختصاص داده است. در این میانه هم بخش خصوصی و هم دولتی باید اهتمام بیشتری برای حمایت از صنعت اسباب بازی داشته باشند. امیدوارم گفت وگوها و و نشست هایی که فعالان صنعت اسباب بازی و سرگرمی در کشور دارند این گفت وگو با فعالان سینمای کودک و نوجوانان، سرمایه گذاران، تولیدکنندگان و کارگردانان و گروه خلاق بیشتر شود، زیرا سینمای کودک و نوجوان می تواند تعامل بیشتری با صنعت اسباب بازی داشته باشد و از همین رو هر دو صنعت می توانند به هم یاری دهند و به توسعه قلمرو هنر و فرهنگ کودک و نوجوان کمک کنند. همچنین باید گفت وگو فرهنگی میان جریانات خلاق و هنری به خصوص در عرصه سینما و ادبیات با خلاقان تولید اسباب بازی شکل بگیرد.
تولیدات سینمایی و تلویزیونی نگرش سنتی دارند
او درباره حضور موثر اسباب بازی در فیلم و سریال، نگاه آسیب شناسانه داشت و اظهار کرد: ببیند اگر نگاه آسیب شناسانه به حوزه تولید محتوای تصویری در کشورمان داشته باشیم من عمده ترین ضعف را در نگرش سنتی به تولید سینمایی و تلویزیونی می بینم. سینماگران و تهیه کنندگان، کارگردانان و سرمایه گذارن ما قانع به حجم کوچک بازار هستند. در حالی که حجم بزرگ تری از بازار می تواند در اختیار صنعت تصویر قرار بگیرد، بخشی تبلیغات، بازی، صنایع فرهنگی، اسباب بازی و سرگرمی است اگر بخواهیم این نگرش سنتی را تغییر دهیم بخشی از آن به بنیه های اقتصادی سینما برمی گردد که به نظرم باید قوی تر شود و دیگر اینکه حضور نیروهای خلاق بسیار موثر است.
عمده ترین ضعف را در نگرش سنتی به تولید سینمایی و تلویزیونی می بینم. سینماگران و تهیه کنندگان، کارگردانان و سرمایه گذارن ما قانع به حجم کوچک بازار هستند. در حالی که حجم بزرگ تری از بازار می تواند در اختیار صنعت تصویر قرار بگیرد
تابش گفت: همچنین ترویج نگاه بینارشته ای در حوزه خلاقان سینمایی، اگر سینماگران صرفا به صنعت خودشان نگاه کنند همین منوال و مسیری که می بینید هست و ادامه دارد اما اگر نگاه بینرشته ای صورت بگیرد و مطالعه شود، سرمایه گذاران به استفاده بهینه از ظرفیت صنایع فرهنگی ترغیب شوند تا در چند سال آینده با این تغییر نگرش از نگاه سنتی به وضعیت مطلوب برسیم و در منطقه هم سرآمد شویم. زیرا سینمای ایران با سابقه ۱۲۰ ساله در منطقه خاورمیانه و در آسیا یکی از سینماهای مهم محسوب می شود و اگر این نگرش جدید یعنی حجم بازار سینمای ایران را گسترش دهیم، شرایط خوب خواهد شد و صنعت خلاق، سرگرمی و سینما توسعه پیدا خواهد کرد.
منبع : خبرگزاری مهر
مرتبط:
بازی های خلاق برای کودکان در خانه!
انیمیشن چیست و چگونه انیمیشن بسازیم؟
انتشار بازنویسی «شیرین و فرهاد» برای نوجوانان
انیمیشن کاتی و ستاره در سینماهای کشور
