قلعه ضحاک در استان آذربایجان شرقی
قلعه ضحاک بر بلندی کوه «منفرد» که بین دو رود «قرانقو» و «شورچای» قرار دارد؛ ساخته شده است. این کوه از مکان‌های مهم اقوام مانایی و مادها بوده است و نام قلعه هم به خاطر پادشاه مادها، ضحاک نامیده شده است. طبق بررسی ها داش قلعه مربوط به دوره بعد از اسلام و سلسله اشکانیان و ساسانیان است.
تحقیقات نشان داده که این قلعه تاریخی یا معبدی زرتشتی و یا محلی برای پادگان نظامی محلی بوده است. البته بررسی های کارشناسان نشان داده این مکان در زمان مادها اقامتگاه یا پرستشگاه بوده است و در زمان اشکانیان یا ساسانیان دوباره بازسازی شده و ساختمان و دیوارهایی در آن ساخته اند. این قلعه تنها بنایی است که با توجه به خارج بودن از خاک و قرار گرفتن در منطقه ای کوهستانی، سالم مانده است.
قلعه از یک چهار طاقی، که به مرور زمان پوشش طاق و یکی از پایه های آن تخریب شده، تشکیل می شود. تلاش های باستان شناسان باعث شده تالار وسیعی در اندازه ۱۱× ۱۱متر دارای راهروهایی جانبی و طرح های و نقش های متنوع گچبری که بیشتر با رنگ‌های اخرائی، زرد، آبی و سبز تزئین شده اند؛ کشف شود. طرحگچبری ها، شامل نقوش برجسته انسانی و حیوانی، نقوش هندسی و گل و گیاه است. این قلعه از آجر و گچ ساخته شده و ابعاد آجرها ۳۲×۳۲ و به ارتفاع ۱۰ سانتی متر است.
قلعه ضحاک یکی از مکان های باستانی و گردشگری استان آذربایجان شرقی می باشد.
