مراسم چهل سال با فرهنگنامه کودکان و نوجوانان
مراسم چهلمین سال تأسیس فرهنگنامه کودکان و نوجوانان مقارن با سومین سالگرد درگذشت توران میرهادی تحت عنوان «چهل سال با فرهنگنامه کودکان و نوجوانان»، نوزدهم آبان‌ماه در تالار قلم کتابخانه ملی برگزار شد.
این مراسم با اجرای «مسعود فروتن» و قرائت متن کوتاهی از «ثریا قزل ایاغ» -استاد پیش کسوت ادبیات کودک و از همراهان توران میرهادی- در فرهنگنامه کودکان و نوجوانان آغاز شد. سخنران نخست مراسم، «نوش آفرین انصاری» -دبیر شورای کتاب کودک- بود که با تشکر از دکتر اشرف بروجردی -ریاست کتابخانه ملی- و همکاران ایشان، به خاطر گشاده رویی و میزبانی مراسم‌های شورای کتاب کودک و همچنین تقدیر از دست اندرکاران مراسم، در سخنان خود به علل ماندگاری فرهنگنامه پرداخت. وی با اشاره به شخصیت جامع زنده یاد توران میرهادی اظهار داشت: «نگاه ایشان به فرهنگنامه به عنوان یک ابزار درخشان آموزشی بود و نگاه مدیریتی ایشان نیز فاقد هرگونه ابهامی بود»
دبیرشورای کتاب کودک با اشاره به دوره طولانی همراهی توران میرهادی با فرهنگنامه گفت: «کلید واژه این توفیق واژه مشارکت است، ایشان همواره در پی جلب مشارکت بودند»
نوش آفرین انصاری با طرح مفهوم «کاریزمای شرقی»، افزود: «در این حالت شخص به واسطه تواضع به سمت جمع باز می‌گردد و مرغ هدایت کننده به سی‌مرغ بدل می‌شود». وی همچنین ارتباط فرهنگنامه و شورا را دیگر علت ماندگاری این اثر دانست و اظهار داشت: «فرهنگنامه بر بستر هفده ساله فعالیت داوطلبانه در شورا متولد شده و مدیریت فکری واحدی در هر دو وجود داشته است»
سخنران بعدی مراسم «نسرین دخت عماد خراسانی» -از پیشکسوتان عرصه کتابداری- بود که با اشاره به تاریخ ساز بودن فرهنگنامه گفت: «در زمان جنگ و بمباران تهران جبهه فرهنگی شورا و فرهنگنامه با مدیریت خانم میرهادی فعالیت می‌کرد». وی افزود: «اگر به جلد دهم فرهنگنامه مراجعه کنید، مشاهده می‌کنید که به زیبایی و سادگی و درستی ماجرای جنگ تحمیلی برای نسل آینده گزارش شده است و این رسالت بزرگی است که فرهنگنامه به دوش کشیده است»
سومین سخنران مراسم، دکتر «سید صادق سجادی» -تاریخ‌دان و استاد دانشگاه- بود که فرهنگنامه را به دلیل بسط دانایی در میان کودکان و نوجوانان، آینده ساز دانست. وی با اشاره به جایگاه این اثر در تاریخ فرهنگ ایران گفت: «خانم میرهادی و همراهان ایشان آگاهانه به این کار پرداختند و به ثمرات این کار آگاه بودند»
«رخشان بنی اعتماد» و «مجتبا میرطهماسب» -کارگردانان مستند توران خانم- نیز در این مراسم سخن گفتند. رخشان بنی اعتماد با بیان اینکه «در روزگار ناپایداری‌ها و یک بار مصرفی‌ها، باید بر روی عدد چهل تأمل کرد»، از ساخت مستند توران خانم و ثبت دغدغه‌های توران میرهادی درباره فرهنگنامه در این مستند سخن گفت. مجتبا میرطهماسب نیز از تصمیم خود و رخشان بنی اعتماد مبنی بر اختصاص درآمد حاصل از فروش DVD مستند توران خانم به نفع شورا و فرهنگنامه خبر داد.
سخنران بعدی مراسم، «فرهاد قربان زاده» – پژوهشگر حوزه فرهنگ نویسی- نیز طی سخنانی با طرح این پرسش که آیا می‌توان دانشنامه نویسی را با یارانه پیوند زد؟، به معرفی پیکره‌ای سخت افزاری پرداخت که به این پرسش پاسخ مثبت می‌دهد.
در ادامه این مراسم از «ایران گرگین» -سرویراستار فرهنگنامه کودکان و نوجوانان- توسط بزرگان حاضر در مراسم تقدیر به عمل آمد و یک یادگاری به رسم یادبود توسط نوش آفرین انصاری به وی اهدا شد. ایران گرگین در سخنانی با اشاره به جستجوی خویش برای یافتن چیستی و معنای زندگی، اظهار داشت:
«بخش عمده چیستی من در این سالیان دراز، به پیراستن و ویراستن فرهنگنامه سپری شد و این اثر جزئی از معنای زندگی‌ام شده است»
سخنران پایانی مراسم، «علیرضا میرفخرایی» بود که با تشکر از همگان به تشریح مشکلات و دشواری‌های موجود در انتشار فرهنگنامه پرداخت.
در این مراسم از پدیدآورندگان جلد هجدهم فرهنگنامه تقدیر به عمل آمد. همچنین از DVD مستند توران خانم و کتابی با عنوان «چهل سال با فرهنگنامه کودکان و نوجوانان» نیز رونمایی شد.
منبع: شورای کتاب کودک
