تفاوت «اعجوبه ها» با نمونه آمریکایی/ «عصر جدید بچگانه» نبودیم!

 

تفاوت «اعجوبه ها» با نمونه آمریکایی/ «عصر جدید بچگانه» نبودیم!

رضا مهرانفر کارگردان «اعجوبه ها» به بهانه پایان پخش فصل نخست این برنامه، ضمن اشاره به ویژگی های برنامه سازی برای کودکان، تاکید کرد مهران غفوریان بهترین انتخاب برای اجرای این برنامه بود.

رضا مهرانفر کارگردان برنامه «اعجوبه ها» در پایان فصل اول این برنامه در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تصور برخی نسبت به فرآیند استعدادیابی در این برنامه گفت: از ابتدا قرار نبود «اعجوبه ها» برنامه استعدادیابی باشد و ما هم ادعا نکردیم استعدادهای عجیب را به نمایش می گذاریم. قصد ما به تصویر کشیدن بخشی از علاقه مندی ها و توانایی های کودکان سه تا سیزده ساله و فراهم آوردن اوقاتی خوش برای بچه ها و مخاطبان تلویزیون بود.

وی با اشاره به فضای رقابتی در مسابقات استعدادیابی عنوان کرد: بحث رقابت بین کودکان در این برنامه مطرح نبود بلکه «اعجوبه ها» برنامه ای برای معرفی کودکان و توانایی های آنها بود و خود ما هم مراقب بودیم بچه ها به رقابت نیفتند.

نمی خواستیم «عصر جدید بچگانه» بسازیم

مهرانفر اضافه کرد: البته همان ابتدا که تیزرهای برنامه از تلویزیون پخش شد، برخی در خود سازمان هم برایشان جا نیفتاده بود و از آن با نام مسابقه یاد می کردند. در صورتی که ایجاد رقابت در شکل مسابقه در این سن و سال کار درستی نیست و ما هم نمی خواستیم حس رقابت را میان آن ها را برانگیزیم چون قرار نبود این برنامه یک «عصر جدید بچگانه» باشد.

وی ادامه داد: به بیان دیگر ما هدف دیگری را دنبال می کردیم؛ هدفی که به مراتب ارزشمند و ماندگارتر از ایجاد رقابت است؛ تشویق و هدایت والدین در جهت ارج نهادن به توانایی های فرزندانشان که قرار است آینده این کشور را در دست بگیرند.

مهرانفر با اشاره به نگاه سنتی خانواده ها درباره مشاغل فرزندانشان اظهار کرد: از طرفی هدف دیگرمان این بود که نگاه سنتی درباره شغل را تغییر دهیم که وقتی از هر کودکی می پرسید می خواهد چه کاره شود، خانواده منتظر شنیدن پاسخ دکتر یا مهندس شدن از کودکان نباشد.

اعلام کردیم که اعجوبه می تواند فرزند شیرین و بانمک شما باشد تا خانواده ها فکر نکنند لازم است بچه هایشان عجیب و غریب باشند و استعدادهای خارق العاده ای داشته باشند این کارگردان برنامه های تلویزیونی با اشاره به اینکه بعد از توانایی اعجوبه ها مهمترین ویژگی مورد نظر برای حضور کودکان در برنامه «بانمک بودن» آنها بوده است، گفت: از جایی به بعد در تیزرها و زیرنویس برنامه اعلام کردیم که اعجوبه می تواند فرزند شیرین و بانمک شما باشد تا خانواده ها فکر نکنند لازم است بچه هایشان عجیب و غریب باشند و استعدادهای خارق العاده ای داشته باشند. هدفمان این بود که این روحیه را در خانواده ها تقویت کنیم که به فرزندانشان بهتر نگاه کنند و دنبال استعداد خاصی در آنها نگردند. به همین دلیل بود که در این برنامه کودکانی به عنوان اعجوبه حضور داشتند که علاقمندی های جالبی داشتند مثلا به ستاره شناسی، دایناسورها یا آشپزی علاقه مند بودند و به هیچ عنوان برایمان مطرح نبود که کودکان به مباحث صرفا علمی علاقه مند باشند.

وی درباره چالش هایی که با این کودکان در استودیو داشتند و دشواری های ساخت چنین برنامه هایی اظهار کرد: ساخت برنامه با حضور کودکان و نوجوانان دشواری هایی به همراه دارد؛ از یک سو باید استانداردهای یک برنامه تلویزیونی حرفه ای رعایت شود و از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که با کودکان و نوجوانان در خلال ساخت برنامه به گونه ای رفتار شود که اثرات سو تربیتی و عاطفی به دنبال نداشته باشد. بنابراین تک تک تصمیمات و اقداماتمان باید حساب شده و براساس نظرات کارشناسان و مشاوران کودک و نوجوان باشد. هم نمی توان از استانداردهای ساخت یک برنامه تلویزیونی کاست و هم نمی توان ملاحظات کار با کودکان و نوجوانان را در نظر نگرفت. پس سختی چنین پروژه هایی چند برابر ساخت برنامه های گروه بزرگسالان است.

بچه ها در پشت صحنه و جلوی صحنه کاملا عوض می شدند

مهرانفر با اشاره به تمرین هایی که در پشت صحنه با بچه ها داشتند، گفت: بچه هایی که در صحنه و در برنامه دیده شدند بچه هایی بودند که گاهی تا چند جلسه با آن ها تمرین می شد، شب قبل از اجرا هم، همه بچه ها با هم آشنا می شدند و تمرین ها را مرور می کردند. سعی می کردیم با فضایی که برایشان ناشناخته بود مانوس شوند تا دچار اضطراب نشوند، اما گاهی باز هم در ضبط اصلی و روی صحنه همه چیز عوض می شد. مثلا در یک برنامه یک کودک چهار ساله حاضر نمی شد که روی مبل بنشیند و برنامه را ضبط کنیم. نزدیک به یک ساعت روی صحنه دوید تا حاضر شد بنشیند و در تمام مدت همه گروه برنامه ساز با صبوری کار را دنبال می کردند. گاهی اعجوبه هایی که پشت صحنه کاملا مسلط بودند وقتی در مقابل دوربین قرار می گرفتند هیچ حرفی نمی زدند و در سکوت کامل می نشستند، در چنین مواردی نیاز بود که کارشناس و مشاوره برنامه با آن ها گفتگو کند تا دوباره امکان ضبط برنامه فراهم شود.

مهرانفر درباره سوالات مهران غفوریان در مقام مجری برنامه از بچه ها نیز توضیح داد: سوالات مجری از صحبت هایی که طی تمرین ها با بچه ها داشتیم انتخاب و طراحی می شد. تیم کارشناس و نویسندگان برنامه با کودکان گفتگو می کردند و بعد از طریق این گفتگوها سوالاتی طراحی می شد.

نمی توانیم امکانات را همچون «little big shots» برای کودکان فراهم کنیم

وی که پیش از این کارگردانی برنامه «کودک شو» را هم بر عهده داشته است درباره اینکه چرا «اعجوبه ها» همچون نمونه آمریکایی آن «little big shots» که در کشورهای مختلفی اجرا شده است نتوانست فضای جذابی با حضور بچه ها خلق کند، گفت: هر برنامه ای حتی اگر الهام گرفته از نسخه دیگری باشد، نیاز به زمان دارد تا هم به ساختار منسجم برسد و هم مخاطب جذب کند. با این وجود من معتقد نیستم که «اعجوبه ها» برای مخاطب جذاب نبوده است.

مهرانفر افزود: ما در مقطعی پربیننده ترین برنامه شبکه سه بودیم و از طرف دیگر استقبال خانواده ها از برنامه چشمگیر بود. علاوه بر خانواده ها و فرزندانشان، برنامه مخاطبانی از گروه های سنی دیگر نیز داشت. با همه اینها باز هم باید تاکید کنم که تمرین و کار با کودکان بسیار سخت است و نیاز به جلسات متعدد دارد. در نسخه اصلی برنامه، کودکی که می خواهد روی صحنه برود طبق قوانین از چندین روز قبل به لوکیشن برنامه می رود تا با محیط، فضا و امکانات آشنا شود ولی ما اصلا چنین امکانی را نمی توانیم فراهم کنیم.

کودکان غیرقابل پیش بینی هستند

کارگردان « ایرونیجات » اضافه کرد: گاهی علی رغم تمرین های زیادی که داشتیم کودک اصلا حاضر نمی شد روی صحنه برود و مجبور بودیم ضبط را متوقف کنیم. یکی از بچه هایی که در برنامه هم دیده شد با گریه روی صحنه آمد و مهران غفوریان که می دانست او تخم مرغ شانسی دوست دارد هر چند دقیقه یک بار به او یک تخم مرغ شانسی می داد تا روی صحنه بماند. حتی گاهی صحبت هایی که با ما می کردند و جواب هایی که به مهران غفوریان می دادند در پشت صحنه و در ضبط اصلی با هم متفاوت بود که اینها همه از ویژگی های کار با کودکان است. اینکه کودکان غیرقابل پیش بینی هستند، هم جذاب است و هم تولید را سخت می کند.

وی درباره نبود تنوع در برنامه نسبت به حضور کودکان و توانایی های آن ها نیز گفت: این شکل از برنامه سازی در تکرار به دست می آید. یکی از مشکلات ما این بود که خانواده فکر می کردند فرزندش باید استعداد خاصی داشته باشد درحالی که با تنوع برنامه ها متوجه شدند همین قدر که کودکشان بانمک و بامزه باشد و توانایی برقراری ارتباط و بیان علاقه هایش را داشته باشد، می تواند گفتگویی جذاب ارائه کند. ما در برنامه کودکی را معرفی کردیم که به فن رایانه یا فن صنعتی علاقه داشت و شاید همین هم برای مخاطب عجیب بود.

اسم برنامه در تناقض با هدف؟

این کارگردان در واکنش به اینکه اسم برنامه که باعث می شود مخاطب حس کند فرزندش باید استعداد خارق العاده ای داشته باشد، گفت: موافقم و فکر می کنم اسم برنامه مسئولیت این برنامه را بالا برد و یکی از مشکلات ما همین بود. بنابراین در ادامه سعی کردیم روی جذاب و بانمک بودن کودکان تاکید کنیم و با این حال ویدئوهایی که به دست ما می رسید نشان می داد هنوز ویژگی برنامه برای مخاطب جا نیفتاده است ولی نباید انتظار داشت که با ۲۰ تا ۳۰ قسمت مخاطب بداند چه می خواهیم.

وی درباره اجرای یک مجری کودک در برنامه و ارتباط گرفتن با بچه ها اظهار کرد: من موافق اجرای مجری کودک نبودم چون قرار نبود صرفا کودکان مخاطب برنامه باشند. حتی می توان گفت بیشتر هدفمان بزرگسال بود باید کسی را پیدا می کردیم که هم برای بزرگسالان جذاب باشد و هم با کودکان ارتباط برقرار کند. مهران غفوریان بهترین گزینه بود، چون همه از او به دلیل کمدی های خوبش در فیلم و سریال و استندآپ هایش در « خندوانه » خاطره داشتند.

چرا مجری کودک نیاوردیم؟

مهرانفر اضافه کرد: اگر مجری کودک می آوردیم، بزرگسال نمی توانست با او ارتباط برقرار کند این سبک از برنامه با مجری کودک پیش نمی رود. از طرفی غفوریان همینطور که پیش رفت اجرایش پخته تر می شد. به نظرم خودش بود و طبیعی رفتار کرد و در لحظه می توانست کمدی را خلق کند. بچه ها هم دوستش داشتند و با او ارتباط می گرفتند.

این کارگردان برنامه های تلویزیونی همچنین درباره طراحی لباس غفوریان گفت: برنامه و طرح ریزی مان این بودکه استایل او تغییر کند و کت و شلوار بپوشد، زیرا او در گفتگو با بچه ها میزبان بود و هدف این بود که شان کودکان در برنامه بالا باشد.

وی درباره لحن مجری نیز چنین توضیح داد: مهران غفوریان تکیه کلام هایی مثل «بیا بابا» را خودش اضافه کرد تا براساس آن ها بتواند حال خوبی به بچه ها بدهد. از طرفی هم برایش مهم بود که با بچه ها کودکانه حرف نزند و همانطور که گفتم شان کودکان حفظ شود.

غفوریان قسمت آخر احساساتی شده بود

کارگردان «اعجوبه ها» درباره علاقه غفوریان نسبت به این برنامه بیان کرد: اجرای این برنامه برای غفوریان اهمیت زیادی داشت و اینکه بتواند با بچه ها ارتباط برقرار کند و گرم بگیرد، برایش مهم بود. او نسبت به کودکان بسیار حساس هست و شبی که ضبط آخرین قسمت برنامه بود، در پشت صحنه بسیار ناراحت و احساساتی شده بود.

در کشور ما چنین شوخی هایی آن هم از قاب رسانه ملی به هیچ عنوان پسندیده نیست و نه تنها ایجاد خنده نمی کند بلکه باعث کدورت خواهد شد. از دیگر مواردی که مجری در نسخه آمریکایی برای سرگرم کردن مخاطبان استفاده می کند شوخی هایی است که در فرهنگ ما مقبول نیست و ما تمام این خط قرمزها را داریم مهرانفر درباره اینکه فضای گفتگو با کودکان نیز در مقایسه با برند خارجی آن کمتر درآمده است، بیان کرد: نسخه خارجی این برنامه سابقه طولانی دارد و چندین سال است که روی آنتن می رود. از سوی دیگر از آنجا که در نسخه مثلا آمریکایی آن کودکان از همه جای دنیا در این برنامه حضور دارند، تنوع کاراکترها و موضوعات بسیار بیشتر است.

وی افزود: مجری در آن برنامه با فرهنگ ها و زبان های مختلف شوخی می کند. به عنوان مثال در یکی از قسمت ها پسری آلمانی به برنامه آمده است و مجری در تمام مدت با استفاده از شوخی با تفاوت زبانی و فرهنگی، مخاطبان را سرگرم می کند. در کشور ما چنین شوخی هایی آن هم از قاب رسانه ملی به هیچ عنوان پسندیده نیست و نه تنها ایجاد خنده نمی کند بلکه باعث کدورت خواهد شد.

این برنامه ساز تلویزیونی ادامه داد: از دیگر مواردی که مجری در نسخه آمریکایی برای سرگرم کردن مخاطبان استفاده می کند شوخی هایی است که در فرهنگ ما مقبول نیست و ما تمام این خط قرمزها را داریم. با توجه به این خط قرمزها دست مجری در پرورش و نمایش هر شوخی ای باز نخواهد بود که البته این قاعده برنامه سازی و همچنین اصول اخلاقی مورد تایید ماست. من پیش از این هم در «کودک شو» با بچه ها کار کرده ام اما «اعجوبه ها» خیلی کار سخت تری بود و به نوعی اولین برنامه تلویزیونی است که کودکان این قدر در آن محوریت دارند و هنوز زمان می برد تا به نقطه مطلوب برسد.

وی در بخش پایانی درباره برآورده کردن آرزوهای کودکان در این برنامه عنوان کرد: یکی از ویژگی های این برنامه بود که آرزوی برخی از اعجوبه ها برآورده شد و ما توانستیم آرزوها و اهداف بچه ها را هدفمندتر کنیم. بخشی از این اهداف هم از طریق خود نهادها برآورده می شد و ما به دنبال واسطه نگشتیم. به طور مثال سردار هادیانفر فرمانده راهور ناجا وقتی در برنامه دید یک کودک همیار پلیس مهمان برنامه است و چقدر این کار را دوست دارد همکاران ایشان با ما تماس گرفتند و آرزوی اعجوبه برنامه را برآورده کردند و علاوه بر آن همه اعجوبه های فصل یک را با حکم و لباس، همیار پلیس کردند و همچنین جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران نیز دیگر فردی بود که خودش با ما ارتباط گرفت تا آرزوی اعجوبه ای را که به ستاره شناسی علاقه مند بود و دوست داشت آتش نشان شود را برآورده کند. چنین اتفاقاتی برای ما ایجاد انگیزه کرد و فکر می کنم با همین اتفاقات به اهداف برنامه رسیده ایم . همین که کودکان قدمی به اهدافشان نزدیک تر شوند.

 

منبع: خبرگزاری مهر

مرتبط:

لپ گلی را  پس از ۱۷ سال وقفه، تماشا کنید

قله دنیا آنلاین نمایش داده می شود

نمایش آنلاین فیلم «هامون و دریا» فروزش در سایت کانون