مزایای یادگیری موسیقی و ساز برای مغز
اگر در دوران کودکی والدین تان بر خلاف علاقه ی شما اصرار داشتند یادگیری موسیقی و ساز برای شما مفید است و به اجبار شما را به کلاس موسیقی فرستادند، باید بدانید که حق با آن ها بوده. آموختن موسیقی و نواختن ساز در تنظیم مجدد مغز و تقویت آن نقش دارد و جالب آنکه این تأثیر ماندگار است. دانشمندان هنور در تلاشند به همه ی تأثیرات مثبت موسیقی بر مغز پی ببرند اما اصل تأثیرگذاری موسیقی غیر قابل انکار است. بنابراین گرد و خاک ساز قدیمی تان را پاک کنید یا نواختن یک ساز جدید را شروع کنید. فرزندان خود را هم به این کار تشویق کنید. هر چه آن ها در سن کمتری نواختن ساز را شروع کنند تأثیرات این کار بیشتر خواهد بود. در ادامه به ۱۰ مزیت باورنکردنی یادگیری موسیقی و ساز بر مغز می پردازیم.
۱- تقویت ارتباطات میان نیمکره های راست و چپ مغز
تحقیقات نشان می دهد نوازنده ها از بافت سپید بیشتری در جسم پینه ای مغز خود (مجموعه ای از ارتباطات عصبی که نیم کره های مغز را به هم پیوند می دهند) برخوردارند، یعنی ارتباط میان نیم کره ی خلاق سمت راست و نیم کره ی تحلیل گر سمت چپ در آن ها قوی تر است. این مسأله مزیت های زیادی دارد، مثل سریع تر شدن برقراری ارتباط در مغز و خلاقانه تر شدن مهارت های حل مسأله. با این حال، همه ی نوازنده ها از توانایی های شناختی یکسانی برخورداری نیستند و دو عامل سن و میزان نوازندگی در این مسأله تأثیر گذار است. هر چه تمرین ساز زدن بیشتر و سن شروع یادگیری آن کمتر باشد، افراد از مزایای بیشتری برخوردار می شوند.
۲- افزایش عملکرد اجرایی مغز
نوازنده ها عملکرد بهتری در تصمیم گیری، پردازش و حفظ اطلاعات و شیوه ی تطابق بر اساس تغییر نیاز ذهنی دارند و احتمالا علت این مسأله بیشتر بودن بافت سپید در مغز آن ها است. این عملکردهای اجرایی مغز بیشتر از ضریب هوشی در موفقیت های تحصیلی مؤثر هستند. حتی برخی دانشمندان گمان می کنند نواختن ساز می تواند به کودکانی کمک کند که دچار مشکلات عصب شناختی وابسته به عملکرد اجرایی مغز مثل اختلال کم توجهی- بیش فعالی هستند.
۳- تقویت فرآیند تکلم
نواختن ساز نه تنها به مغز در پردازش آواهای موسیقایی کمک می کند بلکه در پردازش آواهای صامت و مصوت در کلام هم نقش دارد. طی تحقیقی در سال ۲۰۱۸ در امریکا مشاهده شد کودکانی که پیانو می نواختند به میزان چشمگیری در تشخیص کلماتی که تنها در یک حرف صامت متفاوت بودند عملکرد بهتری داشتند. این پژوهشگران معتقدند نواختن پیانو حتی بیشتر از مطالعه ی اضافی در تشخیص صداها تأثیر دارد.
پژوهش دیگری در سال ۲۰۱۴ نشان داد موسیقی می تواند به کودکان در پردازش کلمات کمک کند. این محققان گمان می کنند موسیقی و کلام ویژگی های مشترکی مثل زیر و بمی، زمان سنجی و طنین دارند و مغز از گذرگاه های عصبی یکسانی برای پردازش هر دوی آن ها استفاده می کند. هر چه مهارت های زبانی مثل خواندن بهتر باشند، کودکان در یادگیری تمامی موضوعات، از ریاضیات گرفته تا دروس اجتماعی، عملکرد بهتری خواهند داشت.
۴- تقویت حافظه
طبق تحقیقات، با توجه به تأثیر مثبتی که موسیقی در پردازش کلام دارد، افرادی که نواختن ساز را یاد می گیرند، کلمات بیان ادا شده را بهتر به خاطر می سپارند (حافظه ی زبانی). به علاوه، نواختن ساز حافظه ی فعال را تقویت می کند. حافظه ی فعال توانایی ذخیره ی موقت و استفاده از اطلاعاتی است که به شما کمک می کند استدلال کنید، یاد بگیرید و یا کار پیچیده ای را انجام دهید.
۵- افزایش همدلی
آموختن ساز نه تنها بخش های پردازشگر آواها در مغز را تقویت می کند، بلکه توانایی تشخیص احساسات در صداها را افزایش می دهد. نوازنده ها در خوانش نشانه های ظریف احساسی در صحبت ها عملکرد بهتری دارند. با برخورداری از این ویژگی آن ها می توانند روابط بی دردسرتر و عاطفی تری داشته باشند. به علاوه، آموختن موسیقی می تواند به کودکانی کمک کند که دچار مشکل درک عاطفی مثل اوتیسم هستند.
۶- کاهش سرعت روند پیری مغز
طبق تحقیقات، تأثیرات موسیقی در پردازش کلام و حافظه تا سنین کهنسالی به قوت خود باقی می ماند، حتی اگر بعد از دوران کودکی آموختن ساز را رها کرده باشید. طی تحقیقی در سال ۲۰۱۵ در کانادا معلوم شد افراد سالخورده ای که در دوران جوانی نواختن ساز را یاد گرفته بودند در مقایسه با کسانی که آموزش ندیده بودند، سرعت تشخیص کلام در آن ها به میزان ۲۰ درصد بیشتر بود. در تحقیق دیگری افراد سالخورده ای که به مدت ۱۰ سال آموزش موسیقی دیده بودند در مقایسه با گروه دیگر که هرگز آموزشی ندیده بودند، اطلاعات حسی بیشتری مثل داده های شنیداری، تصویری و لامسه ای را به خاطر می سپردند.
۷- تقویت مهارت های ریاضی و علمی
مفاهیم مختلف موسیقی یعنی نوت ها، آکوردها، اوکتاوها، ریتم و متر، همگی از نقطه نظر ریاضی قابل درک هستند. تحقیقات نشان می دهد میان نواختن موسیقی و رشد مهارت های ریاضی ارتباط وجود دارد. طی پژوهشی مشاهده شد خردسالانی که نواختن کیبورد را یاد می گرفتند در تست استدلال فضایی-گذرا عملکرد بهتری داشتند. استدلال فضایی-گذرا به توانایی تجسم ذهنی اشکال فضایی و درک چگونگی جاسازی آن ها در یکدیگر گفته می شود. پژوهشگران معتقدند که تقویت استدلال فضایی-گذرا موجب بهبود عملکرد در علم و ریاضیات می شود.
۸- بهبود مهارت های حرکتی
نواختن ساز نیازمند هماهنگی دست ها، چشم ها و گوش ها است. کسانی که در سنین کم نوازندگی را شروع می کنند، تقویت مهارت های حرکتی موسیقایی آن ها در بخش های دیگر زندگی شان هم تأثیر گذار خواهد بود. طی تحقیقی در کانادا مشاهده شد کودکانی که پیش از ۷ سالگی شروع به آموختن موسیقی کرده بودند در مقایسه با کودکانی که نواختن ساز را دیرتر شروع کرده بودند، عملکرد بهتری در انجام یک مهارت حرکتی غیر موسیقایی داشتند. این عملکرد بهتر در اسکن مغزی آن ها هم مشاهده شد، به طوری که اسکن ها حاکی از قوی تر بودن ارتباطات عصبی در نواحی حرکتی ای بود که به تجسم کردن و انجام حرکات فیزیکی کمک می کنند.
۹- تقویت سلامت روانی
طبق تحقیقات نوازندگان در مقایسه با دیگران کمتر مستعد پرخاشگری، افسردگی و خشم هستند. از قرار معلوم موسیقی به آن ها کمک می کند کنترل عاطفی و تمرکز بیشتری داشته باشند. طی تحقیقی بر روی اسکن مغزی افراد ۶ تا ۱۸ ساله مشاهده شد مغز کسانی که ساز می زدند عملکرد بهتری در تنظیم احساسات و سطح اضطراب و توانایی تمرکز داشت. در پژوهش دیگری معلوم شد نواختن موسیقی به کاهش اضطراب هم کمک می کند. به عبارت دیگر، علائم فیزیکی و روانی ناشی از اضطراب مثل زخم معده، سردرد، فشار خون بالا و ضعف سیستم ایمنی بدن، در نوازندگان کمتر دیده می شود.
۱۰- افزایش خودباوری
مزایای روانی ناشی از آموختن موسیقی (و شاید همنوازی با دیگران) موجب خودباوری بیشتر فرد می شود. طی پژوهشی مشاهده شد کودکانی که به مدت ۳ سال هر هفته به کلاس پیانو می رفتند در مقایسه با کودکانی که آموزش موسیقی نمی دیدند، از خودباوری بیشتری برخوردار بودند. در پژوهش دیگری، کودکانی که در مدرسه در گروه اجرای موسیقی شرکت داشتند کمتر احساس بیگانگی و بیشتر احساس موفقیت می کردند.
مرتبط:
