راز تربیت کودکانی با هوش هیجانی بالا
کودکی را تصور کنید که هنگام ورود به یک موقعیت اجتماعی جدید، درست وقتی که خشمگین است، می‌تواند با جرأت و با صراحت بگوید: “من الان عصبی هستم”. یا نوجوانی را تصور کنید که چند نفس عمیق می‌کشد و به دوستش می‌گوید: “می‌دانم که عصبانی هستی، اما از اینکه با من اینطور صحبت می‌کنی، راضی نیستم.” کودکانی که می‌توانند احساسات خود و احساسات دیگران را تشخیص دهند، سطح بالایی از هوش هیجانی را نشان می‌دهند.
اهمیت پرورش هوش هیجانی در کودکان
خوشبختانه، گام‌های زیادی وجود دارد که می‌توانیم برای کمک به کودکان در پرورش هوش هیجانی در هر سنی برداریم. در همین راستا،ارائه ابزار و منابعی که مخصوص آنها طراحی شده باشد، ضروری است.
ایمی مورین مددکار اجتماعی بالینی شهیر، روان‌درمانگر، مدرس روانشناسی دانشگاه و متخصص در زمینه قدرت ذهنی کودکان است. او در کتاب ۱۳ کاری که کودکان قوی انجام می‌دهند، ابزارهایی را معرفی می کند که به کودکان کمک می‌کند احساسات خود را درک کنند و راه‌های سالمی برای ابراز این احساسات پیدا کنند.از دید امی مورین بسیار مهم است که به کودکان راهنمایی های عملی بدهیم تا مهارت‌های خود را در موقعیت‌های واقعی تمرین کنند.
اختلاف نظر با خواهر و برادر، یک تکلیف درسی دشوار و سوءتفاهم با یک دوست، همگی فرصت‌های اصلی برای کمک به کودکان در پرورش هوش هیجانی بیشتر هستند.
مزایای هوش هیجانی
کودکانی که هوش هیجانی بالاتری دارند، موفقیت تحصیلی بیشتر، سلامت روان بهبود یافته و روابط مثبت‌تری را تجربه می‌کنند.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۵ در مجله روانشناسی رشد کاربردی منتشر شد، که نشان داد مهارت‌های هوش هیجانی در کودکان با سطوح پایین‌تر اضطراب، افسردگی و پرخاشگری مرتبط است.
این تحقیق بر اهمیت مداخلات زودهنگام در آموزش مهارت‌های هیجانی برای پرورش افراد سازگارتر و آگاه‌تر از نظر اجتماعی تأکید می‌کند.تحقیقات همچنین نشان داده است که هوش هیجانی را می‌توان آموخت – مادامی که بزرگسالان ابزارهای آموزشی را در اختیار کودکان قرار دهند.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۶ که در مجله Emotion Review منتشر شد، که تأکید کرد هوش هیجانی را می‌توان از طریق برنامه‌های آموزشی هدفمند که در آن والدین و معلمان با کودکان در مورد احساسات صحبت می‌کنند، بهبود بخشید.
سطوح بالاتر هوش هیجانی همچنین به کودکان کمک می‌کند تا انعطاف‌پذیری خود را افزایش دهند. کودکانی که مهارت‌های عاطفی قوی دارند، برای مدیریت استرس و بهبودی از شکست‌ها مجهزتر هستند.
استراتژی‌های عملی پرورش هوش هیجانی کودکان ویژه والدین
هر روز فرصت‌های زیادی برای کمک به کودکان در پرورش هوش هیجانی وجود دارد. و هر بار که آنها قوانین را زیر پا می‌گذارند، دچار فروپاشی می‌شوند یا به احساسات کسی آسیب می‌زنند، فرصتی برای کمک به آنها در یادگیری و تمرین مهارت‌های جدید است. در اینجا چند نمونه از استراتژی‌هایی که می‌توانید برای کمک به فرزندتان در افزایش هوش هیجانی‌اش استفاده کنید، آورده شده است.
۱٫ الگوی آگاهی عاطفی
احساسات خود را تصدیق کنید و آنها را در طول روز به زبان بیاورید. این به کودکان کمک می‌کند تا درک کنند که همه احساساتی دارند و این احساسات در طول روز تغییر می‌کنند.
هنگامی که با هم غذا می‌خورید، زمانی را که در طول روز یک احساس قوی را تجربه کرده‌اید، به اشتراک بگذارید. در مورد کارهایی که برای مدیریت آن احساس انجام داده‌اید و آنچه از آن آموخته‌اید صحبت کنید.
۲٫ واژگان عاطفی را آموزش دهید
گسترش واژگان عاطفی کودک به آنها کمک می‌کند تا احساسات خود را دقیق‌تر بیان کنند. این باعث کاهش ناامیدی و افزایش ارتباط می‌شود.این جملات را همواره در نظر داشته باشید و وقتی احساسات کودک دستخوش تغییر می شود بگویید: «به نظر می‌رسد الان عصبانی هستی» یا «می‌بینم که چقدر از این اسباب‌بازی جدید هیجان‌زده‌ای!»
۳. همدلی را تشویق کنید
آموزش کودکان برای در نظر گرفتن دیدگاه‌های دیگران، همدلی را تقویت می‌کند. بحث در مورد احساسات شخصیت‌ها در داستان‌ها یا موقعیت‌های واقعی به کودکان کمک می‌کند تا احساسات دیگران را درک کرده و با آنها ارتباط برقرار کنند.
بعد از یک قرار بازی یا فعالیت گروهی، از فرزندتان بپرسید که فکر می‌کند دوستانش در طول تعامل چه احساسی داشته‌اند.از کودکان کوچک تر بخواهید که با شکلک درآوردن، به شما نشان دهند که احتمالاً شخص دیگری چه احساسی داشته است.وقتی فرزندتان چهره‌ای غمگین یا عصبانی به خود می‌گیرد، برای لحظه‌ای همان احساس را تجربه می‌کند و این می‌تواند به آنها بیاموزد که تشخیص دهند رفتارشان چگونه بر احساسات دیگران تأثیر می‌گذارد.
۴. گوش دادن فعال را تمرین کنید
با توجه کامل به فرزندتان در طول مکالمات، اهمیت گوش دادن را به او نشان دهید. این کار احساسات آنها را تأیید می‌کند و ارتباط آزاد را تشویق می‌کند.
هر روز زمانی را برای «بررسی احساسات» اختصاص دهید تا فرزندتان بتواند تجربیات روزانه خود را بدون وقفه به اشتراک بگذارد.سؤال نپرسید یا نصیحت نکنید. در عوض، فقط به آنها بگویید که هر احساسی که دارند اشکالی ندارد – و آنها می‌توانند نحوه برخورد با آن احساسات را انتخاب کنند.
۵٫ نقش‌آفرینی
ایفای نقش در سناریوهای مختلف به کودکان اجازه می‌دهد تا پاسخ‌های عاطفی و حل مسئله را تمرین کنند. این کار باعث ایجاد اعتماد به نفس در مدیریت موقعیت‌های واقعی زندگی می‌شود.
یک بازی نقش‌آفرینی ایجاد کنید که در آن فرزندتان با چالش‌های مختلفی روبرو می‌شود و در مورد پاسخ‌های عاطفی مناسب و استراتژی‌های مقابله با آنها بحث کنید. راهنمایی ارائه دهید و از آن به عنوان فرصتی برای کمک به آنها در حل مسئله و تمرین مهارت‌های جدید استفاده کنید.
پرورش هوش هیجانی در کودکان سفری است که شامل صبر، تمرین و مشارکت می‌شود. با بزرگ شدن فرزندتان، آنها با چالش‌های جدیدی روبرو می‌شوند که به آنها امکان می‌دهد مهارت‌های عاطفی خود را تقویت کنند.
به عنوان بخشی از جعبه ابزار فرزندپروری خود، استراتژی‌های متنوعی را اجرا کنید تا به فرزندتان کمک کنید تا با اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیری، احساسات خود را هدایت کند. سرمایه‌گذاری در رشد عاطفی آنها امروز، راه را برای آینده‌ای متصل‌تر و رضایت‌بخش‌تر هموار می‌کند.
