کاهش نرخ زاد و ولد، ابرقدرت‌های جهان را تهدید می‌کند
نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ زاد و ولد در سطح جهانی کاهش یافته و بیماری کووید- ۱۹ در بسیاری از کشورها رشد جمعیت را با کاهش تولد، مهاجرت و امید به زندگی متوقف کرده است، البته قبل از همه‌گیری نیز شهرنشینی باعث کاهش جمعیت شده بود.
به نقل از ویفروم، دولت چین تنها پنج سال پس از اعلام رسمی سیاست تک فرزندی سال ۱۹۸۰ اعلام کرد که خانواده‌های چینی می‌توانند حداکثر سه فرزند داشته باشند و علت این تغییر کاهش باروری بود.
طبق آخرین سرشماری منتشرشده در ماه مه، کشور چین سالانه با کاهش جمعیت حدود ۴۰۰ هزار نفری روبرو است، البته این کشور ادعا می‌کند که همچنان در حال افزایش جمعیت است و حتی اگر این پیش‌بینی‌ها تنها به صورت اسمی باشد، ممکن است کاهش جمعیتی که پیش از این برای اواسط قرن پیش‌بینی شده بود، از سال ۲۰۳۰ شروع شود. به این معنی که چین بین ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون نفر (حدود نیمی از جمعیت امروز) از جمعیت خود را تا سال ۲۱۰۰ از دست می‌دهد.
تغییرات جمعیتی چین در میان ابرقدرت‌ها منحصربه‌فرد نیست. طبق آخرین سرشماری ایالات‌متحده، میزان زاد و ولد این کشور از سال ۲۰۰۷ به مدت ۶ سال متوالی، ۱۹ درصد کاهش داشته است. در حال حاضر، نرخ زاد و ولد در ایالات‌متحده مانند چین، بسیار پایین‌تر از نرخ جایگزینی و ۱.۶ است. شایان‌ذکر است که این رقم در کشور چین ۱.۳ است. برای این‌که یک کشور به‌طور طبیعی جایگزینی جمعیت داشته باشد، نرخ زاد و ولد باید حداقل ۲.۱ باشد.
همچنین هند به عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان با نرخ باروری کلی بر اساس موالید ۲.۱ به فهرست کشورهایی با باروری پایین اضافه شده است. کشورهای دیگری مانند ژاپن (۱.۳)، روسیه (۱.۶)، برزیل (۱.۸)، بنگلادش (۱.۷) و اندونزی (۲.۰) نیز در این فهرست قرار گرفته‌اند. هنوز کشورهایی با میزان زاد و ولد بالا مانند پاکستان (۳.۴) و نیجریه (۵.۱)وجود دارند، اما این تعداد نسبت به سال ۱۹۶۰، زمانی که پاکستان ۶.۶ و نیجریه ۶.۴ بود نیز پایین است و هر ساله کاهش می‌یابد.
این روزها، در بسیاری از کشورها و به ویژه کشورهای پیشرفته، کودک‌آوری به صورت خواسته و برنامه‌ریزی‌شده است و تصمیم‌گیری برای داشتن کودک منوط به خوش‌بینی نسبت به آینده است. البته کسب خوش‌بینی در همه‌گیری جهانی دشوار خواهد بود و موسسه بروکینگز در آمریکا تخمین می‌زند که درنتیجه ناامنی اقتصادی مرتبط با بیماری همه‌گیر، ۳۰۰ هزار نوزادی که می‌توانستند در ایالات‌متحده متولد شوند متاسفانه متولد نشده‌اند اما این دوران اصلاح خواهد شد؟
برخی از تحلیل‌گران پیش‌بینی کرده‌اند، احتمالا زمانی که واکسن‌ها به‌طور گسترده در دسترس باشند و محدودیت‌ها برداشته شوند، رشد اندکی در جمعیت اتفاق خواهد افتاد، اما بعید است که به‌طور کامل جبران شود. تجربه‌ها نشان داده است، اگر زوجی به هر دلیلی کودک‌آوری را به تعویق بیاندازد معمولا آن را جبران نخواهد کرد.
در بسیاری از کشورهای پیشرفته، کاهش باروری در نتیجه همه‌گیری، تنها یکی از موارد موثر در توقف جمعیت بوده است. بسته‌شدن مرزها، عامل دیگری در این موضوع است. در سال ۲۰۲۰، استرالیا به دلیل کنترل دقیق مرزها برای کاهش شیوع بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹، اولین کاهش جمعیت خود را از زمان جنگ جهانی اول تاکنون ثبت کرد. همچنین، کانادا در سال گذشته ۱۸۰ هزار متقاضی اقامت دائم داشت که بسیار کمتر از ۳۸۱ هزار نفر هدف بود و اقامت‌های جدید به دلیل ویزای دانشجویی یا کار بودند.
تلفات بیماری، عامل سوم و البته ناخوشایند دیگر است. محققان پیش‌بینی کرده‌اند، امید به زندگی در ایالات‌متحده به علت مرگ‌های ناشی از بیماری کووید- ۱۹، یک سال کاهش یافته است. سیاه‌پوستان آمریکایی نیز دو سال امید به زندگی و افراد در آمریکای لاتین، سه سال امید به زندگی را از دست دادند. نتایج بررسی‌ها نشان داد که بیماری همه‌گیر کووید، عامل مرگ بیش از ۳ میلیون نفر بوده است، اما این رقم می‌تواند بسیار بیشتر باشد، زیرا ممکن است برخی از کشورها آمار درستی را ارائه نکرده باشند. برای مثال، در کشور هند که روزانه ۴۰۰۰ مرگ به علت بیماری کووید را ثبت کرده است، ممکن است آمار واقعی به مراتب بیشتر باشد.
محققان اظهار کردند: تمام موارد دخیل در کاهش جمعیت به علت بیماری همه‌گیر نیست و کاهش جمعیت از اواخر قرن جاری اتفاق افتاده و مهمترین عامل شهرنشینی بوده است. بزرگترین مهاجرت در طول تاریخ بشر طی قرن گذشته اتفاق افتاده است و امروزه نیز افراد از جایی به جای دیگر مهاجرت می‌کنند. یک سوم جمعیت جهان در سال ۱۹۶۰، در یک منطقه زندگی می‌کردند امروز این رقم حدود ۶۰ درصد است. بعد از مهاجرت، افراد تعداد فرزندان کمتری خواهند داشت، زیرا فرزندآوری با افزایش هزینه همراه است.
نقل مکان به شهر یا کشور دیگر، منجر به تغییر سبک زندگی افراد خواهد شد. زنان شهری به دنبال تحصیلات و شغل هستند و از بارداری پیشگیری می‌کنند. این روزها، زنانی که برای اولین‌بار مادر می‌شوند، سن بیشتر و فرزند کمتری دارند و بارداری در سنین پایین کاهش یافته است. میزان فرزندآوری در زنان بالای ۴۰ سال نسبت به زنان ۲۰ سال و کمتر از آن در بیشتر کشورهای پیشرفته، افزایش یافته است. بیماری کووید- ۱۹ ممکن است که شروع کاهش جمعیت را پیش برد اما مطمئنا باعث آن نشده است.
شاید کاهش جمعیت در افزایش کیفیت آب‌وهوا موثر باشد، اما عواقب اقتصادی شدیدتری خواهد شد. در دهه ۱۹۶۰ برای هر بازنشسته ۶ نفر در سن کار وجود داشت، اما امروز این نسبت سه به یک است و تا سال ۲۰۳۵ دو به یک خواهد شد. با توجه به این‌که بشر در آینده بسیار کوچکتر و پیرتر خواهد شد، باید به افزایش جمعیت توجه بسیاری داشته باشیم.
منبع: ایسنا
