رنگ شادی کودکانه را به شهرها نپاشیده‌ایم
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گفت: در شهرهای فعلی، کودکان با فضاهای شهری غریبه هستند و آنها حتی محیط پر استرسی را جهت عبور از خیابان‌ها تحمل می‌کنند.
فرزانه نصراصفهانی اظهار کرد: از ۴ میلیارد جمعیت فعلی کره زمین، تقریبا یک سوم شهرنشینان را کودکان تشکیل می‌دهند و تخمین زده می‌شود که تا سال ۲۰۵۰، تقریبا ۷۰ درصد از کودکان جهان ساکن مناطق شهری خواهند بود؛ بنابراین توجه جدی به شهر دوستدار کودک ضروری است.
وی افزود: مفهوم شهر دوستدار کودک به این معنی است که دولتمردان چگونه این شهرها را بر اساس علایق کودکان اداره می‌کنند و نیز به شهرهایی گفته می‌شود که در آنها حقوق اساسی کودکان مانند سلامت، حمل و نقل، آموزش و فرهنگ رعایت می‌شود؛ بر این اساس کودکان به عنوان شهروندانی تعریف شده‌اند که حقوقی دارند و حق دارند نظراتشان را ابراز کنند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری با بیان اینکه یک شهر دوستدار کودک تنها یک شهر خوب برای کودکان نیست، بلکه شهری است که به وسیله کودکان ساخته می‌شود، تصریح کرد: تغییرات گسترده از جمله صنعتی شدن، تبدیل بسیاری از سکونتگاه‌های روستایی به شهر، گسترش شهر نشینی و زندگی آپارتمانی سبب شده است که کودکان امروز در یک محیطی انسان ساخت و دور از محیط طبیعی رشد کنند و شاهد محیطی باشند که کاملا متعلق به قشر بزرگسال است؛ لذا این فضاها نمی‌تواند نیازهای عاطفی کودکان را تامین کند؛ بنابراین کودک باید در اولویت برنامه‌های شهر دوستدار کودک قرار داشته باشد شهری که کودکان در خیابان احساس کنند با بزرگسالان همتراز هستند و به هیج وجه احساس تبعیض نکند و بتواند به آسانی و با امنیت بازی کند.
نصراصفهانی ادامه داد: کودکان به عنوان شهروندان کوچک نیازمند فضاهایی هستند که در آن احساس راحتی و امنیت کنند؛ کودکان مایلند اجتماعی باشند و با هم سن و سال‌های خود و جامعه در ارتباط باشند؛ همچنین تمایل دارند که وقت خود را در محیط‌های طبیعی صرف کنند.
داستان غمگین شهرهای ایران
وی بیان کرد: حضور کودکان در کوچه، خیابان و پارک‌ها بدون هیچ دغدغه‌ای نشان از شهری است که به کودکانش اهمیت می‌دهد ولی داستان شهرهای ما در ایران در این زمینه اسفناک است و یکی از گروه‌های خاموش که در برنامه ریزی شهری توجه کمتری به آنها شده است، کودکان هستند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: در کشور ما بسیاری از امکانات در فضاهای شهری تنها بر اساس مقیاس بزرگسالان ساخته شده است؛ حتی در پارک‌ها که یکی از مهم ترین فضاها برای حضور کودکان به شمار می‌روند نیمکت‌ها، آبخوری‌ها و سایر وسایل در اندازه‌هایی ساخته شده است که در بی توجهی کامل به ابعاد یک کودک را داراست و این مساله باعث می‌شود تا کودک در استفاده از امکانات احساس ناتوانی کند.
نصراصفهانی با اشاره به اینکه در کشور ما کودکان کمترین نقش را در آلودگی محیطی دارند، اما در فضایی که زندگی می‌کنند بیشترین آسیب را از آلودگی صوتی و هوا می‌برند، ادامه داد: در حال حاضر فضاهای سبز موجود در سطح کشور که تقریبا استاندارد و متناسب با روحیات کودک طراحی شده باشد تعدادشان اندک است و بیشتر مکان آنها در فضاهای میانی شهر است، مکانی که دسترسی برای خود کودک سخت و نیاز به کمتر شدن مشغله والدین و حضور پدر و مادر است که این باعث دور بودن از محیط‌های سبز و مناسب روحیه آنهاست.
وی افزود: این مسائل باعث بروز مشکلات روانی چون پرخاشگری، انزوای اجتماعی، کمبود فضا برای تفریح، خشونت و ناامنی برای کودکان شده است و آنچه مسلم است این است که فضاهای شهری باید برای تمام اقشار جامعه ایمن، قابل استفاده و جذاب باشد و این تنها برای بزرگسالان خلاصه نمی‌شود و از آنجا که کودکان عامل پیوند نسل‌های گذشته و آینده در هر جامعه هستند نقش بسیار تاثیرگذاری در ترسیم آینده هر کشور ایفا می‌کنند چراکه کودکان امروز، مردان و زنان فردای جامعه هستند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری اظهار کرد: شهری که به کودکان خود توجه نکند، نیازهای آنان را در نظر نگیرد، مشکلات و خواسته‌های آنان را نشناسد، نسل آینده خود را به مخاطره انداخته است و بی تردید کودکی که از امکان تحصیل، بازی و تغذیه مناسب بی بهره بماند، در آینده به جای کمک به مشکلات شهری خود یک مشکل برای شهر و شهرنشینان تبدیل خواهد شد.
نصراصفهانی ادامه داد: امروزه در بسیاری از کشورها از نظرات و مشارکت کودکان در برنامه‌ریزی برای شهر به صورت گسترده و موثری استفاده می‌کنند و به گونه‌ای فضای عمومی شهر را سامان می‌دهند که زمین‌های بازی، کتابخانه مخصوص کودکان، فرهنگسراها، محیط‌های طبیعی مانند فضای سبز شهری به راحتی در اختیار کودکان قرار گیرد و به محل سکونت کودکان نزدیک باشد.
صدای شادی کودکان باید بلندتر از همهمه شهر باشد
وی افزود: شهری به عنوان شهر دوستدار کودک شناخته می‌شود که از آلودگی‌های بصری، تنفسی و صوتی پاک باشد و صدای کودکان بلندتر از صدای وسیله نقلیه و فعالیت‌های شهری باشد و بهتر است در تمامی فضاها، معابر و پیاده روهای شهری با استفاده از طراحی متفاوت با رنگ، نور و یا مبلمان شهری متناسب، فضای شهری را برای کودکان جاذب تر کرد تا کودکان امروز و آینده تنها شاهد شهری خاکستری و بی رنگ و بو نباشند و باید محیطی فراهم کرد تا کودک بتواند معنایی با مکان شهری برقرار کند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری با اقداماتی از جمله نزدیک بودن محل بازی و فضای سبز به خانه و مدرسه، ساماندهی در رابطه با عبور موتور سواران از پارک و پیاده رو در راستای رفتن کودکان به محل بازی بدون استرس و نگرانی، بازی کردن با آب و خاک بدون هیچ مانع و احتیاطی، ترمیم و تعویض وسایل شکسته در پارک‌ها و فضاهای بازی، برنامه ریزی برای متکدیان خیابانی و به خصوص متکدیان کودک و رسیدگی به جوی‌ها و سطل‌های زباله و بوی بد آنها، می‌توان محیط شادی را برای کودکان ایجاد کرد.
نصراصفهانی یادآور شد: می‌توانیم با ایجاد حس جذابیت و تازگی در فضای کودکان با اقداماتی از جمله ایجاد کف پوش‌ها و خطوط عابر پیاده با استفاده از نورپردازی و رنگ، کشیدن نقاشی با رنگ‌های شاد بر روی دیوارهای شهری، طراحی فضاهای مختص دوچرخه‌سواری برای افزایش امنیت کودکان و ایجاد موزه، کتابخانه‌های تخصصی کودکان، تئاتر کودک، خانه قصه و شعر و نقاشی دیواری فضای امنی را برای کودکان پدید آوریم و برنامه ریزان شهری بیش از همه باید به این امور توجه کنند تا شادی را به شهر بازگردانند.
منبع: ایسنا
