چگونه مهارت «نه گفتن» را به فرزندان آموزش دهیم
یک روانشناس گفت: اگر توانایی نه گفتن را نداریم ؛ یعنی به تأیید دیگران نیاز داریم، این باور را داریم که زمانی خوب و دوست داشتنی هستیم که به همه جواب مثبت و بله بگوییم.
لیلا میررضایی اظهار کرد: آموزش چگونگی نه گفتن به کودکان از سه سالگی شروع می‌شود؛ در این سن کودک به‌عنوان «من بودن» و کسی که من هم یک شخص هستم، رشد می‌کند.
وی ادامه داد: بنابراین کودکان در چنین شرایطی مقداری لجباز و خودخواه می‌شود و این طبیعی بوده و خوب است که این طور می‌شوند؛ یعنی کودک می‌خواهد بگوید من نیز مثل یک فرد می‌توانم تصمیم بگیرم.
میررضایی بیان کرد: در پایان سه سالگی، کودک مشاهده می‌کند که والدینش کارهای مختلف را انجام می‌دهند اما به وی یکسره توصیه کرده و دستور می‌دهند، اما وقتی «من» در کودک شکل پیدا می‌کند، می‌خواهد بگوید خودم تصمیم می‌گیرم و چرا برای من تصمیم می‌گیرید.
این روانشناس تصریح کرد: اگر در خانواده‌ای به قدری با کودک برخورد کنند و به کودک بگویند که «تو وقتی به حرف دیگران توجه نمی‌کنی دوست داشتنی نیستی و آن زمان که به حرف‌ها گوش کرده و مطیع هستی دوست داشتنی هستی»؛ بعد از آن کودک مشاهده می‌کند برای بقا نیازمند تأیید دیگران است.
وی عنوان کرد: حالا که کودک نیازمند تایید دیگران شد؛ مثلاً فردی می‌گوید: «شما پسر خوبی هستی و پیشنهاد می‌دهد بیا به پارک برویم.» کودک در این شرایط می‌بیند که اگر پیشنهاد را قبول نکند آن را تایید نمی‌کنید؛ پس در نتیجه فکر می‌کند دوست داشتنی نیست.
میررضایی اضافه کرد: اینکه ما نمی‌توانیم «نه» بگوییم؛ یعنی به تأیید دیگران نیاز داریم، این باور را داریم که زمانی خوب و دوست داشتنی هستیم که به همه جواب مثبت و بله بگوییم؛ در نتیجه ریشه این موضوع در آموزش‌های خانواده و مدرسه است.
این روانشناس در پاسخ به این پرسش که چگونه این نقیصه را در کودک برطرف کنیم؟ بیان کرد: باید از ابتدا ما روحیه انتقادی را در کودکان تشویق کنیم؛ یعنی کودک موضوعی را نقد کرده و نظر دهد، مخالفت کرده و حرفش را بیان کند؛ به اصطلاح میدان ببیند و وقتی در خصوص موضوعی جواب منفی می‌دهد، مورد تأیید قرار گیرد.
وی افزود: البته این منافاتی با رعایت ادب ندارد؛ همان «نه» گفتن را می‌توان مؤدبانه یا بی‌ادبانه گفت و باید این را یاد بگیرند؛ در درجه اول در خانواده و بعد در مدرسه به کودکان این موضوع را یاد دهیم، به کودک میدان بدهیم تا آزادی سخن گفتن و مخالفت را داشته باشند و وقتی با موضوعی مخالفتی می‌کنند، مورد تشویق قرار بگیرند.
منبع:ایسنا
مرتبط:
تربیت کودک مسئولیت پذیر از راه درست و موثر
