روش استفاده از دماسنج در اندازه گیری تب کودک
چند نوع دماسنج برای اندازه گیری تب کودکان وجود دارد که کارکرد هر کدام متفاوت است بهتر است کارکردن با هر کدام از آن ها را برای مواقع ضروری بلد باشیم.
تب علامت مبارزه بدن او با میکروب هاست و به خودی خود هیچ آسیبی به دنبال ندارد و می تواند سبب تشخیص زود هنگام بیماری ها گردد و بسته به میزان مدت و زمان بروز و نیز سن کودک، نشانگر مشکلاتی خاص است.
همه تب ها نیاز به درمان ندارند اما تب بالا که موجب کم آبی و ناراحتی کودک می شود وهمراه با علائم مختلفی است می تواند نگران کننده باشد پس ابتدا باید راهکاری برای پایین آوردن تب اندیشید و سپس به دنبال علت زمینه ای تب بود . در این بخش با معرفی انواع دماسنج نحوه اندازه گیری تب را توضیح داده ایم و به اقدامات لازم برای کاهش تب پرداخته ایم.
انواع دماسنج
دماسنجی را انتخاب کنید که طریقه درست استفاده از آن را بلد باشید و قبل از استفاده به دقت دفترچه راهنمای آن را بخوانید . سریعترین و دقیق ترین عدد به وسیله دماسنج های دیجیتال به دست می آید. این دماسنج ها در سایزها و شکل های متفاوتی هستند و می توان آنها را از سوپرمارکت ها و داروخانه ها تهیه کرد و دارای قیمت های مختلف هستند. با روش های اندازه گیری زیر دماسنج های دیجیتال را می توان استفاده کرد:
• دهانی
• مقعدی
• زیربغلی
راه های اندازه گیری تب در کودک
اندازه گیری تب کودک با دماسنج دیجیتالی:
دماسنج را روشن کرده و مطمئن شوید که عدد قبلی بر روی آن نمانده و عدد روی صفحه آن صفر است. سنسور دما در نوک دماسنج های دیجیتال که میله ای پلاستیکی و قابل انعطاف هستند قرار دارد و طرف دیگر آن اعداد و درجه تب را نشان می دهد.
اگر دماسنجتان از کاورهای قابل تعویض پلاستیکی استفاده می کند، دقت کنید که کاور موردنظر را براساس توصیه های تولیدکننده که در دفترچه راهنما قید شده است، تهیه کنید. بعد از هر بار استفاده کاور را دور بیندازید و دماسنج را تمیز کنید.
دماسنج های الکترونیکی گوش دمای پرده صماخ—دمای داخل کانال گوش– را اندازه گیری می کنند. این دماسنج ها گران هستند و برای نوازدان سه ماهه یا کوچکتر دقیق نیستند اما برای بچه های بزرگتر سریع و آسان می باشند.
دماسنج های نوار پلاستیکی که در آن نوارهای پلاستیکی کوچکی که روی پیشانی برای اندازه گیری تب می فشارید دقیق نیستند و برای نشان دادن دمای بدن برای نوزادان و بچه های کوچکتر قابل اعتماد نیستند.
اندازه گیری تب کودک با دماسنج معمولی:
دماسنج های پیشانی قادر به نشان دادن تب فرزندتان هستند اما دقیق تر از دماسنج های دیجیتال دهانی یا مقعدی نیستند.
دماسنج پستانکی با اینکه استفاده شان بسیار راحت است اما برای نوزادان کمتر از سه ماهه نباید استفاده شوند و به اندازه دماسنج های مقعدی دقیق و قابل اعتماد نیستند. برای این گرفتن تب به وسیله این دماسنج لازم است که کودک آن را به مدت چند دقیقه بدون حرکت در دهان خود نگه دارد که این کاربرای کودکان غیرممکن است.
دماسنج های شیشه ای جیوه ای بخاطر قرارگیری احتمالی در معرض جیوه ، نباید مورد استفاده قرار گیرد. اگر هنوز در خانه از این دماسنج ها دارید، از پزشک یا درمانگاه محل سوال کنید این دماسنج را ازکجا می توانید دور بیندازید.
اندازه گیری تب کودک از طریق گرفتن دمای دهانی:
برای گرفتن تب کودک گذاشتن دماسنج در دهان او کار راحتی است اما نیاز به همکاری کودک دارد.
۱٫ ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از خوردن یا آشامیدن فرزندتان از او دمای دهانی بگیرید و در این زمان نباید آدامس یا آبنبات در دهان کودک باشد.
۲٫زیر زبان کودک نوک دماسنج را قرار داده و از او بخواهید که دهانش را ببندد و بگویید که نباید حرف بزند یا دهانش را باز کند و باید از بینی نفس بکشد.
۳٫ بعد از شنیدن صدای هشدار ، دما سنج آماده خواندن است سپس عدد را در کنار ساعت روی صفحه یادداشت کنید.
اندازه گیری تب کودک با گرفتن دمای زیربغلی:
ساده ترین راه برای گرفتن دمای بدن کودک گذاشتن دما سنج بر زیر بغل کودک است اما این روش به اندازه دمای مقعدی یا دهانی دقیق نیست اما استفاده از این روش برای کودکانی که نمی توانند دماسنج را در دهان خود نگه دارند ، بهتر است.
۱٫ لباس کودک را درآورید و نوک دماسنج را زیر بغل او بگذارید دقت کنید نوک دماسنج باید با پوست تماس داشته باشد .
۲٫ برای نگه داشتن دماسنج زیر بغل دست کودکتان را به سمت سینه او خم کنید .
۳٫ بعد از شنیدن صدای هشدار دهنده ، دماسنج آماده خواندن است سپس عدد را در کنار ساعت روی صفحه یادداشت کنید.
اندازه گیری تب کودک با گرفتن دمای مقعدی:
شاید فکر کنید که گرفتن دمای مقعدی کودکتان سخت است اما نگران نباشید، کار بسیار ساده ای است:
۱٫با وازلین سر دماسنج را چرب کنید.
۲٫ فرزندتان را به صورت دمر روی پاهایتان یا روی یک سطح صاف و محکم بخوابانید و کف دستتان را روی کمر او بگذارید. یا اینکه او را به به سمت سینه و به صورت طاق باز با پاهای خم شده بخوابانید و دستتان را روی پشت و ران های او بگذارید.
۳٫ دماسنج چرب شده را با دست دیگرتان، ۱٫۲۵ تا ۲٫۵ سانتیمتر وارد مقعد کودک کنید اما اگر کودک مقاومت نمود این کار را انجام ندهید.
۴٫ بین انگشت دوم و سوم دماسنج را در حالی که فرزندتان را آرام کرده اید و در گوشش چیزی می خوانید ، نگه دارید.
۵٫ صدای هشدار دماسنج نشان می دهد که آماده خواندن است، سپس عدد را همراه با ساعت روی صفحه بنویسید.
نکاتی برای استفاده از دماسنج در اندازه گیری تب کودک
گرفتن دمای بدن کودکی که دچار تب شده است بسیار سخت است . مهمترین ابزارهای پزشکان برای تعیین بیماری یا عفونت در کودکان استفاده از دماسنج است که به درجه حرارت بدن، به سن کودک و اخلاق و روحیه او بستگی دارد.
بهترین و دقیق ترین عدد اندازه گیری برای بچه های کمتر از سه ماهه، استفاده از دماسنج های دیجیتال به صورت مقعدی است . برای نوزادان کمتر از سه ماهه نباید از دماسنج های الکترونیکی گوش استفاده کرد زیرا کانال گوش آنها خیلی کوچک است.
از دماسنج های دیجیتال به روش مقعدی یا دماسنج الکترونیکی گوش برای کودکان بین سه تا چهار ساله، می توانید استفاده کنید. همچنین برای این کودکان از دماسنج دیجیتال به روش زیربغلی که دقت آن از روش های مقعدی کمتر است ، استفاده کنید.
از دماسنج دیجیتال به روش دهانی برای بچه های چهار سال و بالاتر استفاده کنید. اما کودکانی که سرفه می کنند یا بینی شان کیپ است و از دهان نفس می کشند نمی توانند هنگام استفاده از دما سنج دهانشان را به اندازه کافی بسته نگه دارند پس باید در آنها از روش پرده صماخ گوش یا روش زیربغلی استفاده کرد.
بعد از حمام کردن یا موقعی که کودک زیر پتو بوده دمای بدن او را نگیرید زیرا ممکن است تب سنج عدد اشتباه و بالاتری را نشان دهد.
هنگام گرفتن دمای بدن فرزندتان، او را تنها رها نکنید.
کمک به بهبود تب کودک
همه تب ها نیاز به درمان ندارند و فقط زمانی تب نیاز به درمان دارد که کودک احساس ناراحتی کند.راهکارهای زیر برای کاهش علائمی همراه با تب موثر هستند:
تب خفیف ۸/۳۷ درجه کودک بین سه ماه تا سه ساله نیاز به دارو ندارد و فقط مرتب درجه حرارت وی را اندازه بگیرید. اگر کودک همراه با تب بی قراری داشت یا درجه حرارت بدن بیشتر از ۸/۳۷ شد، باید داروی ضدتب را شروع کنید.
کودک کمتر از سه ماه که تب بالای ٣٨ درجه دارند را سریعا نزد پزشک ببرید زیرا تب ممکن است نشانه عفونت خطرناک و جدی باشد.
برای رفع ناراحتی فرزندتان به اواستامینوفن یا ایبوپروفن برحسب سن و وزنش بدهید و هیچ وقت به دلیل ایجاد سندرم رای که یک بیماری کشنده نادر است به فرزند خود آسپیرین ندهید. برای تعیین دوز مصرف دارو بر حسب سن کودکتان نزد پزشک روید .
هیچ دارویی بدون تجویز و ارزیابی پزشک به بچه های کمتر از دو ماهه ندهید و برای تشخیص داروی مناسب برای فرزندتان اگر او مشکل جسمی دارد، با پزشکش مشورت کنید. داروهای مخصوص تب، برای کاهش تب بکار می روند و سبب درمان کامل کودک نمی شوند پس باید درمان کامل کودک دلیل اصلی آن تب تشخیص داده و درمان شود.
برای پایین آوردن تب کودکتان او را به حمام ببرید و برای شستشوی او از آب ولرم استفاده کنید؛ زیرا همانطور که در نمناک می خوانید استفاده از آب سرد موجب لرز و بالا رفتن دمای بدن او می شود.
برای کاهش تب هیچوقت از الکل استفاده نکنید زیرا جذب آن از طریق پوست سبب مسمومیت می شود یا اینکه برای پایین آوردن درجه تب از حمام سرد یا کمپرس آب سرد استفاده نکنید زیرا موجب لرز و بالا بردن درجه حرارت بدن خواهد شد.
هنگام تب به فرزندتان لباس های کم حجم و سبک بپوشانید وتنها یک ملحفه یا پتوی نازک روی او بیندازید. پوشاندن لباس زیاد به کودک و انداختن پتوهای سنگین روی کودک، سبب جلوگیری از بیرون رفتن گرمای بدن کودک و بالا رفتن بیشتر درجه حرارت بدن او می شود.
هنگام تب کودک دمای اتاق خواب او باید مناسب باشد بدین معنی که نه زیاد گرم و نه زیاد سرد باشد.
تب موجب از دست رفتن سریع آب بدن کودک می شود پس در مواقع تب باید مایعات کافی در دسترس فرزندتان قرار دهید. برای تامین آب بدن کودک به او آب، سوپ، یخ و ژله بدهید از دادن نوشیدنی های کافئین دار مثل نوشابه یا چای به دلیل بیشتر شدن ادرار فرزندتان خودداری کنید.
اگر کودکتان همراه با تب دچار استفراغ یا اسهال نیزشد برای استفاده از محلول های الکترولیتی از پزشک او سوال کنید و در صورت لزوم این محلول ها را از داروخانه ها تهیه کنید. از دادن نوشیدنی انرژی زا و ورزشی به دلیل مناسب نبودن آنها برای کودکان و قند اضافه آنها که سبب اسهال می شود ، خودداری کنید و همچنین مصرف میو ه ها و آب سیب فرزندتان را محدود کنید.
در صورت بروز تب لازم به استراحت مطلق فرزندتان نیست اما او باید استراحت کافی داشته باشد و به او اجازه دهید تا هرچه که دوست دارد بخورد.
کودکی که تب دارد را به مدرسه یا مهدکودک نفرستید و بعد از ۲۴ ساعت که درجه حرارت بدن او به حالت نرمال برگشت، کودک به مدرسه بفرستید.
اگر کودک به اندازه کافی مایعات می خورد او را مجبور به خوردن غذا نکنید.
اگر کودک تان به همراه تب، لرز داشت، روی او پتو بکشید ولی پس از توقف لرز پتو را بردارید.
هرگز از آب یخ یا الکل برای خنک نگه داشتن بدن کودک استفاده نکنید. پاها یا شکم کودک خود را با حوله خیس هم دمای اتاق خنک کنید.
در هنگام اندازه گیری تب کودک در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
نوزادان زیر سه ماهه که درجه حرارت بدنشان ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سلسیوس) یا بالاتر باشد.
کودکان بزرگتری که درجه حرارت بدنشان بالاتر از ۱۰۲٫۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سلسیوس) باشد.
برای کودکان بزرگتری که تبی کمتر از ۱۰۲٫۲ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سلسیوس) دارند، باید به پزشک مراجعه شود:
کودکانی که به اندازه کافی مایعات مصرف نمی کنند و امتناع می ورزند.
کودکانی که به اسهال مداوم یا استفراغ دچار شده اند.
اندازه گیری تب کودک چه زمانی خطرناک است؟
کودکانی که دچار علائم کم آبی مانند (کمتر از حد نرمال ادرار کردن ،سرازیر نشدن اشک موقع گریه ، کم شدن هوشیاری و فعالیت جسمی کمتری نسبت به مواقع عادی ) شده اند.
کودکانی که از گلو درد یا گوش درد شکایت دارند.
کودکان زیر دوسالی که هنوز بعد از ۲۴ ساعت تب دارند .
کودکان بالای دو سالی که ۷۲ ساعت تب دارند .
کودکانی که بطور مداوم تب دار می شوند، حتی اگر تب آنها ساعت کمی طول بکشد.
کودکانی که به بیماری قلبی، سرطان، لوپوس یا کم خونی مبتلا هستند.
کودکانی که روی بدنشان جوش دارند.
کودکانی که در هنگام ادرار درد دارند.
در صورت مشاهده علائم زیر حتماً به اورژانس مراجعه کنید:
- برآمده یا گود بودن قسمت نرم سر نوزاد
- خشک شدن گردن
- سردرد شدید
- سستی و ناتوانی در حرکت
- مشکل در تنفس
- سرگیجه
- درد شکم
- گریه مداوم و زیاد
- آسیب پذیری حاد
- بیحالی و مشکل در راه رفتن
- ایجاد جوش های قرمز رنگ روی پوست
- کبود شدن لب ها، زبان یا ناخن ها