جنون آتش‌افروزی _اختلالی که از دوران کودکی همراه ماست
یک روانشناس گفت: جنون آتش‌افروزی اختلال روانی نادری است که عبارت است از علاقه به آتش و وسایل مرتبط با آنکه از دوران کودکی همراه با بیماران است تا بزرگ‌سالی ادامه دارد.
عباس دارایی با اشاره به این‌که جنون آنی یکی از انواع اختلالات روانی مزمن است که طی آن فرد از دنیای واقعیت فاصله گرفته و وارد دنیای توهم و هذیان می‌شود، اظهار کرد: در بسیاری مواقع افراد در اثر جنون آنی و خشم دست به اعمال خشونت‌آمیز می‌زنند و درنهایت دچار پشیمانی و یک‌عمر عذاب وجدان می‌شوند.
وی ادامه داد: اختلالات تکانه‌ای، خستگی، تحریک مقاوم و آسیب روانی مقاومت فرد را در برابر ناکامی‌ها و فشارهای زندگی کاهش می‌دهد و احتمال رفتارهای ناگهانی در او را افزایش می‌دهد.
دارایی تصریح کرد: جنون آنی در یک‌لحظه اتفاق می‌افتد و تمام روحیات و خُلقیات فرد را به‌صورت ناگهانی تغییر می‌دهد که با شناسایی علائم اولیه، کنترل و درمان آن می‌توانیم از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کنیم.
این روانشناس با اشاره به این‌که در جنون آنی فرد به‌صورت ناگهانی کنترل و ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد و ممکن است به خود یا دیگران آسیب برساند، عنوان کرد: درواقع هیجان آن‌قدر در فرد شدت پیدا می‌کند که از حالت طبیعی خود خارج شده و در بسیاری موارد برخلاف هنجارها یا قوانین خود و جامعه عمل می‌کند که این تغییر رفتارهای ناگهانی بیشتر در دهه‌های دوم و سوم زندگی رخ می‌دهد.
وی با اشاره به این‌که جنون آنی می‌تواند به درگیری‌های بدون دلیل منطقی، ناسزاگویی، قتل و… منجر شود، ادامه داد: اگر علت جنون آنی ژنتیک باشد و یا در سنین پایین نشانه‌ها شروع شده باشند درمان سخت‌تر و شدت نشانه‌ها بیشتر خواهد بود.
دارایی با بیان این‌که جنون انواع گوناگونی دارد و به علت‌های مختلفی رخ می‌دهد، افزود: فردی که مستعد باشد گاه با کوچک‌ترین محرک دچار جنون می‌شود و در برخی دیگر از انواع جنون تنها فشار روانی عمیق و طولانی‌مدت در بروز این اختلال مؤثر است، ازجمله انواع جنون می‌توان به جنون آتش‌افروزی اشاره کرد که در آن فرد علاقه مفرط به استفاده از آتش در موقعیت‌های خطرناک دارد.
این روانشناس با اشاره به این‌که جنون آتش‌افروزی اختلال روانی نادری است که در ساده‌ترین تعریف عبارت است از علاقه به آتش و وسایل مرتبط با آن و روشن کردن عمدی و مکرر آتش در موقعیت‌های مختلف و خطرناک، عنوان کرد: لازم است بین جنون آتش‌افروزی و سایر اختلالات روانی ازجمله اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلالات خُلقی، اختلال سلوک در نوجوانان و بیماری‌های دارای علت پزشکی تمایز قائل شد.
وی تأکید کرد: اختلال جنون آتش‌افروزی با آتش‌بازی معمول متفاوت است چراکه در جنون آتش‌افروزی، نیت عدم آسیب به دیگران جای خود را به افکار وسواس گونه می‌دهد و ضروری است بلافاصله بعد از تشخیص جنون آتش‌افروزی درمان، مشاوره و آموزش آغاز شود چراکه هر بار تکرار این رفتار می‌تواند به شکلی جبران‌ناپذیر بر فرد و اطرافیان اثر بگذارد.
دارایی با اشاره به تفاوت آتش‌بازی و جنون آتش‌افروزی، عنوان کرد: جنون آتش‌افروزی در دسته اختلالات اضطرابی طبقه‌بندی می‌شود؛ رفتارهایی مانند علاقه به آتش، علاقه به وسایل مرتبط با آتش و روشن کردن عمدی و دفعات زیاد آتش در بزرگ‌سالان به‌طوری‌که موقعیت خطرناک باشد و یا باعث آسیب به کسی شود را می‌توان جنون آتش‌افروزی نامید.
این روانشناس با بیان این‌که در مورد نوجوانان و کودکان باید با احتیاط بیشتری از این واژه استفاده کرد، ادامه داد: بخشی از افراد در این سن براثر ابتلا به اختلال سلوک، چنین رفتارهایی را از خود بروز می‌دهند، همچنین گاهی یک آتش‌بازی ساده و یا یک آزمایش علمی خارج از کنترل و یا عدم آگاهی به خطرات آتش‌بازی به دلیل سن پایین کودک ممکن است با این اختلال اشتباه گرفته شود.
وی با اشاره به این‌که جنون آتش‌افروزی از اختلال در کنترل تکانه‌ها نشأت می‌گیرد، عنوان کرد: فرد اغلب نمی‌تواند افکار تکراری و وسواس گونه خود را متوقف کند تا زمانی که دست به عمل نزند و آتش روشن نکند آرام نمی‌گیرد، افرادی که اختلال کنترل تکانه دارند با وجود آگاهی از عواقب منفی کارشان برای رسیدن به لذت آن را انجام می‌دهند.
دارایی با اشاره به این‌که شیوع جنون آتش‌افروزی به‌صورت دقیق مشخص نشده و اختلال بسیار نادری به‌حساب می‌آید که تنها ۱۳.۱ درصد از افراد در طول زندگی خود یکی از نشانه‌های جدی این جنون را بروز می‌دهند، ادامه داد: این اختلال با اختلالات دیگری همچون اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلال مصرف مواد، قماربازی بیمارگون و اختلال سلوک بروز می‌کند.
این روانشناس در رابطه با علل رفتار آتش‌افروزی تصریح کرد: فرد مبتلا به اختلال آتش‌افروزی این رفتار را به‌قصد خرابکاری یا کسب منفعتی انجام نمی‌دهد بلکه آتش را برای آتش روشن می‌کند به‌طوری‌که از آن لذت می‌برد و باعث ارضای او می‌شود و ممکن است هیچ‌گونه توجهی به خسارات ناشی از عمل خود نداشته باشد و اهمیتی به پیامد آن ندهد.
وی ادامه داد: آتش‌افروزی ممکن است ناشی از اختلال وسواس باشد و در این صورت نیاز به بهره‌مندی از روش‌های درمان وسواس مطرح می‌شود.
دارایی تأکید کرد: با توجه به مخاطرات آتش‌افروزی برای فرد مبتلا و اطرافیان ازجمله آسیب جدی جانی و مالی و حتی مرگ، شروع درمان بلافاصله بعد از تشخیص ضروری است.
این روانشناس با اشاره به این‌که یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی جنون آتش‌افروزی درمان شناختی – رفتاری است، عنوان کرد: ماهیت عودکننده بیماری باعث می‌شود فرد حتی در طول درمان رفتار آتش‌افروزی را از خود نشان دهد که با کنترل شدید فرد قابل‌پیشگیری است و البته لازم است فرد برای کنترل اضطراب و افکار وسواس گونه خود از مشاوره کنترل استرس استفاده کند.
وی تصریح کرد: جنون آتش‌افروزی هرچند در کودکی آغاز می‌شود اما با افزایش سن بیمار و در بزرگ‌سالی ادامه پیدا می‌کند و نمی‌توان به تنبیه یا گذر زمان به‌عنوان راه‌حل نگریست، برای افراد بزرگ‌سال با توجه به عدم آگاهی فرد به شرایط خود، درمان دارویی در کنار روان‌درمانی می‌تواند روند درمان را ارتقا بخشد و معمولاً همراه با هم تجویز می‌شوند.
منبع:ایسنا
مرتبط:
