برای مقوی و مغذی کردن غذای کودک چه کارهایی باید انجام داد؟
هدف از مقوی کردن غذای کودک این است که انرژی غذای او بیشتر شود. به خصوص کودکانی که دچار اختلال رشد هستند یا بیمار شدهاند، نیاز به غذای مقوی دارند. در مغذی کردن علاوه بر اینکه انرژی غذا افزایش مییابد، املاح، ویتامینها و پروتئین آن نیز بیشتر میشود. مقوی و مغذی کردن غذا برای تمام کودکان بهخصوص کودکان بیمار، دچار اختلال رشد، سوءتغذیه و یا نارس بودن زمان تولد، توصیه میشود. برای مقوی کردن غذای کودک میتوانید به هر وعده غذایی او یک قاشق مرباخوری روغن مایع یا کره و یا مقداری آرد اضافه نمایید.
برای مغذی کردن غذای کودک از روشهای زیر استفاده کنید
تا حد امکان، مقداری گوشت مرغ، ماهی، گوسفند و … را به طور چرخکرده و یا تکهای به غذای کودک اضافه کنید.
حبوبات مثل نخود، لوبیا، عدس و ماش که خوب پخنه و له شده باشد را به غذای کودک اضافه نمایید.
تخممرغ آبپز سفت شده را میتوانید در داخل پوره سیبزمینی یا سوپ کودک پس از طبخ رنده کنید.
تعدادی قلم گوسفند یا گوساله را به طور جداگانه خوب بپزید، چربی روی آن را دور بریزید و عصاره آن را برای مدت کوتاه در یخچال و برای مدت طولانی در فریزر نگهداری کنید و به هر وعده غذایی کودک دو قاشق غذاخوری از این عصاره اضافه نمایید.
با استفاده از پودر جوانه غلات و حبوبات میتوان غذای کودک را مقوی و مغذی کرد. میتوانید جوانه کامل یا پودر آنها را به سوپ یا آش کودک اضافه کنید. جوانه غلات و حبوبات به هضم غذای کودک کمک میکنند. میتوانید جوانه گندم را پس از خشک کردن، پوره کرده و به همراه ماست یا آبمیوه به کودک بدهید.
روش از شیر گرفتن کودکانی که ۲ سال کامل شیر مادر مصرف کردهاند
از شیر گرفتن کودک باید به تدریج و در طی چند هفته صورت گیرد، زیرا از شیر گرفتن ناگهانی موجب ایجاد اختلالات تغذیهای و روحی در کودک میشود. برای از شیر گرفتن کودک به نکات زیر توجه نمایید:
میزان غذا و تعداد وعدههای غذایی کودک را افزایش دهید (حداقل ۵ وعده در روز).
فاصلههای شیردهی را افزایش دهید.
روزهای اول، شیردهی در صبح و سپس شیردهی در زمان عصر را قطع کنید، ولی به کودک محبت نموده و بگذارید به مادر احساس نزدیکی بیشتری داشته باشد.
وقتی کودک تمایل شدید به خوردن شیر دارد، به زور او را را از سینه جدا نکنید.
در مرحله آخر از شیر گرفتن، آخرین وعده شیردهی را در شب قطع کنید.
برای تامین کلسیم بدن کودک هر روز به او از گروه شیر و لبنیات بدهید.
پایش رشد (پیگیری رشد کودک)
والدین گرامی
برای مطمئن شدن از وضعیت تغذیه و رشد کودکان خود باید رشد او را پیگیری نمایید، یعنی با در دست داشتن کارت رشد کودک (کارت مراقبتها یا کارت واکسن) باید جهت اندازهگیری قد، وزن و … رسم نمودار رشد و گرفتن آموزشهای مورد نیاز (که بسیار اهمیت دارد) به مراکز بهداشتی درمانی یا پزشک مراجعه نمایید. پایش رشد کودک در سال دوم هر دو ماه یکبار، در سال سوم هر سه ماه یکبار و در سالهای چهارم، پنجم و ششم هر ۶ ماه یکبار انجام میشود.
رفتارهای تغذیهای نادرست از ۶ ماهگی تا ۲ سالگی کدامند؟
بیاشتهایی و نحوه مقابله با آن
تعریف مادران از بیاشتهایی و قضاوت آنان در این ارتباط همیشه یکسان نیست. بعضی از مادران از بیاشتهایی و عدم رغبت کودک به غذا خوردن شکایت میکنند، در حالی که فرزندشان از رشد نسبتا مناسبی برخوردار است. دلیل بیاشتهایی بعضی از کودکان آن است که بهطور مکرر از مواد غذایی دیگری نظیر بیسکویت، موز و یا میوههای دیگر در فواصل وعدههای غذایی استفاده میکنند، بنابراین زمانی که مادر غذای اصلی آنان را آماده میکند، نسبت به آن بیمیل و بیاشتها هستند. بعضی از مادران در مورد غذا نخوردن کودک از روشهای زیر استفاده میکنند که متاسفانه هیچکدام هم موفق نیست.
روش التماس
مادر به هر طریقی سعی میکند که کودک را وادار به خوردن کند. ملتمسانه به او نگاه میکند و میگوید : «این لقمه را به خاطر من بخور، این یکی را به خاطر خاله جان…، این لقمه آخر است، بخور تا به پدرت بگویم چه بچه خوبی هستی».
روش انحراف فکر
برای غذا دادن به کودک او را کنار تلویزیون مینشانند تا کارتون تماشا کند و یا اطرافیان شکلک در میآورند و یا اینکه صدای حیوانات را تقلید میکنند تا کودک چند قاشق غذا بخورند.
روش پاداش
میگویند : «اگر غذایت را بخوری، تو را به پارک میبرم، یا برایت بستنی میخرم».
روش تهدید کردن
«اگر غذایت را نخوری تو را دوست ندارم یا تو را تنبیه میکنم یا همینطور ضعیف و کوچک باقی میمانی».
روش اجباری
او را بغل میکنند و یا با باز کردن دهان او، به زور و حتی با گرفتن بینیاش، غذا را در دهانش میگذارند که اکثرا هم منجر به استفراغ غذاهای خورده شده میشود.
دکتر سید مرتضی صفوی : متخصص تغذیه ؛ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ؛ رئیس هیئت مدیره انجمن غذا صنعت سلامت
مرتبط:
تغذیه کودک اسیر باورهای غلط مادرانه
اهمیت تغذیه دانشآموزان در دوران شیوع کرونا
سوء تغذیه ؛ از مهمترین دلایل رشد نامناسب جسمی و روانی کودکان