برای آینده کودکان کار برنامه‌ریزی کنیم
یک روانشناس گفت: تعدادی از کودکان کار به‌شدت با استعداد هستند که می‌توان با تقبل خرج درمان والدین و خانواده یا تحصیل آن‌ها به نحوی برای آینده‌شان سرمایه‌گذاری کرد و بعد از مزایای آن نفع جمعی برد نه این‌که در اولین قدم به خریدن یک جنس از آن‌ها اکتفا کرد.
زهرا لطیفیان با اشاره به این‌که کودک و جایگاه آن در جامعه، معیار مهمی برای ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی و فرهنگ در هر جامعه است، اظهار کرد: قطعاً کار کردن حق کودکان نیست و تشکل‌های مردمی متعددی برای کاهش و محو کار کودک در تلاشند، اما واقعیت تلخ این است که کودکان کار به‌طور پیدا و پنهان در جامعه در مشاغل مختلف حضور دارند.
وی عنوان کرد: شهروندان در موارد مختلف در جایگاه رهگذر، مشتری و … ممکن است با این کودکان مواجه شوند، رعایت نکاتی در برخورد با این کودکان می‌تواند از وارد شدن آسیب‌های مضاعف به کودکان پیش‌گیری کند.
لطیفیان بیان کرد: معمولاً هنگامی‌که از کودکان کار صحبت می‌شود، حواس همه به سمت بچه‌هایی می‌رود که سر چهارراه‌ها فال حافظ و آدامس به دست و با اصرار زیاد جنس خود را به مردم می‌فروشند درحالی‌که این کودکان تنها قسمتی از کودکان کار را تشکیل می‌دهند.
این روانشناس با اشاره به این‌که بخش بزرگی از این کودکان در کارگاه‌های کیف و کفش‌سازی، کارخانه‌ها، کوره‌های آجُرپزی یا مغازه‌ها به‌عنوان پادو مشغول به کار هستند، افزود: به دلیل شرایط نابسامان زندگی مانند فوت، بیماری یا ازکارافتادگی والدین، چرخ زندگی این خانواده‌ها به‌سختی می‌چرخد و معمولاً محل سکونتشان در حومه شهرهای بزرگ است و مسکن آن‌ها را یک اتاق نیمه‌کاره یا گوشه‌ای از یک حیاط تشکیل می‌دهد.
وی ادامه داد: در نتیجه خانواده این کودکان چاره را در این می‌بینند که از همان سنین پایین، آن‌ها را به کاری مشغول کنند تا گوشه‌ای از هزینه‌های خانوار را تقبل کنند که در بهترین شرایط این کودکان صبح‌ها کار می‌کنند و در مدارس شبانه به تحصیل خود ادامه می‌دهند.
لطیفیان عنوان کرد: روش‌های تربیتی نادرست، ازدواج کودکان در سنین بسیار پایین بدون آگاهی دادن به آن‌ها و فرهنگ غلطی که کودک را فقط به چشم نان‌آور می‌بیند، همه دست‌به‌دست هم می‌دهد تا هر روز بیشتر شاهد این پدیده باشیم، به همین دلیل علاوه بر سامان‌دهی اقتصادی به‌شدت آموزش در حوزه امور فرهنگی توصیه می‌شود.
این روانشناس بیان کرد: استدلال بعضی از این خانواده‌ها این‌گونه است: «بچه‌دار بشوم تا در آینده کمک‌خرج من بشود یا دخترم را زودتر شوهر بدهم تا خرج او به گردن شخص دیگری بیفتد یا به فرزند خود می‌گویند درس بخوانی که چه؟ اول و آخر باید زیر دست فرد دیگری کار کنی و …» که گویی این قشر طرز فکر دیگری را بلد نیستند و متأسفانه همین فکر را نسل به نسل منتقل می‌کنند، به همین دلیل به نظر می‌رسد ایجاد گروه‌های سازمان‌یافته متشکل از مددکار، روانشناس و جمعی از خیران راهکار مناسبی برای برداشتن قدم مثبت در بهبود زندگی این خانواده‌هاست.
وی افزود: تعدادی از این کودکان به‌شدت با استعداد هستند که می‌توان با تقبل خرج درمان والدین و خانواده یا تحصیل این کودکان به نحوی برای آینده‌شان سرمایه‌گذاری کرد و بعد از مزایای آن نفع جمعی برد نه این‌که در اولین قدم به خریدن یک جنس از آن‌ها اکتفا کرد.
لطیفیان با اشاره به این‌که در برخورد با کودکان کار از خود ترحم نشان ندهید یا برعکس توهین نکنید، عنوان کرد: این کودکان متکدی نیستند در نتیجه حتماً در ازای پولی که به آن‌ها می‌دهید جنس تحویل بگیرید و بقیه پول را به آن‌ها نبخشید، انگار که از یک مغازه‌دار جنس می‌خرید، اجازه بدهید آن‌ها این احساس مثبت را تجربه کنند.
این روانشناس بیان کرد: با آن‌ها احساس صمیمیت نکنید و از زندگی و وضعیت معیشتی آن‌ها نپرسید، معمولاً صحبت درباره وضع زندگی به آن‌ها احساس خجالت می‌دهد و نسبت به خانواده و وضعیت خود احساس سرافکندگی می‌کنند.
وی تأکید کرد: اگر قصد خرید از آن‌ها را ندارید خیلی قاطعانه به آن‌ها بگویید، لازم نیست از آن‌ها رو برگردانید، اخم یا توهین کنید چون این کار باعث احساس حقارت در کودک می‌شود و ضربه‌ای سنگین به روح و روان کودک وارد می‌کند.
لطیفیان با اشاره به این‌که نوع برخورد جامعه با این کودکان تعیین‌کننده رفتار آینده آن‌هاست، اظهار کرد: اگر همواره با تحقیر نگریسته شوند، کرامت انسانی آن‌ها حفظ نشود و از امکانات آموزشی برخوردار نشوند بعید است آن‌ها چیز مناسبی برای ارائه به جامعه داشته باشند و این کودکان تمام مسائل منفی را که گرفته‌اند به اجتماع پس خواهند داد و آن زمان بدون تردید ما مردم و مسئولان آخرین کسانی هستیم که باید از آن‌ها ایراد بگیریم.
این روانشناس با بیان این‌که ما نباید کودکان کار را نادیده بگیریم، عنوان کرد: نگاه نکردن و جواب ندادن به آن‌ها، عین نادیده گرفتن است که می‌تواند موجب آسیب‌های فردی و اجتماعی جبران‌ناپذیری شود.
وی افزود: اگر تصمیم گرفتیم از کودکان خرید نکنیم، می‌توانیم در پاسخ به تقاضای آن‌ها برای خرید کالا، مؤدبانه بگوییم «نه ممنون» و اگر لازم بود جوابمان را چند بار تکرار کنیم، به کار بردن خشونت کلامی و رفتاری در این زمینه نقض حقوق آن کودک است.
لطیفیان عنوان کرد: این تفکر که همه کودکان کار برای فرد دیگری کار می‌کنند یا باند هستند در بیشتر موارد اشتباه است، اغلب کودکان کار نان‌آوران کوچک خانواده‌هایشان هستند برای کار و تلاش آن‌ها احترام قائل شویم و از بیان این جمله که «شما باند هستید» در مقابل کودکان پرهیز کنیم.
این روانشناس افزود: پول دادن بی‌دلیل یا پرداخت مبالغ بالا در ازای کالایی که کودک می‌فروشد، در درازمدت تأثیر منفی بر شخصیت کودکان گذاشته و باعث تشویق روحی کودک به کارهای کاذب می‌شود، بنابراین در صورت تمایل به خرید، با کودکان مانند یک فروشنده مواجه شده و از رفتارهای ترحم‌آمیز افراطی پرهیز کنیم.
وی تأکید کرد: در مقابل خشونت یا بی‌احترامی دیگران به کودکان کار سکوت نکنیم، حداقل اقدام در این زمینه تذکر کلامی به افراد و نیز حمایت از کودک در معرض خشونت است.
منبع:ایسنا
مرتبط:
