پنج سؤال که قبل از ارسال هر پیام رسانه ای باید از خود پرسید
رئیس اداره اطلاع‌رسانی و رصد فضای مجازی گفت: سواد رسانه، دانش و مهارتی است که موجب می‌شود هنگام استفاده از متون رسانه‌ای درک بهتر، خطای کمتر و بهره بیشتری داشته باشیم.
سرگرد طاها ساسان در رابطه با اهمیت سواد رسانه در زندگی امروز بیان کرد: اهمیت این موضوع امروزه بر کسی پوشیده نیست؛ اگر دریکی دو دهه قبل، فرد باسواد کسی بود که خواندن و نوشتن بلد باشد، امروز باسواد کسی است که از سواد رسانه‌ای بالایی برخوردار و قدرت تجزیه‌وتحلیل، درک، نقد و فهم پیام‌های رسانهٔ را داشته باشد.
رئیس اداره اطلاع‌رسانی و رصد فضای مجازی افزود: شهر تورنتو در کانادا نخستین شهر جهان است که در آن سواد رسانه در مدارس دولتی تدریس شده است؛ چه عاملی موجب شد که سواد رسانه در این کشور رواج یابد؟ پاسخ جالب است:«نگرانی از هجوم فرهنگ آمریکایی».
ساسان ادامه داد: یکی از معلمان کانادایی می‌گوید:« هدف از آموزش سواد رسانه‌ای عبارت از این است که چگونه از فرزندان خویش در برابر فرهنگ آمریکایی دفاع کنیم»؛ تولیدات رسانه‌ای آمریکا باعث شده‌اند کودکان قبل از آنکه کودکی را تجربه کنند، با تجربیات بزرگ‌سالان آشنا شوند. آن‌ها آن‌قدر صحنه‌های خشونت‌آمیز می‌بینند که دیگر دنیای لطیف و شیرین کودکی در ذهنشان محو می‌شود.
وی در پاسخ به اینکه در قبال این نگرانی جدی چه باید کرد توضیح داد: این مسیری است که چه بخواهیم و چه نخواهیم جهان به‌سوی آن درحرکت است و ما نمی‌توانیم در برابر این موج مقاومت کنیم بنابراین برای کمتر کردن اثر آن باید چند راهکار به کاربرد.
ساسان اضافه کرد: استفاده از نرم‌افزارهایی برای کنترل و حذف صحنه‌های خشن و مبتذل، محدودیت در زمان پخش برخی از برنامه‌ها، مدیریت رسانه در خانواده و نظارت اصولی و منطقی والدین بر فرزندان، از روش‌های ایجاد محدودیت است امروزه تقریباً در هر کشوری متناسب با اولویت‌هایی که آن کشور دارد اجرا می‌شود.
وی عنوان کرد: به‌عنوان‌مثال، به اشتراک‌گذاری صحنه‌های جرم در آمریکا جرم محسوب می‌شود. در ژاپن بحث از استفاده از سخت‌افزارهایی که صحنه‌های مبتذل را سانسور کند وجود داشته است. در آمریکا حمل سلاح جرم نیست اما گذاشتن تصویر یک حادثه در اینترنت جرم و خلاف امنیت عمومی تلقی می‌شود، به همین خاطر معمولاً از حوادث مرگباری که در آمریکا رخ می‌دهد تصویری منتشر نمی‌شود.
ساسان با تأکید بر اینکه پیش از ارسال هر پیام رسانه‌ای باید پنج سؤال کلیدی از خود پرسید گفت: سؤال اول این است که سازنده و منبع اصلی پیام کیست، سؤال دوم، چرا این پیام برای من ارسال‌شده و برای جلب توجهم از چه فنون خلاقانه‌ای استفاده‌شده است و سؤال سوم، دیگران از این پیام، چه برداشت‌های متفاوتی خواهند داشت؟ است.
رئیس اداره اطلاع‌رسانی و رصد فضای مجازی در بیان سؤالات چهارم و پنجم گفت: از این پیام چه ارزش‌ها، سبک زندگی و عقایدی حذف یا به آن اضافه‌شده‌اند و چرا باید این پیام را ارسال کنم نیز دو سؤال دیگری است که قبل از ارسال پیام‌های رسانه‌ای باید از خود پرسید.
ساسان سپس به راهکارهای توسعه سواد رسانه‌ای در ایران اشاره کرد و گفت: اول اینکه آموزش در اولویت باشد؛ مثلاً ما تا زمانی که بیماری فلج اطفال را نمی‌شناختیم کودکان زیادی در کشور ما از این بیماری رنج می‌بردند یا تا جنگ و مسائل جنگ را نشناسیم و آموزش نبینیم نمی‌توانیم مقاومت کنیم.
وی با تأکید بر اینکه هشدار بدون تحلیل و بررسی جزئی‌تر مسائل و موشکافی آن‌ها تأثیر کمی دارد گفت: با توجه به فقر ادبیات موضوع و اهمیت جایگاه سواد رسانه‌ای در حمایت از حقوق مخاطب در گام نخست ضرورت دارد تا به تولید محتوا در این زمینه پرداخت چراکه هرگونه بی‌توجهی در این زمینه واجد پرداخت تاوانی سنگین است.
ساسان در رابطه با دیگر راهکارها توضیح داد: واردکردن بحث سواد رسانه‌ای در نظام آموزش رسمی کشور، به‌کارگیری مشاوران خبره و متخصص در امور سواد رسانه‌ای در مدارس، حمایت نهادهای دانشگاهی، همکاری و مساعدت رسانه ملی، آموزش خانواده‌ها از طریق تشکیل و راه‌اندازی تشکل‌های غیردولتی و بسترسازی جهت ایجاد نهضت سواد رسانه‌ای از دیگر راهکارها هستند.
منبع: ایسنا
مرتبط:
