انتخاب‌هایی که به کمک خانواده‌ها آمده‌اند
انتخاب‌هایی که به کمک خانواده‌ها آمده‌اند
انتخاب‌هایی حدود ۲۰سال قبل، دوستی از من خواست تا برایش فهرستی از کتاب‌های خوب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و مشخصا گروه سنی نوجوان فراهم کنم. قرار بود کتاب‌ها در برنامه‌ای به تعدادی نوجوان اهدا بشود. یادم هست در آن زمان، فراهم کردن آن فهرست برایم کار آسانی نبود؛ چون چند مشکل وجود داشت. دوستی که به او برای دادن فهرست معرفی شده بودم، در دقیقه ۹۰ سراغ بنده آمده بود و من کتاب‌فروشی سراغ نداشتم که اندازه فهرستی که به‌دنبال آن بودم، کتاب خوب داشته باشد. برای رسیدن به فهرست کتاب‌های خوب، مسیر دوم از کتابخانه‌ها می‌گذشت و با گرفتاری که آن زمان داشتم، این هم برایم میسر نبود. از فضای مجازی پروپیمان امروز هم خبری نبود که بتوانم از آن بهره ببرم. وسواس من در انتخاب کتاب‌ها و دسترسی نداشتن به منابع مدنظر باعث شد با تاخیر، فهرست را فراهم کنم و البته آخر هم فهرستی که ۱۰۰ درصد مورد تایید من باشد، فراهم نشد.
حالا، اما اگر کسی خواسته باشد این کار را برایش انجام بدهم که کم هم پیش نیامده است، به‌راحتی می‌شود فهرست خوبی از کتاب‌های کودک یا نوجوان را فراهم کرد. این امر به مدد اتفاقات جدیدی است که در عرصه ادبیات کودک و نوجوان کشورمان و گسترش فضای مجازی رخ داده است. امروز در حوزه ادبیات کودک، نهاد‌ها و تشکل‌هایی هستند که هرازگاهی فهرستی از کتاب‌های مناسب این حوزه را فراهم می‌کنند که بعضی از این نهاد‌ها و گروه‌ها عبارتند از: اول شورای کتاب کودک که کار خود را از دهه ۴۰ شروع کرد و در سایت این شورا می‌توان فهرست منتخب این نهاد را در حوزه کتاب، به تفکیک سال از دهه ۴۰ تا امروز دید. فهرست آثار برگزیده و شایسته تقدیر شورای کتاب کودک که از سال۱۳۴۲، اسفند هرسال معرفی می‌شود، شامل سه بخش کتاب‌های داستانی، غیرداستانی و تصویری است.
انتخاب‌هایی مرجع دومی که معمولا معرفی می‌کنم، فهرست کتاب‌هایی است که در قالب رویداد لاک‌پشت پرنده معرفی می‌شوند. لاک‌پشت پرنده فهرستی از کتاب‌های ادبیات کودک و نوجوان است که با همکاری مؤسسه شهر کتاب و فصلنامه تخصصی پژوهش‌نامه ادبیات کودک و نوجوان تهیه می‌شود و اولین دوره انتخاب آن از سال ۹۱ آغاز شد. در قالب این فهرست و با رأی داوران، کتاب‌ها با امتیاز شش لاک‌پشت (کتاب‌های بسیار عالی)، پنج لاک‌پشت (کتاب‌های عالی)، چهار لاک‌پشت (کتاب‌های خیلی خوب) و سه لاک‌پشت (کتاب‌های خوب) معرفی می‌شوند و این‌ها می‌تواند راهنمایی برای پدر و مادر‌ها و مربیان و همه افرادی باشد که با کودکان و کتاب سروکار دارند.
انتخاب‌هایی «کتابک» دیگر حرکتی است که کتاب‌های مناسب کودکان و نوجوانان را معرفی می‌کند؛ حرکتی که از سال۱۳۸۵ با گسترش فعالیت‌های اینترنتی در ایران و با همکاری موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و خانه کتابدار کودک و نوجوان آغاز شد. هرچند در آخرین مراجعه‌ام به سایت کتابک، با مهر پایان اعتبار در پایین این سایت روبه‌رو شدم، فهرست کتاب‌های مناسب همچنان برای انتخاب دردسترس است. علاوه‌بر این سه حرکت، می‌شود به معرفی کتاب در صفحات پایانی کتاب‌های درسی دانش‌آموزان هم اشاره کرد، با ذکر این نکته که این معرفی نمی‌تواند به خوبی معرفی کتاب‌ها در شورای کتاب کودک یا رویداد لاک‌پشت پرنده یا سایت کتابک باشد و این به‌دلیل سیاست‌های خاص نهاد آموزش‌وپرورش است. به‌منظور معرفی کتاب‌های خوب برای کودکان و نوجوانان، حرکت‌های دیگری هم انجام شده است که ماندگار نبوده‌اند.
کوتاه سخن اینکه امروز اگر خانواده‌ای بخواهد برای فرزند خود کتابی تهیه کند و در این حوزه دانش لازم را نداشته باشد، نهاد‌ها و گروه‌هایی به کمک خانواده‌ها آمده‌اند که می‌تواند کمکی باشد برای اینکه هر کتابی را برای کودکانمان نخریم. این حرکت‌ها ارزشمند است و البته کار خانواده‌ها را هم ساده کرده است؛ هرچند شاید این رویداد‌ها به اندازه کافی تبلیغ نشده‌اند.
منبع: https://shahraranews.ir
مرتبط:
مشکلی اساسی در تدوین کتاب‌های درسی
