پرخاشگری نوجوانان را با پرخاشگری پاسخ ندهید

یک روانشناس، با بیان اینکه در تربیت فرزندان هم مادر و هم پدر باید به ایفای نقش جداگانه خود بپردازند، گفت: پاسخ پرخاشگری و خشونت کودکان و نوجوانان، پرخاشگری و خشونت نیست، زیرا اگر با پرخاشگری پاسخ آنان را بدهیم، پرخاشگری را به عنوان یک رفتار تایید شده می پذیرند.

دکتر مرسده رفیعی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به عوامل بروز پرخاشگری در نوجوانان، اظهار کرد: پرخاشگری انواع مختلف دارد و گاهی کلامی و گاهی رفتاری است که شامل حال دیگران و یا متوجه خود فرد می شود.

وی با بیان اینکه زیربنای پرخاشگری معمولا تربیتی است، افزود: هرگونه احساس محرومیت و محدودیت نابجا و نامناسب می تواند برای انسان پرخاشگری به همراه داشته باشد.

این روانشناس، محرومیت ها و محدودیت های بیش از اندازه را عامل بروز پرخاشگری در نوجوانان دانست و تصریح کرد: پرخاشگری کلامی با داد و فریاد همراه است و از ادبیات نامناسب استفاده می کنیم تا به خواسته های خودمان برسیم.

رفیعی، خود تنبیهی کلامی و رفتاری و محروم کردن خود از امکانات و ارتباطات را پرخاشگری درونی دانست و عنوان کرد: وقتی دیگران ما را محروم و محدود می کنند، خودمان چند برابر خودمان را از دیگران و محیط محروم و محدود می کنیم و واگویه های درونی داریم و خود سرزنشی و احساس گناه می کنیم و خودمان را آزار می دهیم و در خود فرو می رویم.

وی کاهش اعتماد به نفس و بالا رفتن خطاها و اشتباهات در زندگی را نتیجه خود تنبیهی دانست و ادامه داد: گاهی ساکت بودن و واکنش نشان ندادن یک نوجوان نشان دهنده آرامش او نیست، بلکه خود تنبیهی دارد. البته خودکنترلی خوب است، اما محدودیت و محرومیت بیش از اندازه پرخاشگری به وجود می آورد.

این روانشناس، از والدین خواست علایق و سلایق خود را بر کودکان و نوجوانان تحمیل نکنند و متذکر شد: وادار کردن کودکان و نوجوانان به انجام کارهایی که به آن علاقه ندارند می تواند به منشا تربیتی پرخاشگری در آینده تبدیل شود. البته برخی از کودکان برای گرفتن تایید از والدین مطابق خواست آنان رفتار می کنند، اما وقتی به سنین نوجوانی می رسند، بازخورد دارند.

رفیعی، با بیان اینکه نوجوان نه کودک است؛ نه جوان، اضافه کرد: نوجوان بین فضای کودکی و جوانی گیر افتاده و بحران هویت دارد و هنوز خودش را نمی شناسد و نمی تواند با محیط پیرامون خودش انطباق پیدا کند و با دیگران سرشاخ می شود و لذا این عدم تعادل و هجوم افکار در نوجوانان به هم ریختگی ایجاد می کند و اگر از سوی والدین درک نشوند، تبدیل به رفتارهای پرخاشگرانه و گاهی بزهکارانه خواهد شد.

وی امر و نهی بیش از اندازه در خانواده را یکی دیگر از عوامل پرخاشگری، دانست و اضافه کرد: تنبیه فیزیکی نوجوان راه یادگیری پرخاشگری است. توهین کلامی و رفتاری، نادیده گرفتن حسن مالکیت و استقلال نوجوان نیز می تواند منشا پرخاشگری باشد. البته یک نوجوان اجازه ندارد هر کاری انجام دهد و یا در هر کاری دخالت کند، اما لازم است نوجوانان الفبای فکر کردن و تصمیم گرفتن و انتخاب کردن را یاد بگیرند تا از بحران هویت عبور کنند و به آرامش برسند.

این روانشناس خاطرنشان کرد: در برخی از مواقع نوجوانان در معرض آسیب های جنسی قرار دارند و نمی توانند این موضوع را با والدین مطرح کنند و لذا به صورت تنش و پرخاش بروز می دهند.

رفیعی، با بیان اینکه پارامترهای ژنتیکی هم می تواند عامل بروز پرخاشگری باشد، یادآور شد: معمولا عوامل روان شناختی پایه وراثتی دارند، اما محیطی که در آن زندگی می کنیم، نقش مهمی در روشن یا خاموش کردن پارامترهای ژنتیکی ایفا می کند.

وی با بیان اینکه هرچقدر یک نوجوان احساس هویت و استقلال و مالکیت داشته باشد و از نظر عاطفی تامین شود، تنش و پرخاشگری کمتری را تجربه می کند، گفت: هر رفتاری که والدین بین خودشان، با فرزندان و در ارتباط با دیگران دارند، برای کودکان و نوجوانان قابل یادگیری است و لذا والدین از توهین و بی احترامی به فرزندان بپرهیزند.

این روانشناس، با بیان اینکه در تربیت فرزندان هم مادر و هم پدر باید به ایفای نقش جداگانه خود بپردازند، گفت: پاسخ پرخاشگری و خشونت کودکان و نوجوانان، پرخاشگری و خشونت نیست، زیرا اگر با پرخاشگری پاسخ آنان را بدهیم، پرخاشگری، را به عنوان یک رفتار تایید شده می پذیرند لذا باید کودکان و نوجوانان را به آرامش و مدارا دعوت کنیم و با آنان همراه شویم تا منشا مشکلاتشان را بررسی کنیم.

وی همچنین بر استفاده قانونمند از تکنولوژی برای کودکان تاکید کرد و متذکر شد: کودکان باید ارتباطات اجتماعی را یاد بگیرند و لذا والدین برای آرامش خودشان کودکان را در فضای بازی های کامپیوتری و موبایلی رها نکنند، زیرا فضای مجازی ارتباط کودکان با محیط را کم می کند و موجب پرخاشگری آنان می شود.

مرتبط:

عصبانیت و پرخاشگری کودک خود را چگونه برطرف کنیم؟