درمان ترس کودکان از هواپیما
هر چه به فرودگاه نزدیک‌تر می‌شوید، دلهره‌اش بیشتر می‌شود و وقتی که سوار هواپیما می‌شوید، شروع به گریه کردن می‌کند و آنقدر گریه می‌کند که اعصاب همه را به هم می‌ریزد.
او از هواپیما می‌ترسد و شما نمی‌دانید برای ترس او چه کار باید کنید. ابتدا باید در جایگاه والدین او بتوانید به حرف‌هایش گوش کنید و به او اطمینان دهید که کاملا به او توجه دارید و حرف‌هایش را می‌شنوید.
وقتی که به او گوش می‌دهید، کمی آرام می‌شود. بعد با لحنی آرام از او بپرسید: چه چیزی تو را می‌ترساند؟ آیا کسی چیز ترسناکی از هواپیما به تو گفته است؟
اگر خودتان هم حتی به کمترین حد از هواپیما سوار شدن می‌ترسید، این را به او بگویید تا بداند که شما هم کمی می‌ترسید.
کودکان غیر قابل پیش‌بینی‌اند. یکی دوست دارد لب پنجره بنشیند و بیرون را تماشا کند و یکی دوست دارد حتی چشم‌هایش را نیز بپوشاند.
ما در اینجا به چند مرحله مهم و کلیدی درباره هواپیما و غلبه به ترس از سوار شدن در آن، در کودکان اشاره می‌کنیم.
شما نیز می‌توانید با به کارگیری این استراتژی‌ها، سفر خوب و راحت‌تری را کنار فرزند خود تجربه کنید و از کنار هم بودن لذت ببرید.
غلبه به این ترس، مرحله به مرحله صورت می‌گیرد:
مرحله اول (سوال پرسیدن)
برخی از کودکان در سنین خیلی پایین، به سختی در مورد آن چیزی که باعث ترس زیادشان شده، حرف می‌زنند و توضیح دادن آن برایشان دشوار است.
وقتی که شروع به سوال کردن در این خصوص از آنها می‌کنید، به او کمک می‌کنید تا ترسش را نشان دهد.
شاید از بزرگی هواپیما یا از ارتفاع و معلق بودن در هوا می‌ترسند، و یا شاید از کسی تجربه بدی را شنیده‌اند.
بدون در نظر گرفتن این علل،وقتی که با مهربانی با آنها حرف می‌زنید،دلیل نگرانی آنها را متوجه می‌شود و روی ترس او تمرکز می‌کنید.
اگر از هواپیما و ساختارش می‌ترسند، می‌توانید به او توضیح دهید و ساختمان هواپیما را برایش تشریح کنید. پس قدم اول، صحبت کردن به نرمی و با محبت است.
در میان گذاشتن اطلاعات در مورد پرواز با او
کودکان کنجکاوی‌های زیادی دارند. آنها با دانستن و یاد گرفتن، ترس‌هایشان کمتر می‌شود. مجهول بودن، باعث ترس بیشترشان می‌شود. بعد از اینکه کمی راجع به ساختمان هواپیما با او صحبت کردید، حالا می‌توانید راجع به نوع و مدل هواپیما، زمان پرواز و نشست و … به او بگویید تا اشتیاقش بیشتر شود.
او را به موزه‌های هواپیماها ببرید
اگر دسترسی به چنین مکانی دارید، می‌توانید او را به آنجا ببرید تا از نزدیک با هواپیما آشنا شود. هواپیماهای کوچک، فرودگاه‌های کوچک و حتی موزه‌ها این امکان را فراهم می‌کنند تا کودکان خودشان از نزدیک خیلی چیزها را ببینند و لمس کنند تا ترس‌شان برطرف شود.
ترس از هواپیما یک واکنش احساسی و هیجانی
خیلی از بزرگ‌ترها هم وقت سوار شدن در هواپیما، همین حس و ناراحتی برایشان ایجاد می‌شود و واکنشی مشابه کودکان دارند، البته با کمی تفاوت.
والدین بسیاری با فرزندان خود تجربه سفر هوایی را دارند.
گاه سفر طولانی می‌شود و کودک دچار خستگی سفر می‌گردد. برای چنین شرایطی بهتر است والدین همراه خود وسایل و سرگرمی‌های مورد علاقه کودک را بیاورند.
بازی‌هایی که نشسته انجام می‌شوند و کودک را در حین سفر، سرگرم می‌کنند.
بهتر است که عروسک یا خرسی مورد علاقه فرزندتان نیز همراهش باشد.
این عروسک‌ها در واقع بیشتر از آنکه عروسک باشند، نقش آرام‌بخشی دارند و از استرس کودک وقتی که آن را بغل می‌گیرد، می‌کاهند.
حتما از هدفون یا هندز فری استفاده کنید. ممکن است کودک بهانه‌گیری‌هایش با بازی‌های رایانه‌ای در تبلت یا گوشی از بین برود، ولی سر و صدای این قسم از بازی‌ها برای دیگران آزاردهنده است، بنابراین از هندز فری یا هدست استفاده کنید تا مزاحمتی برای دیگران نباشد.
صندلی کنار پنجره
اندازه هواپیمایی که سوار می‌شوید، مشخص می‌کند که چند نفر می‌توانند کنار پنجره باشند و چند نفر پهلوی آنها.
در هواپیماهای کوچک‌تر در هر ردیف دو صندلی قرار دارد.
اگر کودک‌تان ترس زیادی دارد، کنار پنجره ننشیند.
حواسش را پرت کنید
یک روش قدیمی است، اما همیشه جواب می‌دهد. برای آرام نگه داشتن کودکان، بهترین راه سرگرم کردن آنها است.
بغل‌شان کنید، برایشان آواز بخوانید، بازی کنید و هر کار دیگری که سرگرم‌شان کند.
اقداماتی پیش از سفر انجام دهید
برخی از فیلم‌‌ها، انیمیشن‌ها و کارتون‌ها نکات خوب آموزشی دارند و کودک با تماشا کردن آنها تا حدود زیادی با عملکرد هواپیما آشنا می‌شود و حتی ترسش از آنها از بین می‌رود.
قبل از اقدام به سفر، از این دسته برنامه‌ها برایش تهیه کنید تا آشنایی او بیشتر شود و در نتیجه ترسش نیز کمتر شود.
کودکان با شرایط خاص
کودکان خردسال کمتر از ۱۸ ماه، به دلیل وزن کم، نمی‌توانند در صندلی‌های بزرگسالان بنشینند.
بسته به نوع هواپیما، شرایطی وجود دارد که می‌توان برای این دسته از کودکان بسیار کوچک و خردسال نیز مورد استفاده قرار داد و امنیت آنها را تضمین نمود.
* شجاع بودن به معنی نترس بودن نیست. اینکه کودکان و بزرگسالان از بعضی چیزها بترسند، هیچ ایرادی ندارد.
شجاع بودن یعنی مقاومت بیشتر داشتن یعنی شهامت به خرج دادن و اجازه ندادن برای برگشت ترس‌ها.
توقع اینکه کودکان از چیزی نترسند و همیشه شجاع باشند، توقعی بی‌جا است و بسیار طبیعی است که آنها از چیزهایی بترسند.
بعضی از کودکان از همان بدو تولد، نترس و پر دل و جرات هستند و برخی دیگر باید کم‌کم روحیه شجاعت خود را به دست بیاورند.
ترسیدن یعنی وارد یک چالش جدید شدن یعنی تجربه‌ای تازه. حتی بسیاری از بزرگ‌ترها نیز در موقعیت‌های جدید، به غیر از موقعیت عادی و روزمره، دچار کمی دلهره و ترس می‌شوند.
کودکانی که از سفر کردن حتی با وسیله شخصی می‌ترسند با رعایت برخی نکات و توجه والدین‌شان کم‌کم بر ترس خود غلبه می‌کنند.
* نخستین گام برای مقابله با ترس کودک از سفر کردن با هر وسیله‌ای، گوش دادن به حرف‌های او و شنیدن احساساتش است.
«نترس»، «چیزی نمیشه»، «از چی می‌ترسی؟»؛ این جملات اغلب کارساز نیستند.
انگار که با این حرف‌ها احساسش را ندیده و نشنیده می‌گیرید.
کودک‌تان باید بفهمد که شما به او گوش می‌دهید و به خوبی درکش می‌کنید و این واکنش شما به او حس امنیت بیشتر می‌دهد.
* در مرحله دوم بهتر است راجع به سفر به او اطلاعات بدهید. فرقی نمی‌کند که قرار است با هواپیما سفر کنید یا قطار یا وسیله شخصی. هر چه بیشتر بداند و آگاه‌تر شود، ترسش کمتر می‌شود، چرا که نگرانی‌هایش شفاف‌تر می‌شوند. در کنار خانواده بودن، ترس‌ها را آسان‌تر می‌کند. با او حرف بزنید و راجع به موقعیت و شرایط جدید به او توضیحاتی به‌جا بدهید.
* در مرحله سوم، بگذارید از شما آرامش و اطمینان بگیرد. هیچ کدام از والدین دوست ندارند که فرزندشان اذیت شود و از چیزی رنج ببرد. والدین به طور غریزی میل به حمایت از فرزند خود را دارند، ولی با حمایت بی‌جا در واقع به آنها می‌گوییم که ترسش خوب است و به این رویه ادامه دهد. اگر کودک آرامش و اطمینان ما را ببیند، آن را حس کرده و باور می‌کند که می‌تواند با شرایط جدید مقابله کند.
* در مرحله بعدی، قدم‌های کوچک‌تر بردارید؛ غلبه به این ترس، یکباره رخ نمی‌دهد، بلکه کم‌کم پیش می‌آید و ایجاد می‌شود؛ برایش قصه بگویید، مثلا قصه از سفرهایی که خودتان تجربه کرده‌اید. بگذارید بفهمند که شما نیز قبلا در چنین موقعیت‌هایی بوده‌اید.
* در مرحله آخر نیز الگوی او باشید. آنها می‌بینند و تقلید می‌کنند. اگر خودتان هم دچار ترس و استرس شوید، قطعا او نیز همین را تقلید می‌کند.
* شاید مدتی طول بکشد و خیلی زود نتیجه نگیرید، ولی قطعا به زودی اثر آن را می‌بینید. ترس از سقوط، ترس از تصادف، ترس از غرق شدن و … ترس‌هایی طبیعی هستند، ولی با آموزش دادن می‌شود به آنها کمک کرد تا به ترس خود تا حدود زیادی غلبه کنند.
اعظم اسلامی مجد/مترجم
مرتبط:
