ترکیب فناوری و ویروس کرونا؛ تاریخ تکرار می شود
ترکیب فناوری و ویروس کرونا؛ تاریخ تکرار می شود
ویروس کرونا و ترکیب آن با فناوری منجر به رخ دادن اتفاق هایی در جهان امروز شده است که ظاهرا تکرار تاریخ را نشان می دهد.
ویروس کرونا و بحران هایی که در پی شیوع آن در سطح جهانی رخ داد، بسیاری از متخصصان را در حوزه های متنوع شوکه کرد. حتی کارشناسان باسابقه ی اپیدمی که تجربه هایی همچون ویروس کشنده ی سارس را در سابقه داشتند، با مشاهده ی رخداد پیش آمده و عواقب آن، به فکر فرو رفتند. قرنطینه ی وسیعی که ابتدا در محل شیوع بیماری، ووهان چین ، انجام شد و سپس به ۱۴ شهر همسایه و تقریبا به کل کشور توسعه یافت، بزرگ ترین قرنطینه ای بود که در تاریخ مشاهده کرده ایم.
باوجود عجیب و جدید بودن رخدادهای پیش آمده بر اثر ویروس کرونا و بیماری مرتبط با آن موسوم به کووید ۱۹ (COVID-19)، بسیاری کارشناسان، رخدادهای پیش آمده را شبیه به همه گیری های تاریخی می دانند و به نوعی آن را تکرار تاریخ خواهنده اند. در هر رخداد همه گیری، نشانه ها و الگوهای ثابت ایدئولوژیکی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شکل می گیرند. در دنیای امروز، فناوری و ساختارهای جهانی سازی باعث شده اند تا تقریبا تمامی الگوهای همه گیری به صورت هم زمان، مجددا تکرار شوند.
شکل گیری اولیه براساس تشخیص الگوهای ابتلا
اپیدمی ها همیشه براساس دانش انسان از روش های انتقال و پیشگیری شکل می گیرند همین دانش، در اکثر مواقع حتی گسترش و پیش گیری از شیوع را نیز شکل می دهند. انسان ها از قرن ها پیش تلاش می کرده اند تا از افراد بیمار با نشانه های واگیردار دوری کنند. از زمان عهد عتیق تا دورانی که افرادی همچون بقراط به عنوان دانشمندان بزرگ شناخته می شدند، دستورهای پیش گیری از ابتلا به بیماری های واگیردار وجود داشته است. همه ی آن ها پیشنهاد می کرده اند که از افرادی با نشانه های آب ریزش، سرفه، عطسه و هر علامت مشابه، دوری کنیم. البته پیشنهادهای مذکور، همگی پیش از شکل گیری دانش انسان از میکروب ها تدوین شده بودند و به همین دلیل، درک کاملی از دلیل شیوع بیماری نداشتند. درنهایت، بسیاری از شیوه های پیشگیری سنتی، کارآمدی کافی را نداشتند.
فراموش نکنید که روش های علمی شناسایی بیماری های میکروبی و ویروسی و نحوه ی شیوع آن ها، مفاهیمی جدید در تاریخ بشر هستند. به هرحال در بحران اخیر نه تنها دلیل ابتلا به ویروس کرونا به سرعت کشف شد، بلکه پس از چند ساعت بررسی ژنوم اصلی آن، دانشمندان NIH توانستند پروتئین مناسب برای ساخت واکسن را نیز شناسایی کنند. نظارت مدرن، ابزارهای سلامت عمومی، آژمایش های حرفه ای و سیستم های بررسی دقیق، همگی باعث شده اند تا تحلیل بیماری و اقدام علیه آن، سرعت بگیرد.
تاثیر خسارت های مالی بر واکنش عمومی
اپیدمی های جهانی عموما با خسارت های شدید بر کسب وکارها و اقتصاد همراه هستند. همین خسارت ها، تاثیر عمیقی بر واکنش عمومی نسبت به ویروس دارند. سقوط اخیر در بازارهای بزرگ مالی در هفته ی گذشته و رخدادهای مشابه آن تنها یک مثال از آثار عمیق همه گیری ها روی ملت ها، کسب وکارها و افراد محسوب می شود. تعطیلی بنادر و فرودگاه ها و دیگر زیرساخت های سفر، هزینه های سنگینی به همراه دارد. به این موارد، تعطلیی مراکز آموزشی و کارخانه ها و دفاتر کاری را هم اضافه کنید.
ویروس SARS که در سال ۲۰۰۳ یک همه گیری بزرگ را به همراه داشت، هزینه ای نزدیک به چند ده میلیارد دلار به اقتصاد جهانی تحمیل کرد و احتمالا COVID-19 خسارتی بسیار بزرگ تر را به همراه خواهد داشت. به علاوه، امروز بازارهای جهانی بیش ازپیش به هم متصل هستند و امکان فروش عظیم سهام ها در همه ی سطوح هنوز وجود دارد. درنتیجه ی همین اتصال (که از دستاوردهای فناوری محسوب می شود) شاید شاهد بحران های مالی بسیار عظیم باشیم که چند دهه پیش، قابل تصور هم نبودند.
تاثیر مخرب پنهان کاری
پنهان کاری و عدم شفافیت در دوران بحران های سلامتی ، در تمامی سطوح از سیاست تا اقتصاد، آثاری منفی به همراه دارد. درواقع کارشناسان اعتقاد دارند پنهان کاری و رازداری در این موارد منجر به شیوع بیشتر اپیدمی می شود و مدیریت سلامت عمومی را هم دشوار می کند.
هامبورگ در سال ۱۸۹۲ بزرگ ترین بند جهان بود و چندین کشتی باری و مسافری از آن به مقاصد گوناگون حرکت می کردند. مقام های شهر هامبورگ با همه گیری وبا روبه رو شدند که از آسیا و هند و اروپای شرقی به آلمان رسیده بود. آن ها درمقابله با بحران پیش آمده، تصمیم به ادامه ی کسب وکار معمول خود گرفتند که منجر به شیوع هرچه بیشتر بیماری به سرتاسر جهان شد.
چین در سال ۲۰۰۳ هرگونه انتشار اطلاعات پیرامون ویروس سارس (از ویروس های خانواده ی کرونا) را به مدت ۶ ماه متوقف کرد. زمانی که بحران به شدت شیوع پیدا کرده بود و به هنگ کنگ و تورنتو و نقاط دیگر جهان هم رسید، مقام ها بالاخره آن را پذیرفتند. پنهان کاری درباره ی ویروس مذکور، آثار مخرب بسیار شدیدی داشت.
پنهان کاری و عدم اطلاع رسانی دقیق، منجر به وخامت اوضاع همه گیری می شود
منابع خبری متعدد ادعا می کنند که دولت چین درباره ی ویروس کرونا جدید هم به مدت یک ماه پنهان کاری اطلاعاتی کرده است. اقدام آن ها در شرایط کنونی منجر به سرعت یافتن شیوع بیماری در سطح جهانی شد. در دنیای امروز که بیش از همیشه به دهکده ای جهانی شباهت دارد، هرگونه شیوع بیماری، ظرفیت گسترش به همه ی نقاط جغرافیایی را دارد. در قرن ۲۱، مرزها مقاومت کمی در برابر میکروب ها و ویروس ها دارند. درنتیجه نیاز به یک آمادگی جهانی در برابر همه گیری ها داریم که با قدرت و بودجه و تاثیرگذاری شدید، پشتیبانی شود.
نقش پوشش همه جانبه ی رسانه ای
در تمامی همه گیری های تاریخی، پوشش همه جانبه ی رسانه ای بخش مهمی از خصوصیات بحران بوده است. حتی پیش از تولد صنعت چاپ و روزنامه نگاری گسترده، ژورنالیست ها، دانشمندان، اساتید دانشگاه و دیگران، درباره ی همه گیری ها می نوشته اند. تفاوت دنیای امروز در حضور شبکه های اجتماعی همچون توییتر و اینستاگرام و فیسبوک دیده می شود. با در دست رس بودن منابع متعدد برای جمعیت عظیمی از مردم جهان، قدرت هدایت و حتی منحرف کردن اخبار و اطلاعات، چندین برابر به نظر می رسد. در شرایط کنونی، اظهارنظرهای شخصی خطرناک شده اند و حتی برخی اوقات آثار مرگ برای در همه گیری کنونی دارند.
اتهام زنی به یکدیگر
انسان ها همیشه در شرایط بحران همه گیری، عادت اتهام زنی به جوامع دیگر را از خود نشان داده اند. در طول تاریخ و در جوامع گوناگون، افراد کم برخوردار همیشه متهم به بیماری زایی بوده اند. در جریان «مگ سیاه» در قرت ۱۴ میلادی، یهودی ها متهم به گسترش بیماری «طاعون خیارکی» شدند. در قرن ۱۹، بیماری های واگیرداری همچون وبا و تیفوس و تب زرد در ایالات متحده شیوع پیدا کردند. مردم در آن زمان مهاجران یهودی، ایرلندی، ایتالیایی و کارگران مکزیکی را عامل شیوع بیماری ها می دانستند. به هرحال در طول تاریخ، مثال های متعددی وجود دارد که در آن ها، جمعیتی خاص به شیوع اولیه ی یک بیماری کشنده متهم شده اند.
وضع قانون های مشابه
بحران های همه گیری عموما با وضع قوانین جدیدی در حوزه های مهاجرت و حتی آزادی شخصی همراه می شوند. درواقع قوانین تلاش می کنند تا بحران پیش آمده را محدود کرده و از شیوع هرچه بیشتر آن جلوگیری کنند. لغت قرنطینه تا میانه ی دهه ی ۱۳۰۰ میلادی و شیوع «مرگ سیاه» وجود خارجی نداشت. همه گیری مذکور، تقریبا یک سوم از جمعیت اروپا را به کام مرگ کشاند. کلمه ی قرنطینه برای اولین بار از لغت ایتالیایی Quarantenaria به معنای ۴۰ روز گرفته شد.
وقتی ایتالیا برای اولین بار قانون قرنطینه را در ونیز اجرا کرد، ورود هرگونه کشتی و کالا به بنادر شهر، به مدت ۴۰ روز ممنوع شد تا از ورود هرگونه بیماری واگیردار جلوگیری شود. زمان ۴۰ روزه به این دلیل تصویب شد که تصور عمومی و متخصصان بر از بین رفتن خود به خود ویروس ها و اپیدمی مرتبط با آن ها پس از ۴۰ روز استوار بود. به علاوه، بقراط اعتقاد داشت که بیماری های عفونی عمری کمتر از ۴۰ روز دارند و تنها بیماری های مزمن، بیش از ۴۰ روز در فرد مبتلا باقی می مانند. به هرحال دوره ی مذکور پس از چند دهه به ۳۰ روز کاهش یافت.
در جریان انقلاب صنعتی، کشورهای اروپایی متعدد مفهومی به نام کمربند بهداشتی توسعه دادند که در آن، نیروهای نظامی هرگونه ورود و خروج افراد مشکوک به بیماری یا دارای استعداد ابتلا به یک همه گیری را ممنوع می کردند. تا قرن ۱۹، تقریبا تمامی شهرهای بزرگ، زیرساختی برای نگه داری از بیماران مبتلا به همه گیری های حاد توسعه داده بودند تا آن ها را از مردم سالم جامعه دور کنند. تا پیش از کشف و توسعه ی داروهایی همچون واکسن، افراد مبتلا به همه گیری کشنده عموما بدون دریافت خدمات درمانی رها می شدند. سرنوشت آن ها با مرگ یا بهبودی خود به خود به پایان می رسید.
سیاست های قرنطینه در چین، از زمان شیوع آنفولانزا در سال ۱۹۱۸، بی سابقه بوده است
چین در جریان همه گیری کرونا، سیاست های قرنطینه را در سطوحی پیاده سازی کرد که از زمان شیوع مرگ بار آنفولانزا در سال ۱۹۱۸، بی سابقه بود. برنامه های قرنطینه ی سال ۱۹۱۸ شامل چند مرحله ی مهم بود. ابتدا افراد مبتلا به بیماری در بیمارستان های مخصوص ایزوله نگه داری می شدند. افرادی که در تماس با آن ها بودند نیز به قرنطینه ی خانگی می رفتند و حتی در برخی موارد، حمل ونقل عمومی تعطیل شد. در مرحله ی بعدی، تمامی گردهم آیی های اجتماعی لغو شدند. مرحله ی آخر با تعطیلی مدارس همراه بود؛ چون کودکان و نوجوانان در معرض خطر بیشتر آنفولانزا بودند. چین همین سیاست ها را در سطحی بسیار گسترده تر برای مقابله با کووید ۱۹ به کار گرفت.
کشورهای دیگر در معرض کرونا نیز سیاست های قرنطینه ی مشابه با چین را برای پیشگیری از افزایش شیوع بیماری جدید در پیش گرفته اند. ازطرفی، کارشناسان می گویند سیاست های واشنگتن در مقابله با بحران مشخص نیست. دونالد ترامپ ، معاون اول خود را مسئول سیاست گذاری درباره ی بحران پیش آمده کرد که هیچ تجربه و دانشی در علوم پزشکی ندارد. به هرحال بحران پیش آمده نیازمند واکنش دقیق تر دولت مردان خواهد بود تا تصمیم به اقدام های حیاتی را در زمان مناسب، اتخاذ کنند.
درگیری داخلی در دولت ها
در طول تاریخ، همه گیری ها و تصمیم های سیاسی در مقابله با آن ها، همیشه منجر به درگیری های داخلی سیاسی در سطح محلی و ملی شده اند. درگیری در چنین سطوحی عموما باعث وخامت اوضاع می شود و حتی شیوع بیماری را بیشتر می کند. موفق ترین اقدام های تاریخی در جهت سلامت عمومی، همیشه با ارتباط همکارانه و مبتنی بر اعتماد مقام های قانونی و شهروندان همراه بوده اند.
در مقابله با بحران های همه گیری، ارتباط دائم و شفاف، مشاوره های روان شناسی، غذا و آب و تفریح کافی برای افراد در قرنطینه و موارد مشابه، نقشی حیاتی دارند. چنین مواردی در طول تاریخ نقش راهگشای خود را به خوبی نشان داده اند. البته، قطعا دستیابی به چنین امکاناتی در دوران اوج گیری یک همه گیری، بسیار دشوار و طاقت فرسا خواهد بود.
ویروس کرونا جدید تمامی نشانه های تاریخی بالا را مجددا در برابر چشمان ما پدیدار کرد. از همه مهم تر، ادعای انقلاب در روش های مقابله با همه گیری ها بود که به چالش کشیده شد. از سال های ابتدایی قرن ۱۹، متخصصان اپیدمی و قانون گذاران همیشه ادعا کرده اند که به آمادگی در سطح جهانی برای مقابله با هر بحران همه گیری رسیده اند. ازطرفی، همیشه روش های واکنش آن ها تا چند قرن ناکارآمد بوده اند.
فناوری و آثار جهانی سازی باعث شدند تا در بحران جدیدی کرونا، تاریخ تکرار شود. همین موارد می توانند به ما کمک کنند تا تاریخ را به شکل دیگری بنویسیم. اکنون ابزارها و منابع متعددی برای کمک به تحول در واکنش ها در اختیار بشر قرار دارد. دیگر هیچ بهانه ای برای عملکرد ناهماهنگ نداریم، چرا که خطر شکست بسیار بالا است و هزینه های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی آن کمرشکن خواهد بود.
درنهایت، بسیاری از کارشناسان بین المللی هم امیدوار هستند که طبیعت، خود به مقابله در برابر ویروس کرونا برخیزد. شاید با گرم تر شدن دما، شیوع ویروس کاهش پیدا کند و بتوان آن را بهتر کنترل کرد.
منبع: https://buzdid.ir
مرتبط:
کودکان را در معرض اخبار استرس‌زا قرار ندهید
