چطور در طبیعت پناهگاه و سایه‌بان بسازیم؟
نحوه ساخت پناهگاه در طبیعت
بیشتر وقت ها پیش آمده است که با دوستان و خانواده خود به طبیعت رفته اید و پس از رسیدن به مقصد یادتان افتاده که چادر یا سایه‌بان ندارید. آفتاب سوزان اذیت می کند؟ یا اینکه ناگهان هوا ابری شده و بایستی در جایی پناه بگیرید. گاهی در طبیعت باید خود را در مقابل طوفان های شدید و باد محافظت کنید. حتی گاهی برای اینکه خستگی راه و طبیعت گردی را از خود دور کنید نیاز به مکان امنی دارید تا بتوانید با امنیت خاطر کمی دراز کشیده و بخوابید. مکانی که در طبیعت به سختی پیدا می شود و در بیشتر مواقع باید به ساخت پناهگاه در طبیعت اقدام کنید. بقا در طبیعت با داشتن پناهگاه امکان پذیر است. اگر مطالب طبیعت گردی و گردشگری مجله الی گشت را دنبال می کنید، می توانید با روش های مختلف آتش روشن کردن در طبیعت نیز در کنار کمپ ها آشنا شوید اما این بار به سراغ پناهگاه و سایه‌بان رفته ایم.
ساخت پناهگاه در طبیعت باید در اولویت اول شما در اکثر مواقع اضطراری برای زنده ماندن باشد. شرایط آب و هوایی شدید در عرض چند ساعت می تواند شما را به کشتن دهد، اگر شما نوعی پناهگاه برای دفاع و محافظت از خود نداشته باشید. خوشبختانه درون طبیعت عناصر بسیاری پیدا می شود که می توانید با استفاده از آن ها برای خود پناهگاه و سایه‌بان بسازید.
در میان مردم بومی و افرادی که درون طبیعت زندگی می کنند یا حتی اگر به زندگی گذشتگان خود در همین سرزمین نگاهی بیندازیم می توانیم روش های مختلف ساخت پناهگاه در طبیعت را یاد بگیریم. روش هایی که نحوه ساخت پناهگاه در طبیعت را نشان می دهد بسته به فرهنگ هر منطقه و طبیعت و ابزاری که در اختیار دارید، متنوع و بسیار است.
پناهگاه چوبی با طراحی گرد برای مناطق مرطوب
ساخت پناهگاه و کلبه ای گرد را در بسیاری از فرهنگ ها دیده اید. بخشی از آن شبیه به چادرهای سرخپوستان آمریکایی است و گاهی شبیه به دیگر قبایل آفریقایی و چادرهای آن هاست. در معماری نیز بسیار از این سازه استقبال می شود و استحکام خوبی در مقابل باد، باران، سرما و البته نفوذ نور خورشید دارد. یکی از خوبی های این نوع پناهگاه سرخپوستی این است که به دود آتش درون چادر اجازه می دهد تا از سوراخ بالای پناهگاه به بیرون برود.
در نتیجه می توان آن را بزرگ ساخت و درون آن، آتش روشن کرد. قسمتی را هم برای ورودی و در پناهگاه مشخص نمود. روی این پناهگاه را هم می توان با انواع شاخ و برگ درختان یا خاک و گل پوشاند یا اینکه با پارچه ای روی آن را پوشاند. هر چند که تاریخ ساخت این پناهگاه به دوره های قبل از تاریخ رومی بازمی گردد اما هنوز می توانید آن را در میان بومیان و سرخپوستان آمریکایی ببینید.
شاخه های خشک درختان جنگلی را به گونه ای به دور هم چیده و به یکدیگر تکیه دهید که سایه‌بان و پناهگاهی همچون عکس زیر به وجود آورد. این نوع چادر هیچ تکیه گاهی در وسط به عنوان ستون ندارد.
پناهگاهی به نام رامادا | Ramada
اگر سایه‌بان و پناهگاهی برای محافظت در مقابل تابش آفتاب شدید می خواهید، سایه‌بانی به نام رامادا را به شما پیشنهاد می دهیم. هر چند که این سایه‌بان در مقابل باران ها و طوفان های شدید کارایی ندارد اما برای آفتاب عالی است. نحوه ساخت پناهگاه در طبیعت در این مدل بسیار شبیه به خانه سازی است. شاخه های محکم و ایستاده ای را انتخاب نموده و برپا کنید. برای سقف هم به بالای شاخه ها، پارچه ای مانند گونی ببندید. برای اینکه چهار ستون گوشه سایه‌بان نیفتند، شاخه ای دیگر را به صورت مثلثی به دو ستون سایه‌بان متصل کنید. در نحوه ساخت پناهگاه رامادا در طبیعت به طناب یا عنصری شبیه به طناب نیاز دارید. می توانید برای این سایه‌بان دیوارهایی نیز بسازید و باد را درون آن به جریان اندازید تا خنک شوید.
پناهگاه برای مناطق برفی و سرد | Quinzhee
اگر در مناطق برفی و بسیار سرد گیر افتادید، باید نحوه ساخت پناهگاه در طبیعت سرد را بدانید تا از خطرات سرمازدگی در امان بمانید. می توانید پناهگاهی همانند ایگلوهای اسکیموها اما بسیار ساده تر به نام کویئنژی بسازید. نحوه ساخت کوئینژی در واقع بسیار آسان است. برای ساخت این پناهگاه از برف استفاده می کنید و برف را شکل داده و درون کپه ای برف را خالی کرده تا فضایی برای نشستن، دراز کشیدن و استراحت خود بسازید.
طبعا برای ساخت این پناهگاه که شما را بایستی در مقابل سرما و خیس شدن محافظت کند، نیاز به هر عنصری که اطرافتان است دارد و تنها کافیست که تپه برفی که می سازید، به اندازه ای برسد که اگر درونش را خالی کردید بتوانید در آن قرار بگیرید. بعضی از گردشگران و طبیعت گردهای حرفه ای به جای ساختن یه تپه و خالی کردن درون آن، از همان ابتدا برف ها را به گونه ای روی هم می چینند که گنبدی شکل شود.
اگر اطراف شما پر از درختان کاخ است، از برگ های سبز کاج درون کوئینژی را و حتی روی سقف آن را بپوشانید تا تختی نرم و پوششی گرم برای استراحت خود بسازید.
ساخت غار برفی
اگر در مناطقی کوهستانی و پر برف قرار دارید که ارتفاع برف در آن بسیار زیاد است و می توانید تا لایه های زیرین برف را بکنید، غار برفی بسازید. ساخت پناهگاه در طبیعت برفی هر چند که به این شیوه زمان و انرژی بسیاری می برد اما به شما فضایی ایمن، گرم و راحت را برای حتی چند شبانه روز اقامت می دهد. این روش برای کوهنوردانی که درون کوه گیر افتاده و منتظر رسیدن کمک هستند، عالی است. گوشه ای از کوه را انتخاب کنید که برف فراوان داشته و البته پشت به باد باشد.
ابتدا فضای اصلی را از برف خالی کنید و برف های جدا شده را برای ساخت دیواری محافظ در برابر باد در کنار پناهگاه استفاده کنید. ورودی پناهگاه را به سمت پایین گذاشته و راهرویی پایین تر از ورودی بسازید تا از خروج گرما جلوگیری کنید. بالا و اطراف دهانه غار را با پرچم ها و عناصری رنگی نشانه گذاری کنید تا شما را به راحتی پیدا کنند. مکان کوچکی هم برای قرار دادن اجاق یا حتی شمع درست کنید. اگر غار برفی خود را شبیه به شکل زیر بسازید تنها با یک شمع می توانید محیط درون غار را گرم نگه داشته و در طول شب استراحت کنید.
نکته: برای ساخت پناهگاه در طبیعت برفی به شیوه غار برفی با خطراتی مانند کمبود اکسیژن یا ریزش برف روی خود مواجه خواهید بود. بنابراین اگر ورودی را با کوله پشتی مسدود می کنید، حتما سوراخی در برف برای ورود هوا و اکسیژن بسازید. از یک شاخه یا تکیه گاه نیز اگر داشتید برای استحکام سقف غار برفی استفاده کنید.
استفاده از زیرانداز برای ساخت پناهگاه در مناطق بارانی
اگر در مناطق پرباران جنگلی یا گرمسیری هستید و می خواهید از باران سیل آسای پیش رو در امان بمانید، تنها کافیست که یک تیکه پارچه ضد آب مانند بعضی از انواع پانچوها داشته باشید. پارچه ها و زیراندازهای عایق رطوبتی که چندین کاربرد دارند، برای ساخت پناهگاه در طبیعت جنگلی و بارانی مناسب هستند. بعضی از چنین زیراندازهایی در گوشه های خود سوراخ دارند و به راحتی می توانید طناب ها را از آن عبور دهید. میانه زیرانداز را به شاخه ای متصل کرده و بالاتر از باقی نقاط قرار دهید. چهار گوشه انتهایی زیر انداز را هم به زمین محکم کنید. تا سطحی شیب دار بسازید.
نکته: در این روش بهتر است برای اینکه باران وارد منطقه زیرین سایه‌بان نشود، مسیری گود در بیرون زیر انداز بکنید تا آب باران جاری شده را به خارج از محیطی که هستید هدایت کنید.
روش دوم در بستن زیرانداز در ارتفاع پایین
این روش هم یکی از ساده ترین و آسان ترین روش های ساخت پناهگاه در طبیعت هایی مانند جنگل و اطراف دریاچه هاست. طنابی را از زیر پارچه ای که می خواهید از آن به عنوان سقف پناهگاه استفاده کنید، عبور دهید. سپس چهار طرف پارچه را به زمین محکم کنید تا یک سقف شیب داری به دو جهت همانند سقف خانه های مناطق بارانی بسازید. سعی کنید تا ارتفاع پارچه زیاد بالا نباشد.
چرا که قطرات بارانی که از روی پارچه به زمین می افتند، خود به اطراف و درون زیرانداز پرتاب شده و شما را خیس می کنند. اگر تنها آفتاب بود شما محدودیتی در ارتفاع نخواهید داشت اما برای باران بهتر است در حاشیه زیرین چادر روی زمین را آبراهه ای ایجاد کرده تا آب باران وارد منطقه نشستن و استراحت شما نشود.
بستن سایه‌بان پارچه ای در ارتفاع
یکی دیگر از روش های ساخت پناهگاه در طبیعت برای جلوگیری از تابش آفتاب یا بارش باران، استفاده از زیراندازی عایق به عنوان سقفی پارچه ای است. این روش نیازمند پوشش جنگلی در اطراف است. دو گوشه روبروی زیر انداز را به دو درخت کناری آن ها با طناب متصل کنید و یک گوشه زیرانداز را آزاد، رها کنید تا سطحی شیب دار بسازید. یادتان باشد در این روش نباید چهار گوشه را به تنه درختان متصل کنید. چرا که باعث جمع شدن آب باران روی چادر و سنگین شدن، در نهایت افتادن یا پاره شدن پارچه می شوید. سعی کنید تا سطحی شیب دار و در عین حال، پهن ایجاد نمایید. همچنین ارتفاع چادر به گونه ای باشد که بتوانید به راحتی زیر آن بایستید.
پیچیدن زیرانداز عایق به دور بدن
اگر فرصتی نداشته و باران شروع به باریدن نمود و دیگر نمی توانید برای ساخت پناهگاه در طبیعت اقدام کنید، بهترین روش پیچیدن زیرانداز عایقی و نایلونی به دور خود است تا باران قطع شود. به کنار درختی پناه ببرید و زیر انداز را به دور خود بپیچید.
ساخت کیسه خواب با زیر انداز
اگر هنوز فرصت دارید و هیچ درخت و شاخه ای برای نصب پناهگاه ندارید و باریدن باران هم نزدیک است، با زیرانداز عایق خود کیسه خواب درست کنید. ساخت چنین محافظی در طبیعت شاید حدود ۳۰ ثانیه طول بکشد اما ایراداتی هم دارد. زیرانداز و پارچه عایق رطوبت را روی زمین پهن کنید. روی آن به قطر دراز کشیده و ابتدا گوشه جهت پاها و سپس گوشه های اطراف را به روی خود بکشید. گوشه ای که سمت سر قرار می گیرد نه تنها برای تنفس لازم است بلکه هوای درون کیسه خواب را جابه جا می کند. یادتان باشد باید زیراندازی بزرگ داشته باشید تا تماما به دور بدن شما پیچیده شود. این روش هر چند که خود باعث ایجاد رطوبت روی لباس هایتان می شود اما طبعا از محیط بارانی و خیس بیرون خشک تر خواهد بود.
ساخت پناهگاه در طبیعت کویری
گرما در کویر بیداد می کند و تابش آفتاب امانتان را بریده است. زمان آن رسیده تا با ساخت پناهگاه در طبیعت کویری و خشک کمی زیر سایه استراحت کنید. زیر انداز خود را از وسط تا کرده و چهار تکه چوب هم اندازه پیدا کنید. چهار طرف زیر انداز تا شده خود را به گونه ای به چوب هایی که درون زمین محکم کرده اید، ببندید تا رویه بالایی زیرانداز روی لایه پایینی زیرانداز سایه انداخته و کل این مجموعه روی زمین سایه تولید کند. در این روش دو سایه ایجاد شده و تفاوت دمایی ایجاد می کنید. در نتیجه باد خنکی تولید می کنید که در زیر سایه‌بان جریان یافته و شما را از آفتاب سوزان و گرما محافظت می کند.
منبع: outdoorlife.com
