کارکردهای اسباب‌بازی فراتر از سرگرمی و بازی است
مسئول کمیته داوری پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی گفت: اسباب‌بازی‌ها هم می‌توانند احساس بهتر و آرامش و مسولیت‌پذیری را به کودک یادآوری کنند و هم می‌توانند منبع و منشا خشونت و رفتارهای نادرست باشند. به همین دلیل والدین باید اسباب‌بازی‌ها را چیزی بیشتر از ابزار سرگرمی و بازی کودکان خود تلقی کنند و در خرید و انتخاب آن حساسیت بالایی داشته باشند.
رییس دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب‌بازی خاطرنشان کرد: اسباب‌بازی‌ها یکی از ابزارهای تربیتی کودکان هستند و می‌توانند هویت‌ساز و یا محدودیت‌ساز باشند به همین دلیل نقش خانواده‌ها در انتخاب اسباب‌بازی برای فرزندان‌شان بسیار مهم و حیاتی و از حساسیت بالایی برخوردار است. مثلا استفاده از اسباب‌بازی‌هایی که خشونت را القا می‌کنند در مقابل استفاده از آن‌هایی که حس مسئولیت را به کودک یادآوری می‌کنند، یا استفاده از اسباب‌بازی‌هایی که در آن‌ها از کارت‌های عکس‌دار استفاده می‌شود، عروسک‌هایی که لباس بر تن دارند و چیزهایی از این قبیل نیازمند دقت در انتخاب هستند.
ویدا ملکی، همچنین توضیح داد که هر چند نظارت‌های زیادی بر روند تولید اسباب‌بازی‌ها از مرحله طراحی، تولید و فروش انجام می‌شود؛ اما با توجه به تعدد تولیدکننده‌ها و بازار بزرگ و متنوع آن‌ها، اشتباه گریزناپذیر است و در مرحله آخر نقش والدین است که محصول را از فیلترهای فرهنگی و اجتماعی و هنجار جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند عبور دهند و چیزی را برای بازی ساعت‌های طولانی کودک خود انتخاب کنند که علاوه بر کیفیت، رعایت استاندارهای لازم، رعایت اصول بهداشتی و اجتماعی، هویت فرهنگی کودک را هم شامل شود.
ملکی به سابقه بازی و اسباب‌بازی اشاره کرده و گفت: بازی همواره در متن زندگی انسان وجود داشته است و از زمان‌های دور همیشه انسان بخشی از زندگی را بازی کرده است، برای فرار از اتفاق‌ها، برای سرگرمی و غیره به همین دلیل است که اسباب‌بازی ابزاری است برای رشد و جریان‌سازی که می‌تواند چگونگی زندگی را رقم بزند.
در دنیای کودکان نیز هر ابزاری که در اختیار آن‌ها گذاشته شود؛ تاثیرگذاری طولانی مدتی دارد. شما یک چاقو و یا یک عروسک را به کودک بدهید، بدون شک تاثیر آن را سال‌های بعد به وضوح در تربیت آن کودک مشاهده خواهیم کرد.
او تاکید دارد که اسباب‌بازی‌ها می‌توانند زندگی کردن را آسان کنند و در ابعاد مختلف، کودک را تا ساعت‌ها سرگرم نگه دارند: تعامل کودک با آن‌ها، حس همذات‌پنداری، گرفتن نقش‌های مختلف در بازی، گاهی مادر، گاهی پدر، خواهر، برادر، دوست و تمرین حس‌های مختلف.
رییس دبیرخانه شورای نظارت بر اسباب‌بازی به رابطه متقابل اسباب‌بازی و کودک اشاره کرد و گفت: کودک همان‌قدر که به وسیله بازی خود حس می‌دهد، از آن حس می‌گیرد و گاهی با آن گفت‌وگو و در عالم بچگی و رویا با او صحبت می‌کند و حرف‌های عروسک یا اسباب‌بازی خود را برای والدین نقل می‌کند؛ به همین دلیل حس حرف‌شنوی در کودک تقویت می‌شود، چون همان‌قدر که انتظار دارد عروسک «بشین، پاشو، بخواب و …» درخواست‌های او را انجام دهد، خودش هم سعی می‌کند در دنیای واقعی به همان‌ها عمل کند.
وی افزود: کودک با استفاده از ابزارهای بازی مثل ساختن لگوِ، خانه، بازی با وسایل پزشکی، ساخت عروسک با تکه پارچه، بازی با ماشین‌ها و غیره، می‌تواند به سمت علاقه‌مندی‌ها و مهارت‌هایی که دوست دارد، برود. شما تصور کنید کودکی که می‌تواند قطعات را به هم بچسباند، از دست‌ها و ذهن خود به درستی استفاده یا با خمیرهای بازی اشکال مختلف درست و انگشت‌های دست خود را قوی کند و با تکرار این کارها چیزهایی را خلق کند، بی‌شک اعتماد به نفس و خودباوری زیادی در او شکل می‌گیرد و در زمان بزرگسالی نیز می‌تواند با تکیه به همین اتفاق‌های کوچک و موفقیت‌هایی که در ذهنش ماندگار می‌شود از پس مشکلات و مسائل بهتر بربیاید. چیزهایی که ما فکر می‌کنیم ممکن از بی‌معنا و کم اهمیت باشند و یا کودک در سنین پایین درکی از آن نداشته باشد به وضوح در نوجوانی، جوانی و بزرگسالی او اثرگذار است و اسباب‌بازی‌ها این کمک بزرگ را به کودکان می‌کنند.
تاکید این دست‌اندرکار بر تاثیرهای اسباب‌بازی درحالی عنوان شده است که بخشی از این موضوع‌ها امسال در حاشیه جشنواره، محور گفت‌وگوی علمی صاحب‌نظران خواهد بود. بر این اساس در این دوره سه نشست و دو کارگاه تخصصی در پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی برگزار می‌شود که «آموزش و پژوهش در صنعت اسباب‌بازی»، «صنایع خلاق فرهنگی بازی‌های بوم ساخت»، «آثار روان‌شناختی و تربیتی بازی و اسباب‌بازی» از آن جمله‌اند، همچنین «کارگاه آموزشی برندسازی، بازاریابی و فنون فروش موفق صنعت اسباب‌بازی» و «کارگاه آموزشی شخصیت‌سازی در بازی و اسباب‌بازی» نیز از دیگر بخش‌های جنبی این رویداد است.
پنجمین جشنواره ملی اسباب‌بازی با شعار «تمرین زندگی» از ۷ تا ۱۳ دی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می‌شود.
منبع: کانون پرورش فکری
مرتبط:
