فواید و انواع بازی دومینو برای کودکان
هنگامی که کودکان یا دانش آموزان مشغول بازی دومینو هستند نیاز به مشارکت با یکدیگر دارند که این امر باعث می شوند با کار گروهی آشنا شوند.
خانواده ای از بازی ها که براساس کاشی( tile-based games ) بوده و شامل اشکال هندسی مستطیل شکل است که با نام بازی دومینو شناخته می شود. معمولا جنس قطعات استفاده شده در پک های دومینو از چوب یا پلاستیک بوده و اشکال پلاستیکی آن نیز تنوع رنگ زیادی دارند.
معمولا در بازی دومینو قطعات بر طبق نقشه ای معین به صورت زنجیروار چیده می شوند. با بر هم زدن تعادل یک دومینو، و اصابت آن با دومینو دیگر، تمامی دومینوها که به صورت زنجیر وار در کنار هم جای گرفته اند بعد از برخورد متوالی با یکدیگر دچار فروپاشی شوند.
فواید و اهمیت بازی دومینو برای کودکان
از جمله فایده های آموزش بازی دومینو برای کودکان میتوان به بالا بردن ضریب هوشی و افزایش توانایی آنها در هوش و تمرکز اشاره کرد. اگر چه آموزش بازی دومینو تنها به کودکان اختصاص نداشته و تمامی افراد در هر سنی می توانند از این بازی لذت ببرند. ولی به دلیل اینکه کودکان در دوره رشد فکری و ذهنی قرار دارند آموزش دومینو برای کودکان بسیار مفید تر خواهد بود. در زیر به بعضی از مزایا و اهمیت آموزش بازی دومینو پرداخته شده است:
ارتباطات اجتماعی
هنگامی که کودکان یا دانش آموزان مشغول بازی دومینو هستند نیاز به مشارکت با یکدیگر دارند، آن ها باید قوانین بازی را مورد بحث و توافق قرار دهند و با سایر کودکان و دانش آموزان همکاری لازم را داشته باشند. این مشارکت و همکاری سبب بالا بردن توانایی ایجاد ارتباطات اجتماعی و همکاری در کودکان شده و به آنها آموزش می دهد که به چگونه می توانند با دیگران تعامل و همکاری داشته باشند.
در بازی دومینو کودک تشابه و اختلافات را مشاهده و درک میکند
افزایش توانایی گفتاری، گوش دادن و تفکر کردن
زمانی که کودکان به بازی دومینو مشغول هستند به سبب تعامل و فعالیت مشارکتی که با یکدیگر دارند، توانایی گفتاری و شنیداری آنها افزایش می یابد. همچنین نوع فکری بازی نیز سبب بالا بردن قدرت تفکر و تلاش آنها در بهبود و ارتقا فکری می شود.
تاثیر بازی دومینو بر هوش و خلاقیت کودکان
آموزش دومینو برای کودکان از انواع جهات آموزشی و فکری، خود تاثیرات مفیدی در هوش و استعداد کودکان دارد. در این بازی انتخاب یک راهبرد معین و اجرای نقشه ساخت دومینو به انتخاب های فکری نیازمند است که خود باعث تقویت خلاقیت در کودکان می شود
دومینو قطعه های مستطیل شکلی هستند که در هر قطعه آن، دو طرح و تصویر وجود دارد. قطعات دومینو به شکلی با همدیگر در ارتباط هستند و کودکان با یافتن آن ارتباط، قطعات را در کنار یکدیگر می‌چینند. می توان بازی دومینو را، بر طبق توانایی ذهنی کودک، تقریبا از سه سالگی آغاز کرد.
انواع دومینو
الف) دومینوی شکل
معمولاً دومینوی شکل را با کمک گرفتن از تصویر اشیاء گیاهان، حیوانات یا تابلوهای گوناگون که هر روز کودک با آنها سروکار دارد، تولید می‌کنند تا در چهار چوب تجربیات کودک باشد.
تصاویری را که می‌خواهیم با آنها دومینو درست کنیم، از وسط به دو قسمت تقسیم می کنیم. سپس دو نیمه از دو شکل مختلف را بر روی مقوایی به شکل مستطیل می‌چسبانیم.
تعداد مقواها را بین ۰ تا ۲۰ عدد انتخاب می‌کنیم، سپس مقواها را در کنار هم قرار می دهیم تا به شکل تابلویی که اشیاء یا حیوانات مختلفی را نشان می دهد، درآید. می توان اندزه آن را ۶*۳ یا ۱۲*۶ در نظر گرفت.
ب) دومینوی نقطه
در دومینوی نقطه، به جای استفاده از اشکال از نقطه استفاده می شود و تعداد کارت های آن ۲۸ عدد مستطیل به ابعاد ۴*۸ سانتیمتری است که آنها را با کمک ماژیک یا مداد خط می‌کشیم تا به دو قسمت برابر (دو مربع به ابعاد ۴*۴) تقسیم شود و به ترتیب زیر نقطه‌گذاری می‌کنیم:
در مستطیل اول هر دو مربع سفید، در مستطیل دوم یک مربع سفید، یک مربع تنها یک نقطه و بعد سفید و دو نقطه تا شش.
در سری دوم: یک و یک، یک و دو، … یک و شش و به همین منوال تا عدد شش ادامه می دهیم و در انتها آخرین کارت تهیه شده شش و شش خواهد بود. در موقع بازی دومینو، کودک کارت‌ها را باید به صورتی کنار هم بگذارد که دو عدد مساوی در کنار همدیگر جای بگیرند.
نحوۀ بازی دومینو
کودکان را به گروه‌های چهار تا هفت نفری تقسیم کرده و کارت ها را به طور مساوی بینشان قسمت می‌کنیم. بعد از تقسیم کارت ها، نفر اول کارت اول را وسط میز می گذارد و بازیکن بعدی، اگر بین کارت‌هایش مانند آن را داشت، کارت خود را کنار کارت اول قرار می دهد، در غیر اینصورت نوبت به نفر بعدی خواهد رسید.
بازی به همین شکل ادامه خواهد داشت. برنده بازی کسی است که کارت هایش زودتر از بقیه به پایان برسد. این بازی تا هنگامی ادامه پیدا می کند تا برندگان دیگر بازی نیز مشخص شوند.
در دومینوهایی که از تصویر ساخته شده‌اند، می توان با کودک دربارۀ تصاویر صحبت کرد و سوال های دوستانه از او پرسید. به عنوان مثال، می توان سوال کرد عکس گل یا میوه کدام است؟ شکل هواپیما یا پروانه کدام است؟ عکس گربه را به من نشان بده؟ رنگ قرمز، کدام تصویر است؟
برای شروع بازی، نخست تمام مستطیل‌ها به پشت بر روی میز قرار داده می‌شود، به صورتی که کودک نتواند آن ها را مشاهده کند. سپس از هر کودک می خواهیم به ترتیب یک کارت بر‌دارد، نفر بعدی و … به همین منوال تا تمام کارت ها برداشته شود. بعد از آن بازی را آغاز می کنیم.
نفر اول یک کارت را بر روی میز قرار می دهد، او به عنوان مثال مستطیلی را قرار داده که شکل مفاهیم ۲ و ۵ را روی خود دارد. نفرات بعدی باید کارت های خود را مشاهده کنند و بین آن ها کارتی را پیدا کنند که جمع میان آن نقاط ۷ باشد. بازی به همین منوال ادامه پیدا می کند. کودکی برنده خواهد شد که زودتر از بقیه کارت هایش به اتمام رسیده باشد.
اهداف و فواید دومینو ها
– دومینو باعث پرورش و تقویت حس بینایی کودک می شود.
– کودک را برای شناخت فرم و رنگ و دقت در جزئیات آماده می کند و همچنین به کودک برای یادگیری خواندن کمک می کند.
– کودک در بازی دومینو با رنگ ها، شکل ها، اعداد، حیوانات، گیاهان و گل ها و … آشنایی پیدا می کند.
– در بازی دومینو کودک تشابه و اختلافات را مشاهده و درک میکند.
– با طرح پرسش‌های بسیار و آشنایی به شکل ها، رنگ‌ها و … دامنۀ واژگان و دانش کودک بالا میرود و او در صحبت کردن مهارت بیشتری به دست می آورد.
– تعامل با گروه و رعایت نوبت را در بازی دو یا چند نفره یاد می‌گیرد.
– دومینو باعث آموزش و تقویت حواس کودک و تقویت حافظ کودک می شود.
