سایه روشن‌های بازی‌‌های رایانه‌‌ای

امروزه صنعت بازی‌‌های رایانه‌‌ای به پرسود و پرمنفعت‌ترین صنایع سرگرمی و تفریحی تبدیل شده است. بر اساس تحقیقات و اندکی تخمین معلوم شده، ۵۹ درصد جمعیت مردم دنیا از بازی‌‌های رایانه‌‌ای استقبال می‌‌‌کنند. علاقه مردم به بازی‌‌های رایانه‌ای، روانشناسان را برآن داشت تا به بررسی اثرات بازی در دنیای مجازی بپردازند که در ادامه به آنها اثرات مثبت و منفی این بازی‌‌ها اشاره شده است.

* اگر در بازی های رایانه‌ای افراط شود، نه تنها اثر مثبتی ندارد، بلکه پیامدهایی منفی بر جای می‌گذارد. بازی‌های رایانه ای موجب افزایش بیش فعالی، کمبود توجه، کاهش ارتباطات اجتماعی و خانوادگی، میل به تنهایی و انزوا و ابتلا به افسردگی و اضطراب می‌شود.

اثر مثبت بازی‌‌های مجازی

بازی یکی از نیازهای کودکان، نوجوانان و حتی بزرگسالان است. امروزه با توجه به اینکه دنیای مجازی بیش از حد معمول پیشرفت کرده و جلوتر از تمدن و فرهنگ مردم در حال گسترش است، حضور فضای مجازی، خواه ناخواه، در زندگی کودکان و بزرگسالان کاملا مشاهده شده و حتی به عنوان یکی از نیازهای دنیای کودکان و نوجوانان محسوب می‌‌‌شود. از برخی از آثار مثبت بازی‌‌های رایانه‌‌ای می‌‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

هبود قدرت تشخیص رنگ چشم

تحقیقات نشان داده است که ۵۰ ساعت بازی رایانه‌‌ای در طول مدت ۱۰ – ۱۲ هفته می‌‌‌تواند توانایی تشخیص تفاوت‌‌های انـــدک  رنــــگ‌‌های خـــــاکستری

را افزایش دهد. در واقع قدرت تشخیص رنگ در فرد بالا می‌‌‌رود.

درمان موفقیت آمیز تنبلی چشم

به دنبال تحقیقی در سال ۲۰۱۱، محققان توانستند با استفاده از بازی‌‌های رایانه ای، بهبودی در وضعیت چشم افراد مبتلا به تنبلی چشم به وجود آورند.

افزایش توانایی درک فضایی

افرادی که بازی‌‌های رایانه‌‌ای انجام می‌‌‌دهند سریع تر از دیگران می‌‌‌توانند وجود شیء در مکان و همچنین حرکت آن را تشخیص دهند و این ویژگی هنگام رانندگی بسیار خوب است. از طرفی توانایی حل مساله از طریق ایجاد تصاویر ذهنی و تفکر با تجسم دیداری و توانایی تجسم سه بعدی از مزایای بازی‌‌های رایانه‌‌ای دو بعدی و سه بعدی است.

 غلبه بر خوانش پریشی

بیماران خوانش پریش در خواندن و نوشتن مشکل دارند و به نظر می‌‌‌رسد برخی از افراد به دلیل عدم توجه بصری دچار این اختلال هستند. در تحقیقی در سال ۲۰۱۳، روی کودکان مبتلا به خوانش پریش، محققان متوجه شدند که این کودکان پس از ۱۲ ساعت بازی رایانه‌‌ای در چندروز متوالی، در درس خواندن و دیکته توانستند نمره بهتری کسب کنند. در واقع این روش درمانی بسیار موثرتر از روش‌‌های درمانی معمول بود.

افزایش عملکرد اجرایی

عملکرد اجرایی به توانایی فرد در اختصاص دادن منابع ذهنی اش (مانند درک، توجه و حافظه ) به کاری که در حال انجام آن است می‌‌‌گویند و طی آن فرد می‌‌‌تواند به سرعت تصمیم گیری کرده و مشکلات را به شکل مطلوبی حل کند. در اکثر تحقیقات مشخص شده است که بازی‌‌های رایانه‌‌ای می‌‌‌توانند چنین اثر مثبتی روی فرد بگذارند. این افراد می‌‌‌توانند:

چند کار را همزمان به بهترین شکل مدیریت کنند.

از نظر ذهنی انعطاف پذیری بیشتری دارند. در حقیقت می‌‌‌توانند توجه شان را به راحتی و به سرعت و با کمترین خطا از وظیفه‌‌ای به وظیفه دیگر معطوف کنند.

قدرت ذهنی شان برخلاف پیرشدن جسم شان همچنان جوان و شاداب باقی می‌‌‌ماند.

 بهبود مهارت‌‌های حرفه‌ای

بسیاری از تحقیقات بیانگر این است که عملکرد حرفه‌‌ای با بازی‌‌های رایانه‌‌ای بهبود می‌‌‌یابد به ویژه در خصوص مشاغلی که با هماهنگ کردن چشم و دست، توجه، حافظه بالا و سرعت تصمیم‌گیری سرو کار دارند. در برخی از آزمایش‌‌ها روی جراحان بی تجربه، با استفاده از بازی‌‌های رایانه‌‌ای که این جراحان باید جراحی‌‌های مجازی انجام می‌‌‌دادند، توانستند به آنها کمک کنند تا بعدها جراحی‌‌های واقعی را بهتر انجام دهند.

 

پیشگیری  از پیامدهای منفی

به منظور پیشگیری از پیامدهای منفی بازی‌‌های رایانه‌ای، بهتر است کودکان این بازی‌‌ها را کمتر انجام دهند و حتی کودکان تا قبل از دبستان هرگز با این بازی‌ها سر و کار نداشته باشند. پس از آن باید طی اختصاص برنامه‌ای خاص، روی میزان و مقدار بازی‌شان کنترل شود. همچنین انتخاب محتوای بازی بسیار مهم است. بازی‌‌ها پرخاشگرانه نباشند و در عین حال با فرهنگ و جامعه کودک تناسب داشته باشند. از طرفی بهتر است کودکان بازی‌‌های تک نفره انجام ندهند و در کنار والدین یا خواهر و برادر خود بازی کنند و به بازی جنبه خانوادگی بدهند و هنگام بازی با یکدیگر ارتباط و تعامل داشته باشند.  در مورد بزرگسالان نیز باید گفت که هرگز نباید بازی را در اولویت‌‌هایشان قرار دهند. البته ممکن است برخی برای خود برنامه هفتگی داشنه باشند اما باید وقتی تمام کارهای مهم شان را انجام دادند و وقت اضافه آوردند به بازی بپردازد.

اثرات منفی بازی‌‌های رایانه‌ای

اگر در بازی‌‌های رایانه‌‌ای افراط شود، نه تنها اثر مثبتی ندارد، بلکه پیامدهایی منفی برجای می‌‌‌گذارد. بازی‌‌های رایانه‌‌ای موجب افزایش بیش‌فعالی، کمبود توجه، کاهش ارتباطات اجتماعی و خانوادگی، میل به تنهایی و انزوا، ابتلا به افسردگی و اضطراب می‌‌‌شود. که البته احتمال بروز این مشکلات در بزرگسالان هم وجود دارد. افراط در بازی‌‌های رایانه‌‌ای انگیزه افراد را در انجام کار پایین می‌‌‌آورد، چرا که همیشه شخصیت‌‌های موجود در این بازی‌‌ها، به جای آنها کارها را انجام می‌‌‌دهند.  روحیه رقابت ناسالم در این افراد افزایش می‌‌‌یابد. اعتیاد به بازی به سرعت پیش می‌‌‌آید تاجایی که ممکن است برنامه‌ریزی روزانه دچار اشکال شود. برد و یا باخت در این بازی‌‌ها می‌‌‌تواند پیامدی منفی نیز داشته باشد. در واقع باعث پرخاشگری و حس رقابت‌جویی منفی در افراد می‌‌‌شود. در حقیقت از آنجایی که فرد در دنیای مجازی بازی می‌کند و  انسانی واقعی در آنجا وجود ندارد که حس مهربانی و یاری رساندن را در وجودش تحریک کند، او به سمت رقابت منفی پیش می‌‌‌رود و عادت می‌‌‌کند همیشه خودش برنده باشد و در نتیجه در جامعه هم دوست دارد همین اتفاق بیفتد و به مرور نمی‌تواند هیچ شکستی را تحمل کند و در برابر ناملایمات واکنش‌‌های پرخاشگرانه نشان می‌‌‌دهد‌.

منبع:زندگی آنلاین

مرتبط:بازیهای جالب برای کودکان باهوش