ترجمه بی‌رویه کتاب کودک ضعف تألیف یا قوت ترجمه
ترجمه بی‌رویه کتاب کودک؛ ضعف تألیف یا قوت ترجمه
ترجمه بی‌رویه کتاب کودکدیحیی علوی‌فرد، نویسنده و شاعر کودکان و نوجوانان درباره اهمیت ترجمه ادبیات کودک و نوجوان گفت: اغلب کودکان و نوجوانان در کشور‌های گوناگون گلچینی از ادبیات جهان را مطالعه می‌کنند و این مسئله به معنی پیوند فرهنگ‌های جهان با یکدیگر و زمینه‌ساز تضارب فرهنگی است و این امر به مدد ترجمه
یحیی علوی‌فرد، نویسنده و شاعر کودکان و نوجوانان درباره اهمیت ترجمه ادبیات کودک و نوجوان گفت: اغلب کودکان و نوجوانان در کشور‌های گوناگون گلچینی از ادبیات جهان را مطالعه می‌کنند و این مسئله به معنی پیوند فرهنگ‌های جهان با یکدیگر و زمینه‌ساز تضارب فرهنگی است و این امر به مدد ترجمه رخ می‌دهد. در واقع از طریق ترجمه، کودکان، نوجوانان و سایر گروه‌ها با فرهنگ، باورها، اندیشه، نگرش و ذائقه کودکان دیگر آشنا می‌شوند.
وی افزود: در حال حاضر ترجمه ادبیات کودک و نوجوان هم از طرف ناشران، هم مترجمان و نویسندگان و هم مخاطبان مورد توجه است، اما مسئله مهم در این زمینه پیشی گرفتن ترجمه نسبت به تألیف است که برخی نسبت به آن نگرانی‌هایی دارند و این نگرانی نیز بیشتر از جانب حقوق مؤلفان و مترجمان است، زیرا نبود کپی‌رایت مشکلات آن‌ها را دوچندان کرده و شاهد ترجمه‌های تکراری، کپی از ترجمه‌ها و تألیفات و ورود مترجمان تازه‌کار و غیرحرفه‌ای و … هستیم.
سختی‌های ترجمه
ترجمه بی‌رویه کتاب کودک علوی‌فرد با اشاره به دشواری ترجمه گفت: ترجمه یکی از کارهای سخت و دشواری است که مترجم به ویژه مترجم ادبیات کودک و نوجوان با آن مواجه است، زیرا علاوه بر اینکه باید یک اثر را ترجمه کند، باید آن را به زبان قابل فهم برای مخاطب زبان مقصد ترجمه کند و از منظور و هدف نویسنده غافل نباشد.
این شاعر و نویسنده پیشکسوت در ادامه با اشاره به دلایل ترجمه بی‌رویه در ادبیات کودک و نوجوان بیان کرد: یکی از دلایل را می‌توان به سودآوری این امر برای ناشران دانست، زیرا با ترجمه و چاپ این کتاب‌ها نیازی به پرداختن هزینه بالای تصویرگری ندارند و فقط هزینه حق ترجمه را می‌پردازند، اما این موضوع علاوه بر تأثیر اقتصادی برای ناشران می‌تواند تأثیر فرهنگی برای مخاطبان داشته باشد که مترجم و ناشر به دلیل بی‌توجهی یا بی‌اطلاعی آثاری را ترجمه و منتشر می‌کنند که از نظر فرهنگی برای کودکان و نوجوانان مناسب نیستند.
وی با اشاره به آسیب‌های ترجمه بی‌رویه به آثار تألیفی بیان کرد: در حوزه تألیف نیز کمبودهایی از نظر موضوع و سبک آثار کودک و نوجوان وجود دارد که باعث شده آثار تألیفی دیده نشوند یا مورد استقبال قرار نگیرند، بنابراین نویسندگان باید به این نکات مهم در تألیف اثر برای این گروه سنی توجه کنند.
کمبودهای تألیف
یکی از مشکلات کتاب‌های تألیفی محتوای کم و جمله‌های سطحی و دم‌دستی است که می‌توان آن‌ها را کتابسازی دانست و همین آثار می‌تواند در ادبیات کودکان که در حال شکل‌گیری است، اثر سوء داشته باشد
علوی‌فرد ادامه داد: یکی از این کمبودها مربوط به رویکردی نوین در ادبیات کودک و نوجوان جهان است و آن هم غلبه تصاویر بر متن است، یعنی عملاً این کتاب‌ها را می‌توان کتاب‌های بدون متن نامید که برای کودکان مناسب‌تر است، زیرا هم سواد خواندن ندارند و هم دایره واژگانشان و درک آن‌ها از پیرامونشان محدود است و ذهن آن‌ها می‌تواند با این کتاب‌ها پرورش یابد، اما این مقوله در آثار تألیفی کشورمان، کمتر دیده می‌شود و در این راستا بهره‌گیری از یک کارشناس و یا روانشناس در تألیف و انتخاب موضوع و تصویرگری مناسب آثار مثبتی خواهد داشت.
این نویسنده ادامه داد: یکی از مشکلات کتاب‌های تألیفی محتوای کم، جمله‌های سطحی و دم‌دستی است که می‌توان آن‌ها را کتابسازی دانست و همین آثار می‌تواند در ادبیات کودکان که در حال شکل‌گیری است، اثر سوء داشته باشد، بنابراین سیاستگذاران باید نسبت به مسئله تألیف و ترجمه سیاست مشخصی داشته باشند و نبود همین سیاست‌ها باعث آشفتگی در بازار ترجمه و تألیف شده است.
یحیی علوی‌فرد درباره انتخاب کتاب کودک گفت: والدین می‌توانند از طریق کارشناسان این حوزه یا از طریق ناشران برگزیده کتاب کودک و نوجوان و یا نویسندگان برجسته و حرفه‌ای به انتخاب کتاب برای کودک خود اقدام کنند. همچنین تقویت رابطه ناشر، نویسنده یا مترجم و مخاطب می‌تواند به انتخاب خوب کتاب کمک کند.
منبع: ایکنا
مرتبط:
آیا برگزیدگان و تقدیری‌های کتاب سال سرنوشت متفاوتی
