رابطه فراموشی و خاطرات
یک دکتری روانشناسی «آمنزیا» را فراموشی و ناتوانی نسبی در به خاطر آوردن تجربیات و خاطرات تعریف کرد.
یاسر عزیزی‌سعید تبیین کرد: دو نوع فراموشی داریم که در روانشناسی مطرح می شود؛ فراموش‌کاری پیش‌گستر و فراموشی پس‌گستر است که در فراموشی پیش‌گستر ممکن است در اثر یک آسیب، یک ضربه به سر یا یک اتفاق هیجان انگیز خیلی بد خاطرات یا اتفاقات روزمره را دیگر به خاطر نیاوریم؛ مثلاً در میان بوکسورها، فوتبالیست ها و کشتی گیران وقتی ضربه ای به سرشان وارد شده یادشان است چه کی هستند و چه خاطراتی از قبل دارند اما خاطرات آن روز یعنی خاطرات بعد از آسیب را خیلی به خاطر نمی آورند.
وی با اشاره به اینکه در فراموشی پس‌گستر فرد خاطرات قبل از آسیب را به یاد نمی آورد، مطرح کرد: علاوه بر این دو مورد، یک نوع فراموشی هم وجود دارد که مربوط به مشکلات روانشناختی است و به آن فراموشی روانزاد یا یادزدودگی تجزیه ای می گویند.
این دکترای روانشناسی با بیان اینکه معمولاً یادزدودگی تجزیه ای در اثر یک اتفاق ناخوشایند که بار هیجانی شدیدی دارد، اتفاق می افتد، تصریح کرد: امروزه فراموشی اضطرابی را متداول ترین فراموشی می دانیم که از نوع فراموشی روانزاد است به طوریکه وقتی اضطراب فرد زیاد شود معمولاً بیماری افسردگی را شاهد هستیم که خود را اینگونه نشان می دهند.
وی یکی از دلایلی که ممکن است مشکلات حافظه برای کودکان به وجود بی آورد را مصرف الکل توسط مادر در دوران بارداری دانست و اظهار کرد: یکی از بیماری های خیلی مشخص اما نادر در این زمینه سندروم کورساکوف است که علاوه بر انواع فراموشی ها ممکن است فشار روانی زیادی به وجود آورد؛ مثل فراموشی اضطرابی که در طول روز فرد را با استرس و فشار روانی زیاد مواجه می سازد که بخشی از فراموشی ربطی به حافظه ندارد بلکه مربوط به توجه است.
عزیزی‌سعید ادامه داد: در واقع در روند ورود اطلاعات به حافظه است که مشکل به وجود می آید؛ به عنوان مثال شما توجه کامل و کافی به موضوع ندارید بنابراین اطلاعات به صورت کامل وارد حافظه شما نمی شود اما وقتی می‌خواهید بازیابی کنید فکر می کنید که شما اطلاعات را فراموش کردید در صورتی که اصلاً اطلاعات در مرحله اول درست وارد حافظه نشده است.
وی ادامه داد: بنابراین مهارت‌های توجه و راهبردهایی که برای توجه استفاده می‌کنیم می تواند در پیشگیری از فراموشی بسیار مؤثر باشد، یعنی اگر ما درست به مطالب توجه کنیم و توجه انتخابیمان را صرف آن مطلب به صورت کامل کنیم، احتمال اینکه مطلب را فراموش کنیم کاهش پیدا می کند، علاوه بر این ما با استفاده از راهبردهای شناختی می توانیم مطالبی که به آنها توجه کردیم را در ذهنمان تثبیت کنیم.
این دکتر ی روانشناسی اختلال ADHD یا بیش‌فعالی را یکی از اختلالات مهم دانست و یادآور شد: این اختلال مربوط به توجه انتخابی است، یعنی افرادی که بیش فعال هستند نمی‌توانند توجه و تمرکز خود را روی یک تکلیف به صورت مستمر داشته باشند بنابراین اطلاعات به صورت کامل وارد حافظه نشده و آنها اطلاعات را به صورت گزینشی و به صورت یک در میان وارد حافظه شان می‌کنند و وقتی می خواهند اطلاعات را بازیابی کنند می بینیم به صورت کامل به اطلاعات دسترسی ندارند.
وی یکی از شکایت‌های والدین در زمینه یادگیری دانش‌آموزان را عدم توجه و تمرکز اعلام کرد و گفت: حتی این مشکل ممکن است در بزرگسالی هم ادامه پیدا کند، یعنی اختلال بیش فعالی ممکن است در بزرگسالی هم مشاهده شود و خود را در مشکل حافظه نشان بدهد به علت اینکه به اندازه کافی به آن توجه نکرده اند چراکه محرک های مختلفی که در محیط وجود دارد، دائماً حواس و توجه آنها را به خود معطوف می‌کند و نمی توانند روی یک موضوع به صورت مستمر متمرکز شوند.
منبع: ایسنا
مرتبط:
