غربالگری شنوایی؛ فرصتی برای جلوگیری از معلولیت کودکان
به گزارش ایرنا، شنوایی مهمترین حس ارتباطی در انسان است چرا که افراد با حس شنوایی قادر به برقراری ارتباط اجتماعی هستند و فقدان آن به درجات مختلف منجر به بروز تاثیرات منفی در زندگی می‌شود. غربالگری در دوره نوزادی یکی از ابعاد مهم پیشگیری بیماری‌ها و روشی موفق برای افزایش سطح سلامت جامعه است.
در حال حاضر در برخی از استان‌های کشور غربالگری شنوایی در زایشگاه‌ها انجام می‌شود چرا که معلولیت شنوایی اگر به موقع شناسایی نشود و مداخلات پزشکی زودهنگام برای افراد انجام نگیرد؛ چرا که کودک از بدو تولد شروع به یادگیری زبان و گفتار می کند و اختلال در شنیدن (حتی یک طرفه ) این فرایند را مختل می کند و ممکن است کودکان تا آخر عمر خود از شنیدن صدای اطراف محروم شوند.
براساس گزارش‌ها به طور متوسط از هر یک‌هزار نوزادی که متولد می‌شود چهار تا پنج نوزاد مبتلا به کم‌شنوایی هستند از این رو برنامه غربالگری کم شنوایی و شنوایی برای نوزاد به صورت اجباری انجام می‌شود اگر بیماری دارای کاهش شنوایی باشد، اولین اقدام ارزیابی شنوایی است تا نوع اختلال کم‌شنوایی وی بررسی شود.
انواع کم شنوایی در کودکان
به طور کلی کم شنوایی از لحاظ کیفی در سه گروه کاهش شنوایی انتقالی، آمیخته و حسی عصبی تعریف می‌شود، در نوع اختلال کم شنوایی انتقالی، پرده گوش، گوش میانی، زنجیره استخوانی و مکانیسم انتقال گوش میانی دچار مشکل می شود؛ به بیان دیگر در بررسی‌های بالینی آسیب در راه هوایی قابل مشاهده بوده و راه استخوانی آنچنان دچار آسیب نشده است.
این نوع از کاهش شنوایی قابل درمان دارویی و جراحی است در کودکان و نوزادان شایع ترین علت مراجعه به پزشک، مشکل گوش است که به دنبال عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا (Otitis Media) رخ می‌دهد و اغلب به اختلال شنوایی انتقالی منجر می‌شود.
اختلال کم شنوایی آمیخته افت شنوایی با درگیری گوش میانی و تا حدی گوش داخلی و عصب شنوایی روبه‌رو است در این گروه در برخی موارد ممکن است پیگیری درمانی و جراحی موثر واقع شود و در مواردی هم قابل پیگیری نباشد همچنین در کم شنوایی حسی عصبی ارگان حس یعنی حلزون و یا سیستم عصبی یا انتقالی عصبی شنوایی دچار مشکل می شود که نشانه‌های آن از بدو تولد یا حتی گاهی قبل از تولد ممکن است نمایان شود و تا پایان عمر تداوم پیدا کند، این بیماری گاهی پیشرونده و گاهی ثابت بوده و حتی در برخی موارد با آسیب های دیگری نیز همراه است.
در صورتی که این کودکان به موقع شناسایی شوند تحت درمان قرار می‌گیرند و به کمک سمعک یا کاشت حلزون می توانند مانند همسالان خود زندگی کرده و عملکردی عادی داشته باشند همچنین یکی دیگر از مزایای شناسایی به موقع نقص شنوایی در کودکان از دست ندادن دوران طلایی زبان‌آموزی است.
اگر کودکان کم شنوا در سن حدود پنج سالگی یا بالاتر شناسایی شوند، به دلیل از دست دادن سن طلایی، زبان آموزشی و کار آموزشی برای آنها با موانع بیشتری روبه‌رو خواهد بود و پیشرفت کمتری نیز در درمانشان مشاهده خواهد شد.
کم‌شنوایی مادرزادی و عوامل ژنتیکی مانند ازدواج‌های فامیلی و تاثیر بیماری‌های عفونی در دوران نوزادی مانند سرخک، سرخجه، سندروم تورچ، زایمان سخت و اتفاقات دوران بارداری بر ابتلای موالید به کم‌شنوایی اثرگذار است.
غربالگری شنوایی ۱۸ هزار کودک زاهدانی
رئیس مرکز بهداشت زاهدان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه بدو تولد تا ۶ ماهگی، دوران طلایی غربالگری و درمان کم شنوایی است تصریح کرد: والدین توجه داشته باشند، با غربالگری و مداخله درمان به موقع می توان از کم‌شنوایی کودکان پیشگیری کرد.
دکتر فریبرز راشدی، افزود: حدود ۶۰ درصد از موارد کم‌شنوایی و ناشنوایی کودکان با اجرای برنامه‌های مراقبتی قابل پیشگیری است که خوشبختانه در حال حاضر، برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان در خانه‌های بهداشت، پایگاه‌ها و مراکز خدمات جامع سلامت انجام می شود.
وی ادامه داد: از ابتدای سال تاکنون با تلاش کارشناسان شنوایی‌شناسی مرکز بهداشت زاهدان ۱۸ هزار نوزاد تحت غربالگری قرار گرفته‌اند و موارد دارای کم‌شنوایی به مراکز تخصصی ارجاع شده‌اند.
رئیس مرکز بهداشت زاهدان بیان کرد: ایجاد عفونت گوش میانی و برخی از بیماری های اعصاب و مغز مهمترین علت کم شنوایی و ناشنوایی کودکان به شمار می رود، که اگر مداخله و درمان به موقع انجام نشود می‌تواند مشکلات رفتاری، تاخیر در یادگیری، آسیب‌های اجتماعی داشته باشد.
هفت کودک در انتظار “شنیدن”
رئیس بیمارستان فوق تخصصی الزهرا (س) زاهدان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: ۱۳۷ عمل کاشت حلزون شنوایی رایگان ویژه کودکان ناشنوا و کم شنوا زیر پنج سال تا کنون در زاهدان انجام شده است.
دکتر علیرضا مالکی ادامه داد: مناسب ترین سن برای شروع فرآیند کاشت حلزون برای کودکان ناشنوا قبل از سه تا پنج سالگی است، متاسفانه به علت عدم مراجعه، تعداد زیادی از بیماران از سن مناسب کاشت حلزون خارج شدند.
وی افزود: از والدین بیماران ناشنوا در سیستان و بلوچستان تقاضا می‌شود تا در زمان لازم و قبل از اینکه خیلی دیر شود برای شروع فرایند درمان به مرکز کاشت حلزون واقع در بیمارستان فوق تخصصی الزهراء(س) زاهدان مراجعه کنند.
رئیس بیمارستان فوق تخصصی الزهرا (س) زاهدان بیان کرد: در حال حاضر هفت کودک ناشنوای دیگر نیز شناسایی شدند و در نوبت کاشت حلزون این بیمارستان قرار دارند.
