بازی درمانی برای کودکان دارای معلولیت

بازی می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی اولیه حتی برای کودکانی که دارای چالش‌های رشدی هستند، مثلا برای کودکانی که مبتلا به IDD نیستند، عمل کند.

کارلوس، یک آمریکایی اسپانیایی تبار شش ساله که مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) تشخیص داده شده است، عمدتاً غیرکلامی است. او در دو سالگی به دلیل سوء استفاده و بی توجهی از خانه اش حذف شد. کارلوس و چهار خواهر و برادرش که همگی مبتلا به ناتوانی‌های ذهنی و رشدی (IDD) بودند، از بی‌توجهی شدید رنج می‌بردند و اغلب در اتاق خواب حبس می‌شدند. در یکی از این موارد، برادر کارلوس در تلاش برای فرار از پنجره به پایین افتاد که منجر به آسیب شدید شد.

در اولین جلسه بازی درمانی کارلوس، او ابتدا قبل از اینکه بعد از دیدن یک اسباب بازی مورد علاقه به داخل اتاق بدود، تردید کرد. درمانگر با پیروی از رهبری کارلوس و استفاده از زبان انعکاسی برای تأکید بر احساسات و اعمال خود، رویکردی غیر رهنمودی اتخاذ کرد. پس از حرکت بین اسباب بازی ها، کارلوس به سمت خانه عروسک حرکت کرد. قبل از اینکه مطمئن شود، مکث کرد و به درمانگر خیره شد: «این زمان بازی ویژه شماست. شما می توانید با هر چیزی که دوست دارید بازی کنید.” کارلوس به چیدمان مبلمان خانه عروسک پرداخت و چهار عروسک را در اتاق طبقه دوم قرار داد که دو عروسک در طبقه اول خوابیده بودند. در حالی که او بازی می کرد، یکی از عروسک ها بیرون از پنجره قرار گرفت و به تقلید از سقوط آسیب زا برادرش.

در این لحظه، کارلوس ناراحتی نشان داد، در اتاق دوید، صدا زد، اسباب بازی‌ها را پرت کرد و وسایل را از قفسه‌ها انداخت. درمانگر از زبان انعکاسی استفاده کرد و ترس کارلوس را تأیید کرد. در نهایت او یک آمبولانس اسباب‌بازی پیدا کرد، عروسک افتاده را در آن قرار داد و عروسک‌های دیگر را به داخل اتوبوس اسباب‌بازی منتقل کرد و ظاهراً از خانه فرار کرد. درمانگر گفت: “همه آنها باید خیلی ترسیده باشند.” کارلوس مکث کرد، تماس چشمی برقرار کرد و به یک اسباب بازی دیگر رفت.

بازی می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی اولیه حتی برای کودکانی که دارای چالش‌های رشدی هستند، به روش‌های مشابهی که برای کودکانی که مبتلا به IDD نیستند، عمل کند. در مورد کارلوس، رویکرد بازی غیر رهنمودی به او اجازه داد تا ترومای عمیق را بررسی و پردازش کند، و تأثیر عمیق بازی درمانی در پرداختن به نیازهای عاطفی کودکان غیرکلامی را برجسته کرد. گوش دادن همدلانه، پاسخ‌های انعکاسی و اعتبار عاطفی درمانگر در ایجاد یک محیط امن برای کارلوس برای بیان احساسات، با استفاده از بازی به عنوان زبانی که بیان کلامی توسط ASD او محدود می‌شد، بسیار مهم بود.

پیشینه نظری بازی

بازی در حالی که تحت تأثیر فرهنگ، زبان و محیط است، یک فعالیت جهانی است. کودکان را قادر می سازد تا دنیای اطراف خود را درک کنند، احساسات خود را ابراز کنند و مهارت های اجتماعی را بیاموزند (پلیس و پلیس، ۲۰۰۷). تحقیقات نشان می دهد که بازی برای رشد شناختی، اجتماعی، عاطفی و جسمی مفید است و بهزیستی روانی، درک اخلاقی و موفقیت تحصیلی را ارتقا می دهد (گینزبورگ، ۲۰۰۷؛ پیاژه، ۱۹۶۲). برای کودکان مبتلا به IDD، این مزایا ممکن است متفاوت ظاهر شوند، اما برای پیشرفت رشد آنها حیاتی باقی می مانند (Canevska & Akgün، ۲۰۲۱؛ Mora & Neill، ۲۰۱۸).

کودکان مبتلا به اختلالات عصبی رشدی چالش ها و مسیرهای رشد منحصر به فردی را تجربه می کنند. این اختلالات بر مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد و موانعی در ارتباطات، یادگیری و تعامل اجتماعی ایجاد می کند. درمانگران باید درک کنند که خانواده و کودک چگونه با این چالش ها کنار می آیند. مداخلات خیاطی می‌تواند برای کودکان یک رسانه مناسب برای بیان احساسات، پردازش تجربیات دشوار و تسهیل ارتباطات عاطفی در خانواده فراهم کند.

بازی درمانی منحصراً برای کودکان مبتلا به IDD مناسب است زیرا از شیوه بیان طبیعی آنها استفاده می کند: بازی. برای کودکانی که با ارتباط کلامی دست و پنجه نرم می کنند، بازی راهی برای بیان عاطفی، حل مسئله، و پردازش تجربیات آسیب زا یا گیج کننده زندگی ارائه می دهد (لاندرث، ۲۰۱۲). برای کودکانی که غیرکلامی هستند، بازی به “زبان” آنها تبدیل می شود. این یک فضای نمادین و غیر تهدید آمیز را ارائه می دهد که در آن کودکان می توانند با خیال راحت در تجربیات دردناک یا گیج کننده حرکت کنند.

بازی درمانی ممکن است برای کودکان مبتلا به IDD متفاوت به نظر برسد. بسته به تشخیص و ارائه فردی، کودکان ممکن است به جای بازی انتزاعی، در فعالیت های عینی یا تکراری تر شرکت کنند. آنها ممکن است با درک قوانین یا نشانه های اجتماعی مشکل داشته باشند و بازی ساختاریافته یا تعامل با بزرگسالان را ترجیح دهند. آنها ممکن است حساسیت شدید یا کاهش یافته نسبت به ورودی های حسی را تجربه کنند که بر انواع اسباب بازی ها یا فعالیت هایی که در طول بازی انجام می دهند تأثیر می گذارد. درمانگران ممکن است محیط درمانی را متناسب با نیازهای کودک تطبیق دهند.

ادغام بازی درمانی در کار درمانی با کودکان مبتلا به IDD نویدبخش افزایش رفاه عاطفی و روانی آنهاست و راهی به سمت بهبودی و رشد به آنها ارائه می دهد.

ترنت کال، دکترا، LMFT، یکی از اعضای حرفه ای AAMFT است که دارای نام های همکار بالینی و سرپرست تایید شده است. او استادیار بالینی در بخش توسعه انسانی و مطالعات خانواده در دانشگاه نیوهمپشایر در دورهام است.