مسمومیت را چاشنی خانه تکانی عید نکنید

پیش از شروع تعطیلات نوروز، بر اساس سنتی قدیمی، نظافت و شستشوی خانه‌ها آغاز می‌شود. علاوه بر آنکه باید مراقب باشیم دچار حوادثی مانند سقوط از ارتفاع نشویم، باید توجه داشت که استفاده نابجا و بدون آگاهی از مواد شوینده و پاک کننده شیمیایی می تواند خطرات جبران ناپذیری را ایجاد کند.

به نقل از روابط عمومی معاونت غذا و دارو دانشگاه، مسمومیت با شوینده ها متاسفانه به دلیل عدم آگاهی مردم از نحوه کاربرد و استفاده از این محصولات اتفاق می افتد و همه ساله تعدادی از مردم دچار این نوع مسمومیت می‌شود. به همین دلیل توجه به موضوع مراقبت و پیشگیری از مسمومیت با شوینده ها امری ضروری است که باید به برخی نکات مهم در این راستا توجه جدی کرد.

مسمومیت با شوینده‌ها در بزرگسالان که بیشتر بانوان خانه دار هستند رخ می دهد، مسمومیت‌ها اغلب به صورت استنشاقی و به دلیل استفاده ازاین مواد در محیط‌های بسته اتفاق میفتد. این گروه به دلیل مجاورت با بخارات مربوط به مواد شوینده دچار سوختگیهای دستگاه تنفس فوقانی میشوند که بسته به نوع ماده و مدت زمان مجاورت میتواند از یک سرفه ساده شروع شود و تا علایم تنگی راههای هوایی ادامه داشته باشد که در این صورت فرد با علایمی شبیه به یک حمله حاد آسم به اورژانس مراجعه میکند و علایم مربوط به نوع حاد آن شامل تنگی نفس شدید، خس خس سینه و حتی سیانوزه شدن و عدم اکسیژن رسانی به بدن است.

به طور عمده این اتفاق در زمان مخلوط کردن دو ماده تمیزکننده رخ می‌دهد. برخی افراد برای اثربخشی بیشتر مواد شوینده، دو ماده مثلا وایتکس و جوهرنمک را با هم مخلوط می‌کنند که از ترکیب آنها گاز کلر متصاعد میشود.وقتی این گاز با رطوبت داخل راههای هوایی تماس پیدا می‌کند، ایجاد اسید کلریدریک می‌کند که یک اسید قوی و سوزاننده است و می‌تواند موجب سوختگی‌های شدید شود. همچنین ترکیب هر دو ماده شوینده با هم به شدت نفی می‌شود.

مواد شوینده و پاک کننده با ترکیبات قلیایی یا اسیدی ضعیف جزو مواد سوزاننده هستند و به طور کلی موارد این نوع مسمومیت در دو گروه اطفال و بزرگسالان و بیشتر در بانوان خانه دار دیده می‌شود. در مورد اطفال معمولا این مسمومیت به دلیل سهل انگاری والدین در نگهداری این مواد در جای مناسب اتفاق میفتد و بیشتر به شکل خوراکی است، یعنی کودک به دلیل ناآگاهی، مواد شوینده را به صورت خوراکی مصرف می‌کند.

در این موارد معمولا کودک دچار سوختگی‌های دستگاه گوارش خواهد شد که از دهان و حلق شروع می‌شود و ممکن است تا مری و معده نیز ادامه پیدا کند. میزان و شدت این سوختگی‌ها به میزان مصرف، نوع ماده شوینده و غلظت آن بستگی دارد، البته با کمی دقت می‌توان از این اتفاق پیشگیری کرد.

استفاده کنندگان از این مواد باید این نکته را بدانند که تماس مواد شوینده با پوست و چشم نیز میتواند خطرناک باشد، بنابراین باید هنگام کار از وسایل ایمنی مثل ماسک، عینک کار و دست‎کش مخصوص استفاده کنند.

نکات طلایی برای پیشگیری از مسمومیت

در هنگام استفاده از فرآورده های شیمیایی حتما در نور کافی برچسب بسته بندی را مطالعه نموده سپس مصرف نمایید. استفاده از داروها و مواد شیمیایی درتاریکی می توانند خطرناک باشد. در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاک کننده پنجره ها را باز کنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.

از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک با فرآورده های سفیدکننده جدا خودداری کنید. بخارات و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه کننده است. پس از مصرف مواد شوینده، سفید کننده، جرم بر و لوله بازکن در محیط های دربسته و کوچک مانند دستشویی و حمام به هیچ عنوان در یک مکان توقف نکنید چرا که گازهای تولید شده در این محیط بدون تهویه مناسب، سمی است. ضمن استفاده از مواد شیمیایی حتما از وسایل محافظت کننده مانند دستکش بلند، کفش نفوذ ناپذیر، لباس آستین بلند، شلوار بلند و جوراب استفاده کنید.

نکات قابل توجه در کودکان

درب کمدهایی که در آن‌ها مواد شیمیایی یا شویندهها نگهداری میشود، همیشه باید قفل باشد. مواد هیدروکربنی مثل نفت به دلیل شباهتی که با آب دارد، چنانچه در منزل نگهداری شود میتواند از عوامل زمینه ساز مسمومیت در کودک باشد، پس موادی مثل بنزین، نفت و ضد یخ را نباید در منزل نگهداری کرد.

هرگز مواد شوینده مثل سفیدکننده‌ها را از ظرف اصلی خودشان به ظروف دیگر مثل بطری های آب یا نوشابه منتقل نکنید، زیرا ممکن کودکان است به جای نوشیدنی، آن را مصرف کنند.هنگام کار با مواد شیمیایی و شوینده ها نباید از کودکان غافل شد و آنها را باید همواره تحت نظر داشت.گاهی با بررسی وسایل اتاق کودک میتوان جلوی بروز مسمومیت کودک را گرفت، زیرا برخی از کودکان داروها و برخی مواد سمی را در اتاقشان مخفی می‌کنند. در صورتی که کودک شما ماده‌ای غیر خوراکی را بلعید، با مرکز اورژانس ۱۱۵و یا مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم ۱۹۰ تماس بگیرید.

منبع: ایسنا