برنامه‌ای برای غلبه کودکان بر ترس از دندانپزشکی
بردن کودکان به مطب دندانپزشکی به دلیل اضطراب بالای آنها، یکی از مهم‌ترین معضلات والدین است. محققان کشورمان برای رفع این مشکل، استفاده از یک برنامه خاص طراحی‌شده برای این منظور را توصیه کرده‌اند.
هدف از دندانپزشکی کودکان پیشگیری و درمان بیماری‌های دهانی به منزله اساس سلامت مطلـوب دهان در طول زندگی است. اما آمار نشان می‌دهد که از هر پنج کودک، یک نفر از دندان‌پزشک می‌ترسد و به‌طورکلی یکی از دلایل مهم پرهیز بیماران از مراجعه به مراکز خدمت دندانپزشکی و در پی آن افزایش وخامت سلامت دهان و دندان، اضطراب دندانپزشکی است. اضطراب دندانپزشکی در درازمدت از میزان بهداشت دهانی و نیز کیفیت زندگی فرد می‌کاهد، آسیب اجتماعی زیادی را به همراه دارد و در پایان سبب عفونت درمان‌نشده حفره دهان می‌شود.
به گفته متخصصان، یکی از روش‌های ارتقای سطح بهداشت دهانی و بهبود کیفیت زندگی، بررسی اضطراب دندانپزشکی و عوامل مرتبط با آن است. در واقع اگر اختلالات اضطرابی کودکان درمان نشود، تا بزرگسالی ادامه می‌یابد که نه تنها رنج افراد مبتلا را طولانی‌تر می‌کند، بلکه هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی را نیز افزایش می‌دهد. اضطراب دندانپزشکی یک پدیده چندعاملی است و عوامل گوناگونی می‌تواند در میزان اضطراب مؤثر باشد. در این میان، سه عامل مهم شامل: نفرت از مطب دندانپزشکی، یادگیری از طریق نقش الگوها و بالاخره شخصیت افراد است که می‌توانند باعث اجتناب کودکان از مراجعه به دندان‌پزشک شوند.
در رابطه با این موضوع مهم، پژوهشگرانی از مؤسسه آموزش عالی کاویان مشهد و مرکز تحقیقات بیماری‌های ریه دانشگاه علوم پزشکی این شهر، اقدام به انجام پژوهشی کرده‌اند که در آن، تأثیر یک برنامه جالب بر کاهش نشانه‌های اضطرابی و افزایش نظم‌جویی شناختی هیجان و تاب‌آوری کودکان مراجعه‌کننده به دندانپزشکی مورد بررسی قرار گرفته است.
در این پژوهش، کودکان شرکت‌کننده، در ۱۶ جلسه درمانی(هفته‌ای ۲ جلسه) تحت آموزش مبتنی‌بر برنامه Coping Cat قرار گرفتند و سپس با استفاده از پرسش‌نامه نظم‌جویی شناختی هیجان فرم کودکان و پرسش‌نامه اضطراب کودکان، سنجش‌های لازم روی آنها انجام شد.
نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مبتنی‌بر روش Coping Cat که توسط دانشمندان دانشگاه تمپل واقع در پنسیلوانیای آمریکا ابداع شده، در کاهش علائم اضطرابی، افزایش نظم‌جویی شناختی هیجان و تاب‌آوری کودکان ۷ تا ۱۲ ساله مراجعه‌کننده به دندانپزشکی اثربخش بوده است و از این روش می‌توان برای کاهش نشانه‌های اضطرابی و افزایش نظم‌جویی شناختی هیجان و تاب‌آوری استفاده کرد.
بنا بر نتایج فوق، این روش به کودک کمک می‌کند تا بر افکار منفی آگاهی پیدا کند، بین فکر و فکرهای منفی خود شواهد پیدا کند، برای مقابله با اضطرابش، مهارت‌هایی را بیاموزد و این مهارت‌ها را تمرین و تکرار کند.
در این باره، فاطمه حاجی اربابی، محقق گروه روان‌شناسی مؤسسه آموزش عالی کاویان مشهد و همکارانش می‌گویند: «آموزش در برنامه درمانی Coping Cat از یک سو منجر به افزایش راهبردهای شناختی سازگارانه برای نظم‌جویی هیجان شد و از سویی کودک را برای استفاده از مقابله‌های سازگارانه و راهبردهای شناختی سازگار یاری رساند».
آنها افزودند: «این مطالعه نشان داد که آموزش مبتنی بر برنامه Coping Cat می‌تواند باعث کاهش شدت اضطراب ناشی از درمان دندانپزشکی و افزایش تاب‌آوری و تنظیم هیجانی در کودکان شود. بنابراین، استفاده از این برنامه به منظور کاهش اضطراب کودکان که برای انجام خدمات دندانپزشکی مراجعه می‌کنند، توصیه می‌شود، چرا که با این روش نتایج چشمگیری در کاهش شدت اضطراب کودکان مشاهده می‌گردد».
قابل ذکر است نتایج این پژوهش در قالب یک مقاله علمی پژوهشی در نشریه «افق دانش» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد منتشر شده‌اند.
منبع: ایسنا
مرتبط:
