از کنار دردهای شکمی کودکان به سادگی نگذرید
یک متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش، کبد و اندوسکوپی، دردهای شکمی را از مشکلات شایعی برشمرد که در کودکان زیر ۳ سال به دلیل آلرژیک دستگاه گوارش رخ می دهد و گفت: وجود خون در مدفوع در هر سنی از یک روزگی تا ۹۰ سالگی غیر طبیعی است و حتما باید از نظر مشکلات جدی دستگاه گوارش بررسی شود.
مهران موحد محمدی به اهمیت مشکلات شایع گوارشی در کودکان پرداخت و گفت: مشکلات گوارشی کودکان در هر سنی متفاوت است. یبوست از جمله مشکلاتی است که اغلب در همه سنین شایع است. در کودکان زیر ۸ سال به دو علت شایع تر است؛ یکی به دلیل کمتر مصرف کردن غذاهای فیبردار و نیز همکاری کمی که در دفع دارند.
وی در ادامه با بیان اینکه در کودکان بالای ۶ ماه اگر حداقل سه بار در هفته دفع راحت و نرمال داشته باشند یعنی یبوست ندارند، افزود: در کودکان ۳ گروه سنی داریم که اگر به یبوست مبتلا شوند، طبیعی است و به آن یبوست فیزیولوژیک گفته می شود.
این متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش در مورد یبوست های فیزیولوژیک در کودکان، توضیح داد: گروه سنی اول با شروع غذای کمکی معمولا حدود ۶ ماهگی، گروه دوم در سن حدود ۲ سالگی است زمانی که کودک از پوشک گرفته می شود، گروه سوم با شروع سن مدرسه به علت مسائل استرسی که برای کودک به وجود می آید.
رژیم غذایی برای درمان یبوست در کودکان
این پزشک متخصص ادامه داد: یبوست هایی که در این زمان ها رخ می دهد، یبوست فیزیولوژیک گویند که در مواردی که سریع درمان شوند به خوبی به درمان پاسخ می دهند. به مادران توصیه می شود رژیم غذایی پر فیبر برای کودک خود آماده کنند. با توجه به این که کودک بالای یک سال می تواند همراه خانواده از غذای سفره استفاده کند، توصیه می شود سیب را با پوست بخورند، در غذا از آلو خشک استفاده کنند، کیوی، هلو، مرکبات، حبوبات، انجیر و آلو استفاده کنند، چرا که این میوه ها نسبت به حجمشان فیبر بیشتری دارند.
وی در ادامه با بیان اینکه اگر کودک زیر ۶ ماه حداقل هفته ای یکبار دفع معمولی و نرم داشته باشد نرمال است، خاطرنشان کرد: اما اگر بیشتر از یک هفته شود و قوام مدفوع سفت باشد با توجه به اینکه کودک فقط شیر می خورد باید علل پاتولوژیک بررسی شود. بنابراین یبوست زیر ۶ ماه غیر طبیعی است و باید از نظر عملکرد روده ها و داشتن عصب روده بررسی کاملی انجام گیرد.
رفلاکس معده در کودکان و درمان آن
موحد محمدی رفلاکس معده در کودکان زیر ۲ سال را یکی دیگر از مشکلات شایع گوارشی برشمرد که علت آن در کودکان با بزرگسالان متفاوت است و تصریح کرد: در افراد بزرگسال رفلاکس معده به علت مشکلات حرکتی دستگاه گوارش به وجود می آید، اما در کودکان زیر دو سال بیشتر به علت آلرژی گوارشی است. بنابراین روند درمان در هر دو گروه متفاوت است و باید بررسی های کامل صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه در ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکانی که آلرژی گوارشی مانند رفلاکس دارند، سابقه واکنش آلرژیک در نسل درجه اول آن ها یعنی پدر و مادر، خواهر و برادر هایشان وجود داشته است، افزود: در این موارد برای کودک زیر ۶ ماهی که هنوز علائم پیدا نکرده اند و قرار است در کنار شیر مادر از شیر خشک نیز استفاده کنند، توصیه می شود از شیر خشک های هایپو آلرژیک استفاده شود، اما اگر کودک علائم رفلاکس را نشان داده باشد، باید از شیر خشک های هیدرولیز شده استفاده کند.
این متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش در ادامه یادآور شد: در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند باتوجه به علائم کودک، درمان متفاوتی صورت می گیرد. اگر رفلاکس همراه با کاهش وزن کودک باشد، خون در مدفوع دیده شود و یا با سایر علائم همراه باشد درمان های متفاوتی صورت می گیرد.
وی به اهمیت تشخیص رفلاکس و افتراق آن از ریگورژیتاسیون (regortigation) اشاره و تصریح کرد: در ریگورژیتاسیون ۲ تا ۴ بار در روز شیر در دهان کودک بر می گردد، اما کودک رشد خوبی داشته، خروج شیر از بینی نداشته، استفراغ جهنده دیده نشده و صرفا روزی چند بار شیر در دهانش بر می گردد، در این موارد جز در موارد خاص درمان خاصی توصیه نمی شود. اما در غیر این صورت اگر رفلاکس باشد اولین عاملی که باید حذف شود پروتئین شیر گاو است و هر آنچه در آن پروتئین شیر گاو وجود دارد. بنابراین به این افراد توصیه می شود گوشت گاو و لبنیات را حذف کنند و براساس علائم کودک ممکن است رژیم های سخت تری تجویز شود.
استفاده از مکمل‌های خوراکی برای دردهای شکمی کودکان
موحد محمدی در ادامه به قطره های مکمل خوراکی اشاره کرد و افزود: در کودکانی که سابقه رفلاکس دارند و حتی سن آن ها ۶ ماه بیشتر است توصیه می شود به جای استفاده از قطره های مولتی ویتامین از قطره آد استفاده کنند. همچنین باید از قطره های آهنی استفاده کنند که عوارض گوارشی کمتری داشته باشد و معمولا قطره های آهنی که در مراکز توزیع می شوند برای این افراد مناسب نیست.
وی دردهای شکمی را یکی دیگر از مشکلات شایعی برشمرد که در کودکان زیر ۳ سال به دلیل درگیری آلرژیک دستگاه گوارش رخ می دهد و گفت: در کودکان بالای ۳ سال معمولا عللی مثل میکروب معده، التهاب دستگاه گوارش و در بالغین نیز بیشتر بیماری های التهاب روده ای و بیماری روده تحریک پذیر وجود دارند که باید بسیار هوشیارانه عمل کرده و از کنار دردهای شکمی به سادگی نگذریم.
وجود مدفوع در خون در هر سنی غیرطبیعی است
این متخصص کودکان و فوق تخصص گوارش با بیان اینکه وجود خون در مدفوع در هر سنی از یک روزگی تا ۹۰ سالگی غیر طبیعی است، تصریح کرد: تا یک سالگی معمولا درمان های دارویی انجام می شود، اما از آن به بعد با استفاده از کولونوسکپی اقدامات بیشتری انجام خواهد شد تا علت خونریزی شناسایی شود. برای مثال پولیپ روده و سرطان بیشتر در افراد بالای ۴۰ – ۵۰ سال دیده می شود.
این پزشک فوق تخصص خاطرنشان کرد: خونریزی خط قرمز ما در دستگاه گوارش است؛ چه خونریزی از دستگاه فوقانی یعنی استفراغ خونی، چه خونریزی از دستگاه تحتانی همچون وجود خون در مدفوع، حتما باید از نظر مشکلات جدی دستگاه گوارش بررسی شود.
منبع:ایسنا
مرتبط:
