کنترل افزایش قند خون صبحگاهی در دیابتی‌ها چگونه است؟
رییس انجمن دیابت ایران گفت: بسیاری از افراد مبتلا به دیابت پس از تست قند خون صبحگاهی به محض آگاهی از بالا بردن میزان آن، دچار استرس می‌شوند و به همین دلیل نیز انگیزه خود را برای کنترل قند خون از دست می‌دهند.
«اسدالله رجب» افزود: تزریق انسولین به مقدار کم، کاهش قند خون نیمه شب، تغذیه نامناسب یا پرخوری، پدیده داوون و تزریق نادرست انسولین از دلایل افزایش قند خون صبحگاهی است.
وی اظهار داشت: پدیده داوون به این جهت است که از حدود ساعت سه تا چهار صبح به بعد، قند خون افزایش می‌یابد که سه یا چهار بار در هفته، این مسئله رخ می‌دهد. علت این افزایش، ترشح هورمون‌هایی مانند هورمون رشد به ویژه در دوره بلوغ مبتلایان به دیابت نوع یک است و این هورمون‌ها مخالف انسولین عمل می‌کنند و باعث افزایش قند خون می‌شوند.
رجب ادامه داد: در افراد دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند، کاهش اثر انسولین که هنگام شب تزریق شده و نیز استرس و فشارهای عصبی، به تشدید پدیده داوون می‌انجامد. برای اطمینان از بروز این پدیده، لازم است طی شب، چندین بار قند خون را اندازه‌گیری کرد.
رییس انجمن دیابت تصریح کرد: برای برطرف کردن این پدیده، از آن جا که نیاز به انسولین در هنگام صبح افزایش می‌یابد، با نظر پزشک، انسولین را باید دیرتر تزریق کرد.
وی اضافه کرد: با توجه به این که در کشور ما بسیاری از افراد دیر شام می خورند، قند خون ممکن است طی شب افزایش یابد. در این مورد نیز باید در طول شب، چندین بار قند خون را کنترل کرد و اگر متوجه شدید که قند خون در طول شب افزایش یافته، به احتمال زیاد، میزان انسولین برای تزریق شبانه کم است.
رییس انجمن دیابت ایران خاطرنشان کرد: میزان انسولین را باید زیر نظر پزشک معالج را افزایش دهید. کاهش قند خون در نیمه‌های شب نیز ممکن است سبب افزایش قند خون صبحگاهی شود؛ زیرا هنگامی که قند خون به شدت کاهش یابد، بدن انسان به طور خودکار هورمون‌هایی از جمله آدرنالین و گلوکاگن ترشح می‌کند که مخالف انسولین عمل کرده و باعث افزایش قند خون صبحگاهی می‌شوند.
رجب گفت: بیمار باید قند خون را چندین بار در طول شب کنترل کند تا متوجه کاهش احتمالی قند خون شود. میزان انسولین پایه و زمان تزریق آن باید زیر نظر پزشک تغییراتی داده شود و تغذیه نامناسب یا پرخوری نیز هر یک ممکن است به افزایش قند خون صبحگاهی بینجامد.
وی افزود: برخی از افراد مبتلا به دیابت به جای شام، میوه زیاد مصرف می کنند یا به مقدار زیاد مواد پروتئینی، لبنیات و ماست می خورند که در طول شب، بخشی از این مواد در کبد تبدیل به قند یا گلوکز می‌شود و همین امر سبب افزایش قند خون صبحگاهی می شود.
رجب اظهار داشت: برای شام نباید مقدار فراوان پروتئین، مواد غذایی پر چرب و نیز مقدار زیادی میوه مصرف کرد. برای مهار افزایش قند خون صبحگاهی، اولین گام، تشخیص دلیل بروز آن است و در صورتی که قند صبحگاهی کنترل شود، کنترل قند خون در سایر اوقات روز نیز امری قابل دسترسی است.
به گزارش ایرنا، بر اساس آمارهای منتشره شده فدراسیون جهانی دیابت، شیوع دیابت نوع ۱ و ۲ رو به افزایش است؛ به طوری که تعداد افراد مبتلا به دیابت در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که ایران نیز در همین منطقه واقع شده، تا سال ۲۰۴۰ دو برابر افزایش خواهد یافت؛ یعنی از ۳۵ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر امروز به ۷۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر خواهد رسید.
در حال حاضر بیش از نیم میلیون کودک و نوجوان ۱۴-۰ ساله در جهان به دیابت نوع یک، ۴۱۵ میلیون نفر از بزرگسالان ۷۹-۲۰ ساله، ۳۱۸ میلیون نفر پیش دیابت یا دچار اختلال تحمل گلوکز مبتلا به دیابت هستند و در سال ۲۰۱۵ میلادی پنج میلیون نفر در اثر دیابت فوت کردند. تا سال ۲۰۴۰، جمعیت دیابتی‌ها به ۶۴۳ میلیون نفر خواهد رسید.
هزینه سالانه دیابت، حدود ۶۷۳ میلیارد دلار برآورد می‌شود؛ یعنی ۱۲ درصد بودجه ملی بهداشت صرف درمان دیابت و عوارض آن می‌شود.
منبع:ایرنا
