چند راهکار برای پیشگیری از بلوغ زودرس

روزنامه جام جم نوشت: «استفاده نکردن از نوشابه‌های گازدار، کاهش مصرف چربی‌ها و گوشت قرمز در پیشگیری از بلوغ زودرس موثر است.»

این روزنامه در ادامه آورده است: «بسیاری از مادران از این‌ که نشانه‌های اولیه بلوغ را در دختران‌شان در سنین زیر ۱۰ سالگی ببینند نگران می‌شوند. البته این نگرانی هم بجاست. زیرا بلوغ زودرس نه‌تنها منجر به کوتاهی‌قد و بسته‌شدن زودهنگام صفحات رشد فرزندشان می‌شود، بلکه با بروز برخی اختلالات روحی و روانی در دختران همراه خواهد بود. پزشکان می‌گویند چنین دخترانی بیشتر در معرض هورمون‌های استروژن قرار می‌گیرند و همچنین قد پیش‌بینی‌شده آنان برای زمان بزرگسالی کوتاه‌تر از میزان مطلوب خواهد بود. بی‌جهت نیست که تاکید می‌شود اگر والدین در دخترشان، علائم بلوغ زودرس را دیدند حتما به متخصص زنان مراجعه کنند تا بررسی‌های لازم برای تشخیص عارضه و انجام اقدامات درمانی صورت بگیرد. البته ناگفته نماند اصلاح سبک زندگی فرزندان از کودکی می‌تواند در پیشگیری از بروز بلوغ زودرس در آنان بسیار موثر باشد. اهمیت تشخیص نشانه‌های بلوغ زودرس در دختران و نیز راهکارهای پیشگیری از بروز آن سبب شد با دکتر نیلوفر معترف، جراح و متخصص زنان، زایمان و ناباروری پژوهشگاه درمان ناباروری ابن‌سینا گفت‌وگو کنیم.

بلوغ زودرس در دختران چه مشکلاتی را از بُعد فیزیولوژی و روانی برای آنها به‌ دنبال خواهد داشت؟

از نظر فیزیولوژی این افراد نسبت به ابتلا به چاقی و نیز برخی سرطان‌ها مانند سرطان پستان در آینده مستعدتر خواهند بود. علاوه بر آن قد کوتاه‌تری در بزرگسالی خواهند داشت. این افراد ابتدا رشد قدی خوبی دارند و حتی از همسالان خود بلندترند، اما در نهایت به‌ دلیل بسته شدن زودتر صفحات رشد، کودک کوتاه قد باقی می‌ماند.

از بُعد روانی هم مشکلات رفتاری در این افراد بیشتر دیده می‌شود. بسیاری از این دختران از ظاهر فیزیکی خود ناخشنودند. رشد زودتر سینه‌ها و ایجاد قاعدگی زودرس نسبت به همسالان، باعث کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و پرخاشگری در آنها می‌شود. تمایل به داشتن دوستان بزرگ‌تر و فعالیت‌های جنسی زودهنگام نیز فرد را مستعد به سوءاستفاده قرار گرفتن و مشکلات اجتماعی و روانی خواهد کرد.

بلوغ دختران در چه شرایطی زودرس تلقی می‌شود؟

بلوغ دوره‌ای است که طی آن صفات ثانویه جنسی به‌ وجود می‌آید و توانایی تولید مثل جنسی به دست بیاید. بلوغ زودهنگام، بلوغی است که زودتر از سن مورد انتظار شروع می‌شود. این سن برای دختران زیر ۸ سال و برای پسران زیر ۹ سال در نظر گرفته می‌شود. اگر کودکی زیر ۸ سال سن داشته و رشد پستان و رویش موی زهار را داشته باشد، ارزیابی کامل از نظر بلوغ زودرس ضروری است. ناگفته نماند که ترشح هورمون‌های مغزی یا هورمون‌هایی وابسته به تخمدان‌ها و غده فوق‌کلیه در بروز بلوغ زودرس نقش دارد.

پیشگیری از بلوغ زودرس از چه روش‌های تغذیه‌ای ممکن است؟

استفاده ‌نکردن از نوشابه‌های گازدار و کاهش مصرف چربی‌ها و زیاده‌روی ‌نکردن در مصرف پروتئین و گوشت قرمز و به‌ جای آن استفاده از سبزیجات و گوشت‌های ارگانیک که از هورمون‌ها و سموم دفع آفات در تهیه‌ آنها استفاده نشده باشد در کنار داشتن فعالیت ورزشی مستمر و مناسب نگهداشتن وزن می‌تواند در پیشگیری کمک‌کننده باشد. در نظر داشته باشید تغذیه در رسیدن به سن بلوغ بسیار موثر است و کودکانی که چاق‌تر هستند زودتر از حد میانگین به سن بلوغ می‌رسند.

آیا لازم است بلوغ زودرس درمان و به تعویق افتاده شود؟

بسیاری از این بلوغ‌ها نیاز به درمان ندارد اما در صورتی که پس از انجام معاینات لازم و بررسی‌های آزمایشگاهی، پزشک درمان را توصیه کرد باید حتما برای جلوگیری از عوارض احتمالی بعدی و درمان بیماری زمینه‌ای و نیز دستیابی به قد مناسب در دوران بزرگسالی درمان مناسب زیر نظر پزشک و با پایش مکرر صورت بگیرد.

سبک زندگی تا چه اندازه مانع بلوغ زودرس تخمدان می‌شود؟

بدون شک، ژنتیک عامل اصلی تعیین‌کننده در زمان شروع بلوغ است. اما تعدادی از سایر عوامل، هم بر سن شروع و هم بر پیشرفت تکاملی بلوغ تاثیرگذار است؛ عواملی نظیر وضعیت تغذیه، وضعیت سلامت عمومی، موقعیت جغرافیایی، عوامل محیطی و تماس با نور.

زندگی در ارتفاعات پایین‌تر و نیز در شهرها، مصرف زیاد پروتئین چاقی و برخورد با برخی مواد شیمیایی نظیر آب‌های آلوده به فرآورده‌های صنعتی و سموم دفع آفات گیاهی و مصرف مکرر غذای داغ در ظرف‌های یکبار مصرف پلاستیکی می‌تواند با بلوغ زودتر همراه باشد. جالب آن‌ که در دختران نابینا، اولین قاعدگی به‌ طور واضح زودتر از دخترانی که قدرت بینایی دارند رخ می‌دهد و این امر بیانگر تاثیر نور بر بلوغ است.

مرتبط:

اثرات بلوغ زودرس یا دیررس در نوجوانان

بلوغ کودکان و علت بلوغ زودرس در کودکان

چرا نوجوانان با قیافه و ظاهرشان در دوران بلوغ مشکل دارند؟