کودکی کودکان در خطر!
به گفته روانشناسان و جامعه‌شناسان، “محدودیت” یکی از مشکلات اصلی است که زندگی شهری برای کودکان به ارمغان آورده است؛ بازی‌های مجازی و آپارتمان‌نشینی دو عاملی است که باعث ایجاد محدودیت در بازی و فعالیت کودکان شده است. اما حالا با شیوع کرونا، ارتباطات اجتماعی کاهش یافته و کودکان محدودتر از قبل شده‌اند. درحالیکه بازی و ارتباط با دیگران بر رشد شخصیتی و اجتماعی کودک، تاثیر بسزایی دارد.
علی عربی، عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به تاثیر کرونا بر کودکان، اظهار کرد: یک پیامدی که به شکل خاص در ارتباط با کووید ۱۹ وجود دارد، خطری است که کودک و کودکی را تهدید می‌کند؛ جامعه شهری و معماری شهری نسبت به مفهوم کودکی بسیار بسیار ضعیف است. پیش از شیوع کرونا نیز جامعه ما با یک بحران مواجه شده بود و این بحران محدود شدن کودک و کودکی به آپارتمان‌ها و فضای مجازی بود. اما پس از شیوع کرونا این محدودیت برجسته تر و بیشتر از قبل شده است. حتی خانواده‌هایی که توانسته بودند تا حدودی برای کودکان خود میان فضای مجازی و بازی تعادل ایجاد کنند نیز با مشکلاتی مواجه شده‌اند.
وی با اشاره به نادیده گرفتن کودک در معماری شهری، افزود: با وجود تمام ضعف‌هایی که در شهرهای ما وجود دارد که باعث شده اوقات فراغت کودکان‌مان به حاشیه رانده شود، اما با توجه به این کمبود در شهرها، احتمال دارد که این وضعیت به وجود آمده برای کودکان امتداد پیدا کند و کودکی و رشد و سلامت کودکان‌مان را به خطر بیاندازد. به عنوان مثال در شهر اهواز مهدکودک‌ها و خانه‌های بازی محدودی وجود دارند که به دلیل محدودیت‌های مالی خانواده‌ها، تعداد محدودی از کودکان به این فضاها مراجعه می‌کنند. تعاملاتی که قبلا در کوچه‌ها میان کودکان هنگام بازی صورت می‌گرفت، متاسفانه اکنون وجود ندارد. آپارتمان‌ها نیز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فضایی برای بازی بچه‌ها در نظر گرفته نشده است.
عضو هیات علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، با بیان اینکه بخش مهمی از رشد کودک به فعالیت‌هایی مانند بازی کردن در پارک، تعامل با دیگر کودکان و بودن با آن‌ها، دویدن، خاک بازی و… بستگی دارد، عنوان کرد: اگر هزینه نگهداری کودک از نظر مالی و زمانی به نوعی برای والدین مطلوب باشد، ممکن است محدودیت به وجود آمده برای کودک ادامه پیدا کند و خانواده‌ها تلاشی در جهت تغییر این وضعیت نداشته باشند که این مساله می‌تواند برای کودک تهدید باشد و باید نسبت به آن حساسیت‌زایی شود. چه خانواده‌ها و چه سیاستگذاران شهرداری‌ها را باید نسبت به این مساله مطلع کرد.
عربی با اشاره به تاثیر کووید ۱۹ بر نسل‌های آینده، تصریح کرد: اگر نوع برخوردی که با کووید ۱۹ داشتیم را در ارتباط با کودکان نیز داشته باشیم، در آینده با نسلی مبتلا به بیماری‌ها به ویژه بیماری وسواسی مواجه می‌شویم. درحالیکه به وجود آمدن وسواس، سیستم ایمنی بدن که نیازمند تعامل با محیط برای تقویت است را ضعیف می‌کند و در آینده با خطر مواجه می‌شویم. اکنون در بسیاری از کشورهای جهان، خاک بازی برای کودکان تجویز می‌شود که نشان‌دهنده اهمیت بازی و تعامل با محیط است.
این جامعه‌شناس با اشاره به نقش مدرسه‌ها، بیان کرد: در مدارس توجه بیشتری بر آموزش مبتنی بر تعاملات خلاقانه وجود دارد که بسیار مهم و البته محدود است، زیرا سیستم آموزشی ما این ظرفیت را ندارد که این‌گونه آموزش را گسترش دهد و از طرفی دیگر امکان استفاده از این نوع مدارس به دلیل هزینه‌ها و تورم برای همه کودکان میسر نیست. بنابراین اگر جامعه به طور کلان نسبت به معماری شهر در ارتباط با کودکان و فراهم سازی زیرساخت شهری برای کودکان حساس باشد و از طرفی والدین به زندگی و تفریحات مجازی کودکان عادت کنند، مطمئنا با مشکل مواجه خواهیم بود.
وی در پایان گفت: باید به این موضوع بسیار خاص ورود کرد و به سلامت روانی کودکان که در گرو رشد و تعاملات اجتماعی است، پرداخت. زنگ خطر محدود شدن کودکان پیش از کرونا به گوش می‌رسید اما اکنون بیشتر به صدا درآمده است.
منبع:ایسنا
مرتبط:
فهم ادبیات کودک به فهم کودکی وابسته است
